Bún mọc là loại bún có nguồn gốc xuất phát từ làng Mọc, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội và từ lâu nay đã là đặc sản của đất thủ đô. Bún mọc là một món bún với hương vị thanh mát hòa quyện cùng thịt giò sống kèm theo đó là nước lèo ngọt ngon nhờ nước hầm xương.
Một tô bún mọc ngon luôn đòi hỏi sự tỉ mỉ và hài hòa trong việc kết hợp các loại gia vị với nhau. Nước dùng cũng được chuẩn bị rất kỹ, hầm từ xương heo, vớt bọt cho thật trong mà không cần phải nêm nếm quá nhiều. Ngoài ra, nước dùng ngon cũng nhờ vào miếng sườn được ninh kỹ vừa để lấy nước ngọt, hầm thật mềm để khách ăn không bị vất vả.
Nhưng cái cầu kỳ nhất của tô bún lại nằm ở phần “nhân”, tức là các loại chả ăn kèm. Hầu hết các loại chả đều làm từ giò sống, tuy nhiên do cách chế biến khác nhau mà tạo ra sự phong phú đến ngạc nhiên của một tô bún mọc. Giò mọc hay còn được gọi là giò sống, được làm từ thịt heo xay cùng với hành tiêu và nấm hương. Giò sống mà quết kỹ, gói kín, luộc chín thì thành giò (chả) lụa, nhưng nếu cho vào chút bột quế rồi đem nướng cho rám mặt thì gọi là chả quế. Cũng giò sống mà vắt viên đem đi chiên thì gọi là chả chiên, còn nếu nêm thêm chút tiêu tỏi rồi gói lá chuối hấp cách thủy thì gọi là chả lá.
Hương vị đặc trừng của bún mọc khiến ai ăn xong cũng phải lưu luyến. Có những người đi xa thủ đô lâu ngày, nhớ vị bún mọc lại tất tả đi chợ mua đồ về nấu cho thỏa cơn thèm. Có những người đưa món bún ấy đi xa để giới thiệu cho bà con xứ lạ. Khi vào Sài Gòn, món bún này bị gọi chệch thành bún mộc.
Nói về bún mọc ở Sài Gòn, chắc không ai là không biết quán Thanh Mai nằm ngay góc Trương Định – Nguyễn An Ninh sát bên chợ Bến Thành này. Quán đông nghịt từ tờ mờ sáng cho đến quá trưa, trứ danh chỉ với duy nhất một món bún mọc. Tô bún mọc của quán hội tủ đầy đủ các món chả kể trên.
Quán bún mọc Thanh Mai ở Sải Gòn.
Mà lạ thiệt, cũng từ giò sống mà ra mà sao mỗi loại mỗi vị, khi ăn chẳng những không ngán mà còn thấy thú vị trong từng hương vị riêng của mỗi loại chả. Lỡ tô dọn ra mà thiếu một trong những loại trên chắc hản người ăn khó mà chịu nổi. Vị ngọt thanh của chả lụa, thơm lừng của chả quế, vị ngọt nồng của chả lá, và nhất là giòn giòn của mọc hẳn sẽ làm bạn khó mà quên được. Đó là còn chưa kể đến miếng sườn rất ư là mời gọi kia nữa…
Theo nhiều thực khách nhận xét, hương vị của món ăn từ ngày đầu mở bán cho đến thời điểm hiện tại "tuy có ít nhiều thay đổi, nhưng những nguyên liệu và các loại chả trong bún thì vẫn được giữ nguyên". Và có lẽ, chính điều đó đã tạo nên nét đặc trưng trong hương vị, cũng như phong cách phục vụ nơi đây.
Một món ăn, hay đúng hơn là một trải nghiệm ẩm thực Hà thành thú vị giữa lòng Sài Gòn. Ăn để thấy món chả xứ Bắc đa dạng đến dường nào, để hiểu vì sao bún mọc đã dần dần trở thành một phần quen thuộc trong đời sống ẩm thực Sài Gòn.
