Cứ đến mùa thu, dân xê dịch, giới nhiếp ảnh lại cùng nao nức hướng về những thửa ruộng vùng cao - nơi từng dải lúa trùng trùng điệp điệp ngả dần sang một sắc vàng óng ánh. Nhưng lúa không chín đồng loạt cùng thời điểm, ở mỗi vùng lại mang một vẻ độc đáo khác nhau. Bài viết này sẽ giúp độc giả tổng hợp lại thông tin về những mùa “vàng” đẹp nhất ở miền Bắc, và cách để gặp gỡ chúng đúng hẹn.

Nằm dưới chân ngọn núi Tây Côn Lĩnh linh thiêng của người La Chí, Hoàng Su Phì như một nàng thơ e thẹn, nguyên sơ của vùng rẻo cao Hà Giang. Cũng vì địa hình hiểm trở, đường đi còn nhiều khó khăn nên nơi đây đến nay vẫn giữ được vẻ hoang sơ và thơ mộng. Con đường từ Bắc Hà (Lào Cai) đi qua Xín Mần (Hà Giang) để tới Hoàng Su Phì chính là con đường mà các phượt thủ vẫn truyền tai nhau, ngợi ca là con đường lúa chín đẹp nhất Việt Nam.

Khác với Mù Cang Chải hay Sa Pa, nơi có những thung lũng lúa chín trải dài bất tận dưới chân dãy Hoàng Liên, ruộng bậc thang ở Hoàng Su Phì cheo leo, nằm vắt vẻo trên những sườn núi dốc đứng. Quần thể ruộng bậc thang đã được xếp hạng Di tích Quốc gia của Hoàng Su Phì trải dài qua nhiều xã bản nhỏ, trong đó nổi bật nhất là Bản Luốc và Bản Phùng, nơi có những thửa ruộng bậc thang cao nhất Việt Nam.

Xã Bản Phùng là cái tên quen thuộc đối với dân nhiếp ảnh tự nhiên bởi địa điểm này sở hữu vẻ đẹp đặc trưng nhất của danh thắng Hoàng Su Phì. Những thửa ruộng bậc thang trải dài trên sườn núi,  gối đầu lên nhau đầy chênh vênh; những đường cong của lúa uốn lượn mềm mại, len lỏi qua từng mái nhà sàn đơn sơ... Toàn bộ khung cảnh ẩn khuất sau một lớp sương mây mỏng manh, khi mờ khi rõ, rồi tràn xuống biển mây nhỏ phía chân đồi. Tất cả tạo nên một bức tranh phong cảnh kỳ vĩ và mê hoặc khiến bất kỳ ai được chứng kiến cũng phải thốt lời trầm trồ, thán phục.

Thời điểm lúa chín: từ cuối tháng 9 tới giữa tháng 10

Một số trải nghiệm khác: khám phá những thửa ruộng bậc thang ở Bản Luốc, Thông Nguyên, Hồ Thầu, Nậm Ty... hay chinh phục đỉnh núi Chiêu Lầu Thi trứ danh

Là một xã vùng cao của huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, từ lâu nay Y Tý đã trở thành địa điểm “săn” mây, “săn” lúa chín quen thuộc của dân xê dịch, đặc biệt là các bạn trẻ ham mê trải nghiệm.

Nằm ở độ cao 2.000 m so với mặt nước biển, tựa lưng vào dãy núi Nhìu Cồ San, Y Tý quanh năm bao phủ bởi sương mây, tạo nên cảnh sắc huyền ảo như chốn bồng lai. Mỗi độ thu về, “nàng tiên” Y Tý khoác lên mình chiếc áo vàng rực rỡ của mùa lúa chín, điểm xuyết thêm những bông mây trắng tinh, bồng bềnh phiêu lãng khắp không gian.

“Mùa vàng” ở Y Tý không mênh mông, bát ngát như thung lũng Cao Phạ, Mù Cang Chải, cũng không chênh vênh, hiểm trở như ở Bản Phùng, Hoàng Su Phì. Những bậc thang của Y Tý cứ thoai thoải, trải dài từ đỉnh núi cao, xuôi triền dốc rồi đổ xuống thung lũng Thề Pả, tựa như một biển vàng bất tận, dập dìu từng đợt sóng êm đềm tới tận chân núi. Con đường chạy dọc Tả Giàng Phình - Mường Hum - Sàng Ma Sáo - Dền Sàng rồi tới Y Tý có lẽ là cung đường lý tưởng nhất để chiêm ngưỡng vẻ đẹp mùa lúa chín của khắp vùng Bát Xát, Lào Cai.

