Bài và ảnh: Ngô Huy Hòa
Núi Muối thuộc dãy Bạch Mộc Lương Tử với đỉnh cao nhất trên 3.000m và là ranh giới tự nhiên giữa Lai Châu và Lào Cai. Bạch Mộc Lương Tử vẫn là một cái tên còn khá xa lạ với những người ưa loại hình du lịch mạo hiểm. Tuy nhiên, cái tên mỹ miều này luôn gợi lên cái ham muốn khám phá và chinh phục.
Núi mới chỉ được khám phá năm 2012 nhưng vẫn còn rất bí ẩn. Núi có hai đường leo, hướng từ Dền Sung, Lai Châu có nhiều thông tin, thuận lợi hơn và đã có những nhóm mở đường. Hướng từ Sàng Ma Sáo, Lào Cai vẫn còn rất ít thông tin, dường như điều đó càng thôi thúc chúng tôi quyết định đi theo hướng này. Và quả thật, đó là một quyết định đúng đắn, với hướng này đường tuy dài nhưng quanh cảnh thoáng đãng và rất hùng vĩ.
Mất một ngày trời di chuyển bằng xe máy từ Hà Nội, tối đầu tiên chúng tôi ngủ tại thành phố Lào Cai. Thông tin từ anh bạn tại Bát Xát là đã giúp chúng tôi liên hệ trước với người tại UBND xã Sàng Ma Sáo nhờ tìm người bản địa dẫn đường.
Sớm hôm sau, chúng tôi theo đường qua trung tâm Bát Xát, qua bản Xèo, chợ Mường Hum và có mặt tại UBND xã Sàng Ma Sáo lúc 9h. Tuy nhiên những người dân tại đây lại không hề biết tới núi Bạch Mộc Lương Tử như chúng tôi mô tả. Đáp lại bằng thứ tiếng Việt bập bẹ, mọi người đều nghĩ chúng tôi leo núi Nhìu Cồ San, một ngọn núi cao và nổi tiếng trong khu vực. Chúng tôi khá bế tắc và đã tính tới phương án quay về leo núi từ hướng Lai Châu. Đúng lúc đó thì có một thanh niên bản tự nhận là thường xuyên đi núi hái nấm và biết đường lên ngọn núi cao nhất. Sau một hồi suy tính, chúng tôi quyết định theo người thanh niên này, dù thông tin cũng khá mơ hồ vì không ai khẳng định đó là núi Bạch Mộc Lương Tử.
Anh chàng người Mông tên là Tủa, muốn phải thêm người nữa đi cùng là Sẻ là cậu của anh ta và nhà ở ngay chân dãy núi chúng tôi sẽ leo. Đưa anh chàng về nhà chuẩn bị đồ đạc, rồi lên xe cùng chúng tôi đi gần 5km đường đèo vào bản Kỳ Quan San. Đoạn đầu đường đang được trải bê tông đi khá thuận nhưng càng vào gần bản đường càng xấu. Đoạn cuối chúng tôi phải hò hét mãi mới vần được xe tới điểm trường. Tại đây, chúng tôi gửi xe tại nhà một người dân bản với lời nhắn bằng nét bút của Tủa viết bằng phiên âm tiếng Mông khiến chúng tôi không khỏi tò mò.
Từ đây, chúng tôi phải leo bộ mất gần một giờ đường đồi dốc mới tới được nhà Sẻ, cậu của Tủa. Tủa đón chúng tôi bằng sự hiếu khách mà chúng tôi rất cảm kích. Nghỉ và ăn trưa tại nhà Tủa, thịt con gà sống duy nhất để mang theo vào rừng. Chúng tôi bắt đầu leo lúc 1h30 chiều, khá muộn, tại nhà Tủa cao độ chừng 1.100m.
Đường leo núi ban đầu là những đoạn đường rừng mà dân bản hay đi. Đoạn đầu khá dễ đi vì có lối mòn, tuy vậy khá nhiều lối rẽ và vì thế nếu không bám người dẫn thì khó xác định hướng. Đây là một khu rừng rậm rạp, ẩm ướt và với hệ sinh thái đa dạng. Nhiều thân cây dương xỉ, chuối rừng to cao quá đầu người, và đặc biệt là rất nhiều cây thảo quả. Nhiều dòng suối hoang sơ, những đoạn đường ẩm ướt lầy lội khiến chúng tôi rất vất vả băng qua. Do khởi hành muộn nên chúng tôi xác định đi tập trung tới điểm nghỉ trước khi trời tối.
Càng lên cao trời càng rét, bóng tối bao trùm khi đoàn vẫn chưa tới điểm lán trại để nghỉ. Tầm 6h tối chúng tôi leo băng lên trên tầng mây, mừng rõ khi nhìn thấy bầu trời quang với sao Hôm và chút ánh sáng cuối chân trời. Tuy vậy, những khó khăn mới lại xuất hiện. Chúng tôi phải leo, chui qua những thân cây gẫy đổ, qua những bụi gai, lần mò trong bóng tối, trong giá rét với cái đói. Lạc lối đến mức 2 người dẫn đường cũng mất phương hướng phải đi mở đường trước, còn chúng tôi ngồi bên nhau và đốt lửa sưởi. Cuối cùng chúng tôi cũng băng qua được cái thung lũng để tới lán trại, lúc này tầm khoảng 9h tối. Lán nằm giữa thung lũng, sát bên là dòng suối, bao bọc quanh là những sườn núi tuyết trắng. Chúng tôi kiếm củi, dựng trại, chuẩn bị đồ ăn và đắp đất nướng gà.
