Quảng Ngãi là một tỉnh duyên hải miền Trung, giáp với Quảng Nam, Bình Định, Kon Tum và biển Đông với chiều dài hơn 130km đường bờ biển.
Ở vùng miền núi của tỉnh, có các dân tộc như Hre, Cor, Cadong sinh sống, tạo nên những nét văn hóa dân tộc đặc sắc. Bên cạnh đó, Quảng Ngãi có nhiều làng nghề thủ công từ rất lâu đời như nghề đúc đồng, nghề gốm, nghề dệt thổ cẩm, nghề dệt chiếu…
Nằm bên cạnh nền văn hóa của vùng là những kiến trúc cổ: di chỉ văn hóa Sa Huỳnh, văn hóa Chăm-pa, chùa Thiên Ấn, chứng tích Sơn Mỹ, Lý Sơn, Trường Lũy. Những nét văn hóa ấy không thể bỏ qua nếu bạn đặt chân đến vùng đất này.
Về những danh thắng cảnh tự nhiên, nơi đây có sự hòa hợp của những dòng sông xen lẫn núi đồi, ghềnh thác, biển đẹp hoang sơ. Có thể kể đến như bãi biển Dung Quất, Khe Hai (ở Bình Sơn), Mỹ Khê (Sơn Tịnh), Minh Tân, Đức Minh, Tân Định (Mộ Đức), Sa Huỳnh (Đức Phổ)…
Biển đảo hoang sơ Quảng Ngãi:
1. Đảo Lý Sơn
Đảo Lý Sơn còn có 1 tên gọi khác là Cù Lao Ré, được mệnh danh là “Vương quốc tỏi”, đánh bắt và chế biến hải sản.
Ngoài biển xanh trải dài bên bờ cát trắng, trên đảo còn có nhiều di tích thắng cảnh nổi tiếng như chùa Hang, chùa Đục, đình làng An Hải, Âm Linh tự, bảo tàng Hoàng Sa, 2 đỉnh núi lửa Giếng Tiền và Thới Lới.
Đảo cũng là nơi ghi dấu những nền văn minh sớm nhất, có từ thời tiền sử, văn hóa Sa Huỳnh và văn hóa Chăm Pa cùng hàng trăm di tích cổ xưa. Bên cạnh đó, đảo Lý Sơn cũng là nơi diễn ra những lễ hội như Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa, lễ hội đua thuyền Tứ Linh, lễ hội Âm linh tự…
Và một nét đặc sắc là ẩm thực nổi tiếng của đảo Lý Sơn như gỏi tỏi, bánh ít và nhiều món hải sản.
2. Bãi biển Dung Quất
Nằm phía đông bắc cách thị xã Quảng Ngãi khoảng 70 km, biển Dung Quất có độ sâu lý tưởng. Với thành phố Vạn Tường hiện đại xây dựng trong nay mai, Quảng Ngãi, mảnh đất giàu tiềm năng, điểm thu hút đầu tư nước ngoài ở miền Trung và là điểm du lịch hấp dẫn khách trong nước và ngoài nước.
3. Bãi biển Mỹ Khê
Bãi biển Mỹ Khê nằm trên quốc lộ 24B cách thị xã Quảng Ngãi 15 km, cách cảng Dung Quất 16 km thuộc huyện Sơn Tịnh.
Mỹ Khê là bãi tắm lý tưởng trải dài 7km với không gian mênh mông, bãi cát mịn, độ dốc thoải, được bao bọc bởi rừng dương xanh thẳm, bên cạnh là con sông Kinh mang vị ngọt của thượng nguồn đỏ về và vị mặn của biển đem lại nhiều đặc sản biển phong phú.
Hàng năm khách du lịch đến bãi biển Mỹ Khê ngày càng đông. Ngoài việc nghỉ ngơi, tắm biển và hít thở bầu không khí trong lành, du khách còn có dịp thăm quan tưởng niệm khu chứng tích chiến tranh Sơn Mỹ.
