Mỗi ngày, Phuket - hòn đảo ngọc của Thái Lan - lại đối mặt với một thực tế đáng báo động: khoảng 1.100 tấn rác thải sinh hoạt được thu gom từ khắp các khu vực, từ những bãi biển sầm uất đến những con phố nhỏ yên bình. Toàn bộ lượng rác khổng lồ này được tập trung về bãi chôn lấp duy nhất tại Sapan Hin, nằm ngay sát bờ biển phía Đông của đảo.
Tại đây, một khung cảnh xót xa hiện ra: những núi rác cao ngất ngưởng liên tục được chất chồng, bao phủ một diện tích rộng lớn. Mùi hôi thối nồng nặc từ các bãi rác xâm chiếm không khí, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của gần 1.000 cư dân sinh sống xung quanh. Cứ mỗi ngày trôi qua, họ phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng, ruồi muỗi sinh sôi nảy nở, và nguy cơ cao mắc các bệnh liên quan đến môi trường.
Phuket nổi tiếng là thiên đường du lịch, thu hút hàng triệu lượt khách đến với Thái Lan
Trong số lượng rác thải khổng lồ đó, khoảng ba phần tư (tương đương 700 tấn) được đưa vào lò đốt của bãi chôn lấp để xử lý. Tuy nhiên, công suất của lò đốt có hạn, không thể xử lý hết lượng rác thải khổng lồ đổ về mỗi ngày. Phần còn lại, ước tính khoảng 400 tấn, vẫn tiếp tục được đổ ra môi trường, gây ô nhiễm nghiêm trọng đến đất, nước và không khí.
Tuy nhiên, nơi đây đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm rác thải nghiêm trọng, khi mỗi ngày phải xử lý hơn 1.000 tấn rác thải
Trong những năm gần đây, hòn đảo này đã trở thành một trong những điểm đến du lịch hấp dẫn nhất thế giới, thu hút hàng triệu du khách mỗi năm. Theo số liệu thống kê, trong năm 2024, khoảng 13 triệu du khách trong tổng số 35,5 triệu du khách quốc tế đến Thái Lan đã lựa chọn Phuket làm điểm dừng chân.
Tuy nhiên, sự phát triển vượt bậc của ngành du lịch cũng đồng nghĩa với những hệ lụy không nhỏ. "Phuket đã phát triển quá mức", ông Suppachoke Laongphet, phó thị trưởng thành phố Phuket, chia sẻ. Ông cho biết thêm rằng, sự bùng nổ về du lịch và quá trình đô thị hóa nhanh chóng đã khiến lượng rác thải sinh hoạt trên đảo tăng lên một cách chóng mặt, vượt xa con số trước đại dịch COVID-19.
Trước phản ứng của cộng đồng cư dân trên đảo, các nhà chức trách ở Phuket vẫn đang loay hoay tìm giải pháp cho vấn đề rác thải ngày càng gia tăng. Với mùa cao điểm vào tháng 12 hàng năm, mang đến lượng khách du lịch tăng đột biến, áp lực lên các cơ quan liên quan để giải quyết thách thức về quản lý rác thải càng gia tăng.
Mỗi ngày hòn đảo này phải tiếp nhận hơn 1.000 tấn rác thải. Con số dự kiến tăng lên 1.400 tấn rác vào cuối năm 2025, gây quá tải bãi rác
Theo ông Suppachoke Laongphet - Phó Thị trưởng thành phố Phuket, khối lượng rác thải trong mùa thấp điểm, trước khi có Covid-19, chưa bao giờ đạt tới 1.000 tấn mỗi ngày. Tuy nhiên, con số đó hiện đã tăng lên 1.000 đến 1.100 tấn mỗi ngày. Con số này có thể tăng lên đến mức đáng kinh ngạc là 1.100 đến 1.400 tấn mỗi ngày trong mùa cao điểm, làm dấy lên lo ngại rằng bãi chôn lấp rác có thể bị lấp đầy trong vòng một năm.
"Sự phát triển của thành phố Phuket đã diễn ra nhanh hơn nhiều so với mức cần thiết. Chúng tôi dự tính trường hợp xấu nhất, phải chuẩn bị một khu vực để chứa 1.400-1.500 tấn rác mỗi ngày trong 2-3 năm tới cho đến khi lò đốt rác (thứ hai) được xây dựng", vị lãnh đạo thành phố Phuket cho biết.
Bãi rác ở Phuket nằm cạnh khu dân cư sinh sống, gây bất tiện lớn cho người dân khu vực này
Hiện tại, chính quyền Phuket đang hợp tác với các cơ quan tư nhân và các cơ quan chính phủ khác, với mục tiêu giảm lượng chất thải lên đến 200.000 tấn trong vòng một năm. Kế hoạch này bao gồm việc chuyển đổi chất thải thành nhiên liệu. Trong khi đó, lò đốt rác thứ hai đang được xây dựng tại Phuket, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2026 hoặc đầu năm 2027, với công suất mỗi ngày là 500 tấn.
Về vấn đề giảm thiểu chất thải, chính phủ Thái Lan, dẫn đầu là cơ quan kiểm soát ô nhiễm và môi trường Phuket, cũng đặt mục tiêu giảm 15% chất thải trong vòng 6 tháng. Tuy nhiên, bất chấp những nỗ lực đang được cải thiện, các chuyên gia quản lý chất thải rắn tin rằng vẫn cần phải làm nhiều hơn nữa. "Nếu chỉ tiếp tục mở rộng thêm nhiều lò đốt rác thải, tôi không nghĩ đó là giải pháp duy nhất. Tôi nghĩ họ cần tập trung vào việc giảm thiểu và phân loại rác thải", TS Panate Manomaivibool, chuyên gia quản lý chất thải rắn và là phó giáo sư tại Đại học Burapha cho biết.
Gần đây, Hội đồng Du lịch Bền vững Toàn cầu (GSTC), một cơ quan quốc tế đặt ra các tiêu chuẩn cho du lịch và lữ hành bền vững, đã thực hiện chuyến đánh giá kéo dài năm ngày tại Phuket. Kết quả đánh giá sơ bộ cho thấy: 70% các cơ sở lưu trú tại Phuket không được đăng ký, dẫn đến tình trạng quản lý chất thải không được kiểm soát hoặc thậm chí là sự an toàn của khách du lịch.