Thời điểm lúa chín: từ cuối tháng 8 tới cuối tháng 9
Một số trải nghiệm khác: săn mây ở Ngải Thầu, leo núi Nhìu Cồ San, Kỳ Quan San hoặc khám phá những ngôi nhà trình tường độc đáo của người Hà Nhì ở Lao Chải, Choản Thèn và tham gia chợ phiên Y Tý vào thứ 7 hàng tuần

Trong danh sách những ruộng bậc thang đẹp nhất Việt Nam chắc chắn phải kể đến Sa Pa - nơi từng được tạp chí du lịch Travel & Leisure của Mỹ xếp hạng trong “Top 7 ruộng bậc thang đẹp, kỳ vĩ nhất châu Á và trên thế giới”. Đi cùng với vẻ đẹp của những thửa ruộng bậc thang, mùa lúa chín ở Sa Pa cũng làm ngây ngất biết bao du khách thập phương.

Nếu muốn tận hưởng trọn vẹn mùa lúa chín ở Sa Pa, hãy thuê một chiếc xe máy, chạy ra khỏi thị trấn và rong ruổi qua những bản làng Lao Chải - Tả Van - Hầu Thào, nơi có thung lũng Mường Hoa trải dài mênh mông, vàng óng một vùng; nơi những người H’mông lao động cần mẫn và lũ trẻ con chơi đùa, tinh nghịch trên khắp cánh đồng.

Hoặc nếu bạn muốn có một trải nghiệm dễ dàng hơn, hãy lựa chọn di chuyển trên tàu hỏa từ trung tâm thị trấn tới ga cáp treo Fansipan. Xuất phát từ nhà ga, đoàn tàu đỏ chạy ngang qua thung lũng Mường Hoa, nơi những thửa ruộng vàng ươm như đang chờ sẵn để được phô diễn sắc đẹp đầy quyến rũ và kiêu kỳ. Qua tấm kính trong suốt của khoang hành khách, bạn có thể thấy được cả khói lam chiều phảng phất bốc lên từ những nếp nhà bình dị của người H’mông, nằm xen kẽ giữa đồng ruộng và con đường nhỏ liên thôn, vắt vẻo từ ngọn đồi này qua ngọn núi khác.

Thời điểm lúa chín: từ nửa cuối tháng 8 tới giữa tháng 9
Một số trải nghiệm khác: tham quan “Cổng trời” trên đèo Ô Quý Hồ, thưởng thức đặc sản của Sa Pa như thịt trâu gác bếp, cá hồi...

Thị trấn Bắc Sơn, Lạng Sơn mùa lúa chín mang vẻ đẹp non nước hữu tình vô cùng độc đáo, như một bức tranh sơn thủy vừa hùng vĩ, bao la, vừa mang những nét mộc mạc, giản dị của cuộc sống miền sơn cước. Cánh đồng lúa Bắc Sơn hiện lên với những gam màu khác nhau, rực rỡ trong nắng hè. Đó là màu vàng ruộm của những thửa lúa đã chín, đang chờ thu hoạch, màu xanh của những ruộng lúa non, màu nâu của những vạt đất vừa được gặt sớm hay màu biêng biếc của con kênh nhỏ uốn lượn dọc cánh đồng, phản chiếu ánh sáng đất trời. Tất cả tạo nên một “tấm vải thổ cẩm” khổng lồ, trải lên dải thung lũng nằm khuất bóng sau những rặng núi vùng Đông Bắc.

Trên những cánh đồng ấy, những nông dân người Tày, người Dao, người Nùng đang cần mẫn thu hoạch thành quả của cả năm trời lao động một nắng hai sương. Xa xa phía chân núi còn có ngôi làng cổ với những mái ngói đỏ rực vương vấn khói làm chiều. Khung cảnh đồng quê thơ mộng, thanh bình chắc chắn sẽ làm xiêu lòng những du khách khó tính nhất.

Đỉnh núi Nà Lay là địa điểm bạn không nên bỏ lỡ khi tới Bắc Sơn, là vị trí tuyệt hảo nhất để ngắm nhìn toàn cảnh thung lũng lúa chín. Ấn tượng hơn nữa, vào mỗi sớm bình minh, từ Nà Lay, bạn có thể săn được biển mây luồn, thứ “đặc sản” của Bắc Sơn đã mê hoặc biết bao thế hệ nhiếp ảnh gia trong và ngoài nước.

Thời điểm lúa chín: cuối tháng 7 hoặc giữa tháng 11, vào tháng 7 sẽ nhiều nắng và rực rỡ hơn. Lúa chín ở Bắc Sơn không đồng đều, nên phải theo dõi và căn thời gian thật chuẩn để có những bức ảnh đẹp nhất
Một số trải nghiệm khác: tham quan làng cổ Quỳnh Sơn của người Tày hay khám phá khu du lịch sinh thái Thác Đăng Mò. Thưởng thức những món đặc sản ngon nức tiếng của Lạng Sơn như lợn quay, vịt quay, bánh chưng đen...