Bầu trời đêm hôm ấy thật quá sức huyền ảo. Bên đống lửa trại, chúng tôi quây quần ngồi sưởi ấm và ngắm sao trời. Chưa bao giờ tôi thấy bầu trời nào nhiều sao đến thế. Có thể dễ dàng thấy sao Bắc Đẩu, sao Kim, Bò Cạp... và cả những ngôi sao băng vụt qua bầu trời nữa. Trời càng về đêm càng rét, nhưng bên củi lửa cùng những câu chuyện khiến chúng tôi ấm áp hơn. Theo lời kể của Tủa và Sẻ, ngọn núi chúng tôi đang leo, người Mông gọi là núi Muối vì có quá nhiều cỏ Muối. Đêm đó, gần như tôi thức trắng.
Theo lời kể của Tủa và Sẻ, ngọn núi chúng tôi đang leo, người Mông gọi là núi Muối vì có quá nhiều cỏ Muối.
Đêm trước, chúng tôi hầu như không thể nào ngủ được vì rét. Liên tục phải chặt chẻ củi nhóm lửa để sưởi ấm. Vì thế sáng sớm hôm sau, mọi người khá uể oải. Ăn sáng xong, dù tôi và anh bạn cố gắng khởi hành trước nhưng cũng không kịp ngắm bình minh trên đỉnh.
Băng qua khu rừng, những tia nắng chiếu xuyên qua những thân cây cổ thụ tạo nên khung cảnh rừng huyền ảo. Cảm giác tay chạm vào những gốc rễ rêu phong của những thân cây cổ thụ và nắng le lói chiếu những tia nắng ấm áp thật là tuyệt.
Và khi vượt qua khu rừng, leo qua những dốc đá dựng đứng như lên trời. Chúng tôi như vỡ òa vì sung sướng. Biển mây, phải gọi là đại dương mây bập bềnh như sóng vỗ. Thấp thoáng những ngọn núi nhô lên mặt mây, trông như những ốc đảo vậy. Từ xa xa, dãy Hoàng Liên Sơn, Ngũ Chỉ Sơn, Nhìu Cồ San, Tà Chì Nhù... hùng vĩ bên những sóng mây.
Thông tin thêm:
+ Để leo núi Muối bạn mất tối thiểu 2 ngày một đêm cho việc leo. Lịch trình: Hà Nội - Lào Cai (Xe SaoViệt chuyến muộn nhất 20h tối); Lào Cai - Bát Xát (17km) - Mường Hum (35km) - Sàng Ma Sáo(6km). Thuê xe máy đi hướng Bát Xát về Hường Hum, đến UBND xã Sàng Ma Sáo.
Đi xe vào điểm trường Kỳ Quan San, cách UBND tầm 5km. Để xe tại gần điểm trường. Leo bộ mất tầm 45 phút đến nhà A Sé dưới chân núi. Bắt đầu leo từ cao độ 1.000m. Cố gắng đi thật sớm, xuất phát leo núi sớm để tới điểm nghỉ trước lúc mặt trời lặn.
+ Tối nghỉ tại lán rừng giữa thung lung, tại cao độ 2.100m (Leo mất khoảng 5-6 tiếng liên tục từ nhà Sé)
+ Ngày 2 : Lên đỉnh. Sáng dậy sớm, khởi hành trước 5h30 để thấy bình minh, thì khoảng 10h tới đỉnh núi Muối, cao độ 2800m. Đây là nơi có góc ngắm mây đẹp nhất (lên đỉnh Bạch Mộc thì dễ bị góc khuất). Tới đây có 2 phương án:
1. Quay về lán trại ăn uống nghỉ trưa, xuống chân núi khoảng 6h tối. Về tại điểm Mường Hum, tới Sapa hoặc Lào Cai bắt xe về HN đều được.
2. Tiếp tục leo lên đỉnh Bạch Mộc Lương Tử cao 3.046m. Quay lại lán trại nghỉ đêm, sáng sau leo xuống chân núi. Về tại điểm Mường Hum. Hoặc theo đường về hướng Dền Sung, Phong Thổ, Lai Châu. (Ngủ đêm ngày 2 trên núi, ngày 3 mới xuống chân núi về Lào Cai hoặc Sapa bắt xe về HN)
+ Kinh nghiệm :
- Leo núi đi thật đều, tập trung nhịp thở và cố gắng đi thật mệt mới nghỉ. Không được nghỉ quá lâu, cơ thể bị lạnh và các khớp dễ mỏi. Uống nước chỉ nên ngụm từng hớp nhỏ, tránh uống nhiều liền lúc.
- Thời tiết trên núi rất rét, cần chuẩn bị nhiều quần áo, khăn, găng tay, tất, túi ngủ, miếng dán nhiệt. Thảm cách nhiệt, trải làm đệm khi ngủ cũng rất cần thiết.
- Để tránh bị thấm nước khi vượt suối và đi vào vùng tuyết, bạn có thể dùng ủng đi mưa bên ngoài tất và bên trong giầy.
- Bắt buộc phải leo đến điểm nghỉ, là những lán trại của dân đi rừng dựng sẵn, nơi bằng phẳng, kín gió và đặc biệt là có nguồn nước gần.
- Vì là điểm leo núi không thuận tiện đi xe, phải đi bộ khá dài nên phương án đi xe khách thuê người dân đi xe máy chở đến điểm leo là phải tính đến. Giá xe ôm tầm 10.000 đồng/km tại khu vực đường rừng.
