Thái Lan, xứ sở Chùa Vàng, không chỉ nổi tiếng với những danh lam thắng cảnh tuyệt đẹp hay ẩm thực đường phố sôi động, mà còn là trung tâm của một ngành công nghiệp độc đáo và đầy quyền năng: ngành công nghiệp bùa hộ mệnh.
Được mệnh danh là nền kinh tế "Mutelu", sự kết hợp giữa niềm tin cổ xưa và kinh doanh hiện đại này đã tạo nên thị trường bùa lớn nhất thế giới, với doanh thu ước tính lên tới 40 tỷ baht (tương đương 1,26 tỷ USD) mỗi năm. Đây là một minh chứng sống động cho cách mà tín ngưỡng có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thu hút hàng triệu lượt khách đổ về tìm kiếm sự may mắn và bình an.
Thái Lan có thị trường bùa lớn nhất thế giới, thu hút khách nước ngoài, đặc biệt là khách Trung Quốc đến tìm sự may mắn.
Nền kinh tế "Mutelu" của Thái Lan là một khái niệm rộng lớn, bao gồm không chỉ bùa Phật, bùa hộ mệnh mà còn cả các hình thức bói toán, vật phẩm phong thủy và các sản phẩm liên quan đến niềm tin tâm linh. Sức mạnh của ngành này đến từ niềm tin sâu sắc của người dân địa phương – với khoảng 70% người Thái được cho là đeo bùa hộ mệnh – và sự quan tâm đặc biệt từ du khách quốc tế, đặc biệt là Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và châu Âu.
Từ những khu chợ tấp nập ở Chiang Rai, những ngôi chùa cổ kính ở Phitsanulok, cho đến Đồi Đại Phật ở Pattaya, ngành công nghiệp này đã biến Thái Lan thành một trung tâm du lịch tâm linh và thương mại toàn cầu. Nó không chỉ đơn thuần là mua bán vật phẩm, mà còn là sự giao thoa văn hóa, nơi du khách được hòa mình vào không gian tâm linh, tìm hiểu những câu chuyện và triết lý đằng sau mỗi vật phẩm.
Ngành công nghiệp bùa hộ mệnh của Thái Lan, được gọi là nền kinh tế "Mutelu", kết hợp niềm tin cổ xưa với kinh doanh hiện đại, tạo nên thị trường bùa lớn nhất thế giới
Bùa Phật (Amulets), những lá bùa nhỏ được chế tác tinh xảo, là trái tim của nền kinh tế Mutelu. Người Thái tôn kính những lá bùa này vì niềm tin mạnh mẽ rằng chúng mang lại phước lành, bảo vệ khỏi tai ương, thu hút tài lộc, cải thiện sức khỏe hoặc mang lại thành công trong công việc và cuộc sống. Bên cạnh giá trị tôn giáo sâu sắc, những vật phẩm này còn là biểu tượng sống động của di sản văn hóa Thái Lan, thể hiện sự khéo léo trong nghệ thuật điêu khắc, chạm khắc và kiến trúc tâm linh.
Đặc biệt, hình tượng Phật Bịt Mắt (Phra Pidta Amulets), còn được biết đến với những tên gọi như Phật Che Mặt hay Phật Bịt Mặt, là một bảo vật tâm linh được nhiều người tìm kiếm. "Pidta" trong tiếng Thái có nghĩa là hành động dùng tay che mặt, mô tả hình ảnh tượng Phật dùng hai tay che kín các giác quan. Người Thái giải thích ý nghĩa của Phật Bịt Mắt theo ba phương diện: không nhìn thấy điều ác, không nghe thấy điều xấu, không nói ra lời bất thiện.
Người Thái và du khách tin rằng những tấm bùa hộ mệnh này có thể giúp họ có được an yên, may mắn
Điều này giúp người tu hành không bị chi phối bởi tham lam, thù hận, chấp trước, từ đó hướng tới con đường giải thoát. Người ta tin rằng khi mang Phật Bịt Mắt bên mình, hung sẽ hóa cát, tai họa được hóa giải, và người sở hữu sẽ đón nhận vận may, sức khỏe cải thiện, cuộc sống trở nên thịnh vượng và giàu có. Ngoài ra, cậu bé vàng Kuman Thong cũng là một trong những vật phẩm huyền thuật nổi tiếng, được nhiều du khách tìm mua để cầu may mắn, bình an.