Mù Cang Chải từ lâu đã được biết tới là một trong những danh thắng bậc nhất Việt Nam. Huyện vùng cao của tỉnh Yên Bái nổi tiếng với những quần thể ruộng bậc thang nằm chênh vênh đầy quyến rũ giữa núi đồi trùng điệp, là địa điểm không thể bỏ qua đối với dân phượt mỗi mùa lúa chín.

Vẻ đẹp của mùa vàng Mù Cang Chải không nằm gọn trong phạm vị một huyện, một xã, mà trải dài như cung đường phượt, tại mỗi điểm đi qua đều có những nét đặc sắc, độc đáo riêng. Thung lũng Tú Lệ là điểm đến đầu tiên của cung đường vàng. Ruộng đồng nơi đây mênh mông bát ngát; sắc vàng trải từ thị trấn nhỏ, phủ kín những con đường, tới chân ngọn núi cao nơi có những ngôi làng nhỏ vương khói lam chiều. Đi qua Tú Lệ là tới chân đèo Khau Phạ, một trong “tứ đại đỉnh đèo” trứ danh. Con đèo dài 30 km, uốn lượn qua những cánh rừng già, nối liền nhiều địa danh nổi tiếng của mùa vàng.  Sau khi vượt qua đèo núi hiểm trở, đừng quên dành thời gian lưu lại thị trấn Mù Cang Chải và thưởng thức những món đặc sản ngon nức tiếng của người H’mông như thịt lợn bản nướng, xôi ngũ sắc hay nhộng ong rừng.

Để bắt đầu một ngày “săn” lúa chín ở Mù Cang Chải, hãy chạy xe dọc đường lên Kim Nọi, tìm một địa điểm thoáng đãng để đón bình minh. Vào cuối chiều, bạn sẽ phải chinh phục một con đường dốc hiểm trở để lên tới Đồi Móng Ngựa, xã Sáng Nhù, nơi có những thửa ruộng bậc thang hình vòng cung uốn lượn, óng vàng rực rỡ dưới ráng chiều hoàng hôn.

Thời điểm lúa chín: từ nửa cuối tháng 9 tới nửa đầu tháng 10
Một số trải nghiệm khác: khám phá vẻ đẹp của các bản làng ở Chế Cu Nha, Zế Xu Phình và đặc biệt La Pán Tẩn, nơi có ngọn đồi mâm xôi mang vẻ đẹp độc nhất vô nhị của Tây Bắc

Đang được tỉnh Thanh Hóa đẩy mạnh khai thác để trở thành một địa điểm du lịch sinh thái, Pù Luông cũng là một điểm hẹn “săn” lúa chín mới được dân xê dịch tìm đến nhiều trong thời gian gần đây.

Khu Bảo tồn Thiên nhiên Pù Luông được bao bọc bởi những cánh rừng nguyên sinh, quanh năm thời tiết dễ chịu. Thiên nhiên còn tạo điều kiện để người dân nơi đây có thể canh tác hai vụ lúa trong một năm, chính vì thế, Pù Luông cũng có tới hai mùa vàng. Nhưng có lẽ khoảng thời gian “săn” lúa chín lý tưởng nhất sẽ diễn ra vào đầu tháng 10, khi những làn gió thu kết hợp với ánh nắng dịu nhẹ góp phần tiếp thêm năng lượng cho hoạt động khám phá thiên nhiên của du khách.

Pù Luông là một vùng núi rừng rộng lớn, địa hình bị chia cắt đã tạo nên những nét độc đáo riêng cho từng thửa ruộng bậc thang. Ở Bản Hiêu, bạn có thể đắm mình trong cảnh sắc nguyên sơ, nơi có những homestay mộc mạc của người Mường. Chỉ cần mở cửa sổ nhà sàn là có thể ngắm nhìn một mùa vàng nhỏ xinh ngay trước mắt, hít thở không khí đượm mùi lúa chín thơm và lắng nghe âm thanh của dòng suối Hiêu róc rách đêm ngày. Hay ở Bản Đôn, khung cảnh thung lũng ruộng bậc thang vàng ruộm trải dài trên đỉnh các đồi thoải, bao quanh bởi những dãy núi hùng vĩ, xanh rì sẽ làm bạn choáng ngợp.

Thời điểm lúa chín: từ cuối tháng 5 tới đầu tháng 6 và từ cuối tháng 9 tới đầu tháng 10; khoảng thời gian mùa thu là lý tưởng nhất
Một số trải nghiệm khác: tham quan bản Kho Mường, chinh phục con dốc Son - Bá - Mười và thưởng thức các món đặc sản như ốc núi hấp chanh sả, vịt Cổ Lũng nướng...