Sương sớm vẫn còn vương làm cả thung mờ mờ ảo ảo một màu. Lúc này mới 6h sáng, chúng tôi háo hức xuống với thác. Trời còn quá sớm, nhất là khi màn hơi nước nơi đây bao trùm lên toàn cảnh vật khiến cho cả thung lũng mờ mờ, nhà cửa hai bên đường vẫn còn đóng im ỉm, thi thoảng có tiếng sủa của vài chú chó nhà. Tiếng thác ầm ào vang vọng từ rất xa. Từ trên con đường nhựa mới được trải, đã có thể nhìn thấy dòng thác khổng lồ đang dữ dội tung bọt trắng xóa. Dòng sông Quy Sơn (hay còn được gọi là Quây Sơn) vốn hiền hòa là thế, bắt đầu từ Trung Quốc, chảy yên bình uốn lượn qua vô vàn những làng mạc, đem lại nguồn nước dồi dào cho cả hai quốc gia Việt Nam – Trung Quốc, dòng sông đổ xuống từ độ cao trên 35m giữa con đường biên giới hai nước, tạo thành thác Bản Giốc nổi tiếng. Phần thác chính là thác thấp, nằm phía biên giới Trung Quốc, thuộc tỉnh Quảng Tây. Phần thác phụ - thác cao thuộc xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng. Với độ cao 53 m, rộng 300 m, thác có 3 tầng gồm nhiều ngọn thác lớn nhỏ khác nhau. Những khối nước lớn đổ xuống qua nhiều bậc đá vôi, tạo thành một màn bụi nước trắng xóa.
Vào những ngày mùa xuân, dòng thác đổ như những dải lụa dịu dàng, tạo khung cảnh nên thơ trữ tình cho vẻ đẹp non nước Cao Bằng. Khi hè tới, dòng sông Quy Sơn dồi dào, dòng thác mới thực sự phô diễn hết vẻ đẹp hùng vĩ và mạnh mẽ. Làn hơi nước bắn ra từ thác gặp nắng, tạo thành những chiếc cầu vồng 7 sắc cực kì lạ mắt và kì thú. Dưới chân thác là mặt sông rộng, với hai bên bờ là những thảm cỏ và vạt rừng nguyên sinh. Nước bắn từ rất xa, trời như đang trong trận mưa rừng mãi không dứt. Ruộng đồng thẫm nước, cây cỏ thẫm nước, vạn vật thẫm nước. Những cây gỗ, cây tre bắc qua sông thẫm nước, trơn trượt. Tiếng thác đổ dữ dội như một giàn nhạc gồm toàn bộ là nhạc cụ trống được đánh cùng một lúc. Mầu xanh của lúa, của rừng, màu trắng của thác nước, màu nắng và màu cầu vồng, tạo nên những mảnh ánh sáng đẹp mắt cho dòng thác lớn.
Chúng tôi men theo những bậc đá trơn, trèo lên trên cao. Đứng từ trên cao nhìn xuống dòng thác và dòng sông bên dưới, toàn cảnh thiên nhiên hiện hữu trước mắt. Phía bên phần lãnh thổ Việt Nam là làng mạc giản dị, những ngôi nhà sàn đơn sơ, làng mạc, ruộng nương giản dị. Phần thác của vùng đất này chưa được khai thác nhiều về du lịch, vẫn còn nguyên vẹn vẻ đẹp hoang sơ. Trong khi phía bên bờ bên kia nước bạn, thác bản Giốc đã được biết tiếng từ lâu, thu hút rất đông khách du lịch ghé thăm thác mỗi ngày. Nhà cửa và các cửa hàng mọc san sát bên bờ sông, các dịch vụ du lịch như thuyền chở khách xuống thác, quầy hàng đồ ăn, lưu niệm…
Nhìn dòng người xuống thuyền, du ngoạn sơn thủy trên dòng Quy Sơn, không khỏi chạnh lòng cho du lịch trong nước vẫn chưa có cách nào để khai thác hết tiềm năng rất lớn từ thác Bản Giốc. Dòng thác vẫn miết mải ầm ào đổ xuống trong khung cảnh rộn rã nói cười. Chúng tôi nán lại trong phiên chợ vùng biên rộn ràng. Chợ có khoảng 200 gian hàng của người Việt, phần lớn là bà con dân tộc Tày, Nùng sống ở bản Co Muông. Mỗi sáng bà con chở hàng ra chợ bằng xe công nông, xế chiều vãn khách lại thu dọn hàng lên xe về nhà. Cùng với phiên chợ phiên được họp vào ngày Chủ nhật, ngay trên dòng sông Quy Sơn dưới chân thác, phiên chợ mới nằm trên đất liền này mang lại cái nhìn sâu sắc hơn cho những người khách đến tham quan về phong tục tập quán và lối sống của người dân địa phương.
Rời thác Bản Giốc khi đã quá trưa, chúng tôi trở lại với Cao Bằng. Trong lòng không khỏi nuối tiếc vì thời gian ở lại vùng đất địa đầu tổ quốc này quá ngắn ngủi, chưa kịp thưởng hết cảnh sắc hùng vĩ nhất của non nước Cao Bằng khi chiều xuống và đêm về. Nghe nói mỗi khi trời nắng, đi bè dưới dòng Quy Sơn có thể nhìn thấy cầu vồng trên thác nước, một khung cảnh ngoạn mục được vẽ bởi thiên nhiên.
Một cơn mưa ồn ã của mùa hè sầm sập phía sau lưng. Con đường về thấp thoáng trong mưa. Đâu đó, tiếng lũ trẻ hò hét, tắm mình dưới cơn mưa mùa hè mát lạnh.
Thông tin thêm:
Để đến thác bản Giốc có hai con đường bạn có thể chọn. Với cánh đi bụi bằng xe máy, họ sẽ tiến vào con đường Trà Lĩnh – Tổng Cọt nhiều thử thách để tiến sâu hơn vào mảnh đất vùng cao hiểm trở. Trong khi đó, con đường vượt đèo Mã Phục, vượt qua Quảng Uyên là lựa chọn của đa phần những người ưa thích được khám phá con đèo nổi tiếng này.
Cách thác Bản Giốc 3km là động Ngườm Ngao rất đẹp dài nằm sâu trong lòng núi, bạn không nên bỏ qua.
Món ăn nổi tiếng của mảnh đất Cao Bằng có bánh cuốn trứng, cá chiên sông Gâm hay món rau dại hiến. Khách sạn tại tỉnh Cao Bằng lớn nhất là khách sạn Bằng Giang.
Thời điểm để đến với thác Bản Giốc đẹp nhất là vào những ngày cuối xuân đầu hạ, khi những cánh đồng hoa tam giác mạch nở rộ hoa, cái nắng gắt chưa đến và những cơn mưa mùa hạ chưa làm thác trở nên dữ dội với những dòng nước ngàu bọt.
Lam Linh