Sức hút của ngành Mutelu thể hiện rõ nhất tại các trung tâm giao thương lớn. Tại Đồi Đại Phật (Khao Phra Yai) ở Pattaya, hàng nghìn du khách từ Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và châu Âu nô nức đến chiêm bái tượng Phra Buddha Sukhothai Walai Chonlatharn và mua bùa làm quà lưu niệm hoặc cầu may. Ở Bangkok, chợ Tha Prachan gần sông Chao Phraya được mệnh danh là trung tâm bùa lớn nhất thế giới, nơi vô số bùa được bày bán từ những quầy hàng ngăn nắp đến những giỏ nhựa lộn xộn, đáp ứng mọi nhu cầu từ người sưu tầm đến những người tìm kiếm sự kết nối tâm linh.
Du khách nước ngoài bị cuốn hút không chỉ bởi vẻ ngoài của những lá bùa mà còn bởi câu chuyện và ý nghĩa đằng sau mỗi vật phẩm
Thị trường "Mutelu" cũng liên tục đổi mới, với nhiều sản phẩm được thiết kế riêng cho phụ nữ như biểu tượng Phaya Naga, bùa vải, trang sức, mỹ phẩm. Những sản phẩm này thường có giá phải chăng, khoảng 300 - 1.000 baht (tương đương 10 - 30 USD), giúp tiếp cận đa dạng đối tượng khách hàng. Tại chợ Tha Prachan, giá bùa có thể dao động từ 30 baht (1 USD) cho những vật phẩm phổ biến, đến hàng triệu baht cho những lá bùa cổ và quý hiếm. Điển hình là bùa Phra Somdej từ thế kỷ 19 của nhà sư Phra Somdej To, có thể được định giá lên tới 15 triệu baht (500.000 USD) nhờ tuổi thọ và nguồn gốc linh thiêng. Thậm chí, một lá bùa Phra Somdej từng được tỷ phú Thái gốc Hoa Vichai Srivaddhanaprabha mua với giá 100 triệu baht (3,2 triệu USD), được cho là bùa đắt nhất từng bán ở Thái Lan.
Thị trường Mutelu cứ thế phát triển nhờ sức hút cũng như sức mạnh của công nghệ số
Ngành "Mutelu" đang phát triển nhanh chóng, với sự tham gia của nhiều doanh nhân trẻ (20-30 tuổi) sử dụng mạng xã hội và livestream để mở rộng thị trường ra toàn cầu. Sản phẩm cũng ngày càng đa dạng hơn, từ bùa truyền thống đến các tour hành hương trong và ngoài nước. Theo Phòng Thương mại Thái Lan, ngành Mutelu dự kiến tạo ra 1-1,5 tỷ baht doanh thu trong năm 2025, tăng hơn 10% so với năm trước, khẳng định vai trò là một động lực kinh tế quan trọng.
Nền kinh tế "Mutelu" của Thái Lan thể hiện cách niềm tin truyền thống thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hiện đại
Tuy nhiên, bên cạnh những triển vọng lớn, ngành công nghiệp này cũng đối mặt với thách thức không nhỏ từ vấn đề bùa giả. Đây là một mối lo ngại lớn, đặc biệt đối với du khách nước ngoài, nhất là khách Trung Quốc, những người dễ bị lừa mua bùa giá rẻ được quảng cáo là cổ vật quý hiếm. Trước tình trạng này, Oramon Sapthaweetham, Tổng Giám đốc Cục Phát triển Kinh doanh (DBD), đã khuyến khích các doanh nhân đăng ký pháp nhân để tăng cường uy tín và cảnh báo nhà đầu tư cần nghiên cứu thị trường kỹ lưỡng. DBD cũng cung cấp các khóa đào tạo miễn phí về thương mại điện tử, kế toán và thuế để hỗ trợ các doanh nghiệp trong ngành.
Nền kinh tế "Mutelu" của Thái Lan là một ví dụ điển hình về cách niềm tin truyền thống có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hiện đại, biến một khía cạnh văn hóa thành một ngành công nghiệp tỷ đô. Mặc dù đối mặt với những vấn đề như bùa giả, sự kết hợp giữa nghệ thuật, tôn giáo và kinh tế trong ngành bùa Thái Lan tiếp tục chinh phục cả thế giới, củng cố vị thế của Thái Lan như một trung tâm tâm linh và du lịch hàng đầu toàn cầu.
