Du lịch quốc tế luôn là hành trình khám phá đầy thú vị, nhưng bên cạnh việc lên kế hoạch tham quan, quản lý và trao đổi tiền tệ hợp pháp lại là yếu tố then chốt giúp chuyến đi diễn ra suôn sẻ. Tại Việt Nam, các quy định về quản lý ngoại hối đang được siết chặt nhằm đảm bảo an ninh tài chính và ổn định thị trường quốc gia, do đó du khách cần đặc biệt lưu ý khi thực hiện các giao dịch đổi tiền.
Gần đây, Công an TP Đà Nẵng đã đưa ra lời cảnh báo nghiêm khắc sau khi xử phạt hành chính đối với một Hiệu vàng HPH cùng cá nhân vì hành vi mua bán ngoại tệ trái phép, tịch thu số tiền vi phạm ước tính lên đến hơn 2 tỷ đồng gồm USD, EURO, Yên Nhật, bảng Anh... Sự việc này một lần nữa nhắc nhở đối với du khách và người dân về việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định trong hoạt động mua bán và trao đổi ngoại tệ.
Đối với du khách và người dân đang sinh sống, làm việc tại Việt Nam, nguyên tắc vàng trong giao dịch ngoại tệ là: Chỉ thực hiện tại các tổ chức được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cấp phép.
Cư trú là công dân Việt Nam được mua, chuyển, mang ngoại tệ ra nước ngoài cho các mục đích chính đáng theo quy định
Theo quy định hiện hành về quản lý ngoại hối, các tổ chức được phép hoạt động thu đổi ngoại tệ bao gồm tổ chức Tín dụng và Chi nhánh Ngân hàng. Đây là kênh an toàn và phổ biến nhất. Tất cả các ngân hàng thương mại được cấp phép hoạt động ngoại hối đều có quyền mua bán ngoại tệ tiền mặt với cá nhân. Ngoài ra, du khách có thể đến các tổ chức Kinh tế được cấp phép (đại lý Thu đổi Ngoại tệ). Đây thường là các công ty du lịch, khách sạn lớn, hoặc một số cửa hàng vàng bạc nhất định được Ngân hàng Nhà nước chỉ định và cấp phép rõ ràng làm đại lý.
Việc tự ý mua bán ngoại tệ tại các tiệm vàng, cá nhân hoặc bất kỳ cơ sở nào không có giấy phép đều là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Mặc dù việc đổi tiền "chợ đen" có thể mang lại lợi ích chênh lệch nhỏ về tỷ giá trước mắt, nhưng nó tiềm ẩn nguy cơ gây rối loạn thị trường tiền tệ, ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh tài chính quốc gia và chắc chắn sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
Để đảm bảo chuyến đi của du khách không bị gián đoạn bởi các vấn đề pháp lý, Tạp chí Du lịch khuyến cáo du khách cần nắm rõ các điểm sau. Nếu du khách có ngoại tệ tiền mặt (như USD, EUR, JPY...) và muốn đổi sang tiền Việt Nam Đồng, quý vị hoàn toàn có quyền bán chúng cho các ngân hàng thương mại hoặc các tổ chức kinh tế được cấp phép hoạt động đại lý thu đổi ngoại tệ.
Tại các đại lý thu đổi ngoại tệ (thường là các quầy đổi tiền phi ngân hàng) theo quy định chỉ được phép mua ngoại tệ tiền mặt của cá nhân. Họ không được phép bán ngoại tệ (như USD) ngược lại cho du khách hoặc người dân.
Ngoại lệ duy nhất là các đại lý thu đổi ngoại tệ được đặt tại khu cách ly ở các cửa khẩu quốc tế (sân bay, cửa khẩu biên giới). Những đại lý này có quyền bán ngoại tệ tiền mặt cho cá nhân mang hộ chiếu nước ngoài khi họ xuất cảnh, nhằm phục vụ nhu cầu cuối cùng trước khi rời khỏi Việt Nam.
Trong trường hợp du khách hoặc doanh nghiệp không tuân thủ quy định và thực hiện hành vi mua bán ngoại tệ tại các tổ chức không được cấp phép, các mức xử phạt hành chính được áp dụng vô cùng rõ ràng và nghiêm khắc, trực tiếp căn cứ vào giá trị ngoại tệ giao dịch.
Việc mua, bán, chuyển ngoại tệ tiền mặt của người dân phải thực hiện đúng theo quy định. Trường hợp vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng
Cụ thể, đối với các giao dịch nhỏ có giá trị dưới 1.000 USD (hoặc tương đương), người vi phạm có thể bị phạt cảnh cáo. Tuy nhiên, mức phạt sẽ tăng nhanh theo giá trị giao dịch: vi phạm từ 1.000 USD đến dưới 10.000 USD sẽ chịu mức phạt tiền từ 10 - 20 triệu đồng. Đặc biệt, các giao dịch lớn có giá trị từ 10.000 USD đến dưới 100.000 USD sẽ bị phạt tiền từ 20 - 30 triệu đồng.
Đỉnh điểm là các hành vi mua bán ngoại tệ trái phép có giá trị từ 100.000 USD trở lên, người vi phạm sẽ phải đối mặt với mức phạt nặng nhất, lên đến 80 - 100 triệu đồng. Quan trọng hơn, bên cạnh mức phạt tiền, người vi phạm còn phải chịu hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu toàn bộ số ngoại tệ và tiền Việt Nam đồng liên quan đến giao dịch trái phép, biến lợi ích nhỏ nhoi từ việc đổi tiền "chợ đen" thành một cái giá đắt không thể lường trước.
Phòng An ninh Kinh tế Công an Đà Nẵng đã nhấn mạnh rằng, việc tuân thủ pháp luật về quản lý ngoại hối là trách nhiệm chung của người dân và doanh nghiệp. Du khách nên nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật, tuyệt đối không vì lợi ích chênh lệch nhỏ mà đặt mình vào nguy cơ vi phạm.
Để có một chuyến du lịch trọn vẹn tại Việt Nam, du khách nên chuẩn bị trước và chỉ thực hiện giao dịch tại quầy giao dịch của ngân hàng tại các thành phố lớn hoặc sân bay. Các quầy đổi ngoại tệ được cấp phép (thường có biển hiệu rõ ràng về việc được Ngân hàng Nhà nước cấp phép). Việc này không chỉ bảo vệ tài sản, đảm bảo tỷ giá hợp lý, mà còn góp phần duy trì sự ổn định, an ninh cho thị trường tài chính quốc gia.
Mọi hành vi tự ý mua bán tại tiệm vàng, cá nhân hoặc cơ sở không có giấy phép đều là vi phạm pháp luật, tiềm ẩn nguy cơ gây rối loạn thị trường tiền tệ, ảnh hưởng an ninh tài chính quốc gia và sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định
