Tôi biết về khái niệm câu cá bằng ruồi giả qua câu chuyện Handcarved Coffins của nhà văn Truman Capote. Trong truyện, ở một cộng đồng làng quê hẻo lánh thuộc miền Trung Tây nước Mỹ, hàng loạt vụ giết người tài tình và quỷ quyệt đã diễn ra, vị cảnh sát trưởng mới nhờ đến sự giúp đỡ điều tra của Capote. Không có động cơ rõ ràng nào được thể hiện qua cái chết của các nạn nhân, chỉ thấy được rằng, hung thủ ra tay dựa vào sự quan sát - am hiểu sâu sắc về thói quen hành vi của từng người họ. Cuối cùng, Capote, dù không có bằng chứng nào, đã đụng mặt kẻ mà anh tin rằng chính là hung thủ. Người đó đang câu cá bằng ruồi giả. Ngồi bên một dòng suối, người đó nói về “ý chí của Chúa”. Với vốn hiểu biết ít ỏi về bộ môn này, khi đó tôi đã ngầm hiểu rằng, chỉ những kẻ sát nhân mới thuần thục trò câu cá bằng ruồi.
Theo một nghĩa lớn hơn, câu cá bằng ruồi là một sự kỷ luật của tâm trí, về những thứ không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Trong thời gian chuẩn bị cho chuyến đi đến Älvdalen - thánh địa của môn câu cá bằng ruồi ở Thụy Điển, tôi đã tìm hiểu những câu chuyện về bộ môn này trên Internet. Kỳ lạ thay, có rất nhiều người nói việc câu cá bằng ruồi như một nhiệm vụ cá nhân, thậm chí tâm linh, để hàn gắn các mối quan hệ, hay để làm sáng tỏ một số vấn đề rắc rối trong cuộc sống, hoặc chỉ để tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn. Bằng cách nào đó, câu cá bằng ruồi làm cho những mong muốn đó trở nên khả thi.
Älvdalen - thánh địa câu cá bằng ruồi giả
Tôi cùng Micke và Giulio đã có một chuyến đi tới Trung tâm Câu cá Älvdalen. Micke là một hướng dẫn viên địa phương, người điều hành tổ chức dịch vụ câu cá toàn cầu (Anglerman Fishing Adventures). Giulio là một kiến trúc sư từ Milan (Ý), người bạn câu cá với Micke hàng năm. Gia đình Micke đã sống ở đây từ thế kỷ 16. Anh biết nhiều thứ tiếng, bao gồm cả tiếng Avdelska - một ngôn ngữ địa phương pha trộn giữa tiếng Anh cổ, tiếng Đức cổ, tiếng Thụy Điển cổ và tiếng Iceland cổ, hầu hết mọi người đều không hiểu được ngôn ngữ này.
Tại cửa hàng của Micke, tôi được trang bị ủng, quần áo chống thấm nước. Sau đó chúng tôi bắt đầu hành trình qua một con đường cao tốc, rẽ vào một đường đất, rồi chẳng mấy chốc tiến sâu vào khu rừng tối om; tôi nhận ra nơi đây gần như không thể tìm thấy trên bản đồ, cũng không thể định vị qua GPS. Rồi chúng tôi đến một khu vực được bao quanh bởi các con sông nhỏ. Micke và Giulio đứng im lặng trên bờ và quan sát, họ đang tìm kiếm chỗ nào có những con cá nhảy lên đớp phù du.
"Khi tôi còn trẻ, mục đích của tôi là bắt được thật nhiều cá. Rồi sau đó là mục tiêu bắt được những con cá to. Và giờ tôi thấy thích thú và vui vẻ khi được hướng dẫn và giúp người khác trải nghiệm câu cá bằng ruồi giả” - Micke chia sẻ.
Sáng hôm sau, chúng tôi rời đến địa điểm khác, xuôi theo dòng suối đến một hòn đảo nhỏ. Micke và Giulio kiên nhẫn đứng câu ở một vài chỗ nhưng không có kết quả, rồi chúng tôi lại rời đi đến một đoạn sông khác. Việc này cứ thế lặp đi lặp lại cả ngày.
Gia đình Micke Nyborg đã sống ở khu vực Älvdalen gần 500 năm, và anh ấy đã câu cá suốt cả cuộc đời.
câu cá cũng là thiền
"Câu cá bằng ruồi giả đòi hỏi sự tập trung tuyệt đối. Tâm trí chỉ chú tâm vào một việc duy nhất, chỉ ở đây. Không ở đâu khác” - cả Giulio và Micke đều nói như vậy.
Người câu cá thường rất nhạy bén với hình ảnh, âm thanh và khứu giác. Cá cũng vậy, chúng có thể cảm nhận được sự hiện diện của con người bất kể dòng suối đang tĩnh lặng hay gợn nước. Bong bóng và một số dấu vết có thể giúp người câu xác định vị trí của cá. Chỉ cần lướt nhẹ cổ tay, những cần thủ có kinh nghiệm sẽ dễ dàng quăng dây câu của mình đến đúng chỗ đó. Tuy nhiên, người câu phải thật sự tập trung vì một số chuyển động nhỏ cũng có thể khiến họ phân tâm.
Không gian tĩnh lặng trong khu rừng thực sự phù hợp để câu cá. “Sự tập trung cao độ sẽ lấp đầy các giác quan của bạn. Sự mát mẻ của dòng nước êm đềm, tiếng nước róc rách chảy qua đá và từ các khe núi, mùi nước từ dòng suối hòa quyện với mùi của những rặng thông… sẽ khiến bạn thật sự thoải mái khi được hòa vào thiên nhiên, và giống như đang trải qua một buổi thiền chánh niệm thực sự", Giulio chia sẻ.
"Câu cá giúp tôi hồi phục năng lượng. Thậm chí nhiều khi tôi chỉ muốn vác cần đi câu. Tôi cũng thử làm việc khác để phân chia thời gian cho nửa ngày còn lại, nhưng không cảm nhận được nguồn năng lượng dồi dào và tích cực như lúc được tĩnh lặng câu cá trong khu rừng xanh mát đó". Giulio khẳng định, hãy thử một lần câu cá bằng ruồi giả, bạn chắc chắn sẽ không thể dứt ra được và cũng không bao giờ muốn dừng lại.
