Holi còn được gọi là lễ hội sắc màu (festival of colors). Được xem là một trong những lễ hội quan trọng của Ấn Độ, cũng như nhiều quốc gia có cộng đồng người theo đạo Hindu sinh sống.
Lễ hội Holi được tổ chức vào ngày trăng tròn vào tháng 3 hàng năm. Năm nay, Lễ hội Holi tổ chức vào ngày 8/3. Ngoài tên lễ hội sắc màu, Holi còn được gọi là lễ hội tình yêu, lễ hội mùa Xuân. Nhiều cộng đồng người Nam Á, gồm Ấn Độ, Pakistan, Nepal và trên toàn thế giới cũng ăn mừng lễ hội này.
Hàng triệu người Hindu ở Ấn Độ và toàn thế giới đã ăn mừng Lễ hội Holi để đánh dấu sự khởi đầu của mùa Xuân với hy vọng có một mùa màng bội thu, kỷ niệm chiến thắng của cái thiện trước cái ác.
Holi thường được chia thành 2 ngày, gọi là Jalanewali Holi và Rangwali Holi. Thông thường, Jalanewali Holi là ngày bạn bè và gia đình tụ tập sau khi Mặt Trời lặn, đốt lửa trại, thậm chí ném ngũ cốc, bỏng ngô và đậu xanh vào lửa trong các nghi lễ. Rangwali Holi là ngày thứ hai, trong đó mọi người ném bột màu và nước. Lễ hội dựa trên truyền thuyết của đạo Hindu và có ý nghĩa văn hóa lớn với người dân Ấn Độ. Họ coi Holi là biểu tượng cho sự khởi đầu mới và là thời điểm hàn gắn các mối quan hệ, bắt đầu lại từ đầu.
Một số vùng tại Ấn Độ tổ chức lễ hội rất lớn. Mọi người nhảy múa, ca hát và bày những bữa tiệc thịnh soạn với các món ăn truyền thống. Trường học cũng đóng cửa, trẻ em cùng người lớn dành cả ngày tham gia lễ hội. Một số thành phố như Vrindavan và Mathura ở bang Uttar Pradesh, miền Bắc Ấn Độ tổ chức lễ hội rất hoành tráng. Trong những ngày trước lễ hội, các con phố tràn ngập những quầy hàng bán bột màu, súng đồ chơi và các vật dụng khác liên quan tới lễ hội.
Khoảng trước 2 ngày khi lễ hội sắp bắt đầu, người ta thường bắt đầu bày bán bột màu ở khắp các chợ trung tâm. Theo truyền thống, những loại màu sắc này được pha trộn từ các loại thực vật tự nhiên như nghệ tây, gỗ đàn hương và hoa hồng, do đó có thể dễ dàng tẩy sạch.
Một ngày trước lễ hội, người dân đã bắt đầu lễ hội bằng một cuộc diễu hành nho nhỏ xung quanh chợ. Trong đoàn diễu hành ngoài tượng các vị thần được rước trên xe ngựa, còn có rất nhiều người hoá trang vô cùng đẹp với trang phục sặc sỡ. Đến tối, ở khắp nơi từ các con hẻm nhỏ đến đường lớn, người ta vẽ trước một vòng tròn bằng bột màu và chất củi lên, kèm các loại hoa để đốt và bắt đầu múa hát, tụ tập.
Trước khi bước vào Lễ hội Holi, mọi người đều nắm trong tay bột màu khô hoặc các quả bóng có chứa dung dịch màu để ném và phun màu vào những người khác. Đến cuối buổi sáng, ai ai trông cũng giống như một bức tranh đầy màu sắc. Và đó chính là lý do mà Lễ hội Holi còn có tên gọi là lễ hội sắc màu.
Người dân tập trung thành từng nhóm hát hò và nhảy múa trong khi tiếng trống và dholak. Cứ vào mỗi lúc “cuộc chiến” với sắc màu được tạm dừng, mọi người lại cùng ăn các món gujiya, mathri, malpuas và nhiều món ăn truyền thống khác. Bhang, một loại đồ uống chế biến từ các loại thảo mộc địa phương cũng là một phần không thể thiếu của Lễ hội Holi.
Sau một ngày chơi đùa với màu sắc, mọi người đi tắm rửa sạch sẽ và mặc những bộ trang phục mới để chào đón bạn bè và người thân ghé chơi.