Có lẽ cũng không lâu nữa, bãi biển Mỹ Khê sẽ được phát triển thành khu vui chơi, với nhiều hoạt động giải trí và khu cắm trại dành cho du khách.
4. Bãi biển Sa Huỳnh
Sa Huỳnh là bãi biển đẹp, nổi tiếng là vựa muối quan trọng ở miền Trung, nằm ở cực nam tỉnh Quảng Ngãi, thuộc huyện Đức Phổ, cách thành phố Quảng Ngãi 60 km.
Bãi cát của Sa Huỳnh nổi tiếng có màu vàng óng thật đẹp, bởi vậy mà bãi biển này còn được gọi là Sa Hoàng (Cát Vàng). Có hình cong cong lưỡi liềm, kéo dài gần 6km, không có bãi đá ngầm, đây là bãi biển lý tưởng cho những chuyến du lịch biển với hoạt động như bơi lội, vui chơi trên bãi biển.
Ngoài ra, bãi biển Sa Huỳnh còn có ghềnh đá Châu Me, Đảo Khỉ… thu hút du khách vào các ngày nghỉ cuối tuần và các ngày lễ tết.
Từ lâu, Sa Huỳnh được biết đến như là di chỉ khảo cổ học với “Văn hóa Sa Huỳnh”. Vì vậy đến đây bạn nên tìm hiểu văn hóa bản địa, một nét không thể thiếu được trong chuyến du ngoạn.
Về ẩm thực, người Sa Huỳnh vẫn có câu: “Giàu chất của kho, nghèo lo hủ mắm”. Con nhum (cầu gai) đã hiếm và chỉ bắt theo mùa. Còn mắm nhum thì hiếm hơn. Mắm nhum Sa Huỳnh nổi tiếng cả nước. Mắm nhum từ xa xưa đã là món đặc sản dùng để tiến vua người ta vẫn gọi là “mắm tiến”.
Sau mắm nhum là cua huỳnh đế. Đây là giống cua to con, cân nặng cả ký, toàn thân có màu đỏ gạch. Đã đặt chân đến Sa Huỳnh, du khách khó quên món cua luộc chấm muối. Mỗi người chỉ ăn vài con cũng đủ no nê. Khách có thể chọn vài xâu cua còn tươi rói mang về làm quà cho người thân.
Thắng cảnh văn hóa Quảng Ngãi:
1. Chùa Thiên Ấn
Chùa Thiên Ấn nằm trên đỉnh núi cùng tên là di tích lịch sử cấp quốc gia từ lâu đã trở thành biểu tượng của vùng đất Quảng Ngãi, bên cạnh dòng sông Trà.
Núi Thiên Ấn nằm ở bờ Bắc sông Trà, cách thành phố Quảng Ngãi 3km. Trên đỉnh núi là ngôi chùa Thiên Ấn được xây dựng từ cuối thế kỷ 17, được ban biển “Sắc tứ Thiên Ấn tự” năm 1717, giếng phật, chuông thần.
Bởi vậy, chùa Thiên Ấn là khu du lịch tâm linh, nơi dừng chân của du khách hành hương về xứ phật, khi đến Quảng Ngãi.
2. Di tích Trường Lũy
Trường Lũy là di tích đá cổ có chiều dài 113 km chạy qua 8 huyện ở Quảng Ngãi. Lũy được xây chủ yếu bằng đá, có nơi được đắp bằng đất và chiều cao trung bình 2m.
Trường Lũy bao gồm thành lũy, đồn, đường cổ có giá trị văn hóa đặc biệt, là công trình kiến trúc cổ dài nhất Đông Nam Á, với kiến trúc độc đáo.
Di tích Trường Lũy Quảng Ngãi được Bộ VHTTDL xếp hạng Di tích Quốc gia vào ngày 9/3/2011. Nơi đây đã trở thành điểm đến của nhiều du khách.