Mỗi bột màu ở Lễ hội Holi có ý nghĩa khác nhau. Màu đỏ biểu thị cho tình yêu và khả năng sinh sản, màu xanh lá cây đánh dấu sự khởi đầu mới, màu vàng được coi là màu của hạnh phúc và hòa bình. Màu xanh lam là màu của sự bình tĩnh, màu hồng có nghĩa là sức khỏe tốt, màu cam là dấu hiệu lòng can đảm còn màu tím mang lại hòa bình và trí tuệ. Mọi người thường né sử dụng bột trắng và đen, khi màu trắng chủ yếu dùng trong đám tang, còn màu đen có liên quan tới sự tiêu cực và bóng tối.
Lễ hội Holi được xem là nghi lễ với nhiều văn hóa tín ngưỡng. Có 2 nghi thức truyền thống trước khi chính thức bước vào lễ hội.
Thứ nhất là chuẩn bị giàn thiêu Holika. Những ngày trước khi diễn ra lễ hội, người dân bắt đầu thu thập gỗ và các vật liệu dễ cháy cho lửa trại tại công viên, trung tâm cộng đồng, khu vực gần ngôi đền và các không gian mở khác. Trên giàn thiêu là một hình nộm tượng trưng cho Holika, người đã lừa Prahalad vào lửa. Trong nhà, những người phụ nữ chuẩn bị nấu những món ăn đặc trưng của ngày lễ như gujiya, mathri, malpuas cũng như nhiều món ăn ngon khác cho dịp lễ hội.
Thứ hai là Holika Dahan. Vào đêm trước của lễ hội, thường đúng lúc hoặc sau khi mặt trời lặn, mọi người lại cùng nhau tụ tập và châm lửa các giàn thiêu. Nghi lễ này được gọi là Holika Dahan. Nghi lễ tượng trưng cho sự chiến thắng của cái thiện trước cái ác. Mọi người cùng hát hò và nhảy múa vui vẻ quanh đống lửa.
Holi diễn ra khắp nơi ở New Delhi và các vùng khác trong cả nước Ấn Độ như Tây Bengal, Mathura hay Vrindavan, nhưng đặc biệt nhất vẫn là New Delhi.
Những lưu ý nào khi tham gia Lễ hội Holi
Bạn nên mặc đồ trắng, mang dép xỏ ngón khi tham gia lễ hội để có thể di chuyển thoải mái. Bên cạnh đó để tránh bột màu nhuộm dính vào tóc, bạn có thể thoa lên tóc một lớp dầu dừa để hạn chế. Kết hợp thêm một chiếc khăn bandana sẽ làm bạn trông nổi bật hơn giữa đám đông.
Đừng quên thoa kem dưỡng ẩm cho da trước khi ra ngoài, đeo kính mát để bảo vệ đôi mắt. Bạn cũng nên để những vật dụng có giá trị trong phòng khách sạn, nếu bạn cần mang theo thì hãy cẩn thận khi lấy ra dùng.
Với thiết bị điện tử như điện thoại, máy ảnh…cần cho vào túi nylon hoặc túi bảo vệ chuyên dụng, tránh bị bột và nước làm hư hỏng (vì có một vài người dân địa phương thích té nước vào người bạn).
Holi không phải là một sự kiện quy tụ hàng nghìn người cùng ném màu với nhau tại một địa điểm, mà người ta vui chơi với nhau rãi rác khắp các con phố nhỏ, nên bạn phải chịu khó đi tìm.
Nếu là nữ, bạn nên mặc trang phục kín đáo, không bó sát cơ thể hay không được để lộ những bộ phận nhạy cảm, điều này sẽ tránh được sự chú ý xung quanh. Bạn nên tránh thực phẩm và đồ uống có chứa bhang (một chế phẩm ăn được của cần sa có nguồn gốc từ tiểu lục địa Ấn Độ, thường có trong đồ uống tại các lễ hội lớn), đặc biệt là nếu bạn không quen với nó. Khi sử dụng thì hãy chắc chắn rằng bạn kiểm soát được bản thân và biết dừng lại đúng lúc.
Thời điểm tốt nhất mà bạn nên quay về khách sạn nghỉ ngơi đó là vào buổi chiều. Một số khách sạn và các tour du lịch tổ chức Lễ hội Holi, đây có thể là một cách để thưởng thức lễ hội trong một môi trường an toàn và đáng tin cậy.