Để có thể gieo trồng trên đất cằn, để giữ nước, để phù hợp với địa hình đồi núi, ruộng bậc thang là một giải pháp lý tưởng. Đây cũng là hình ảnh quen thuộc với nền nông nghiệp ở nhiều quốc gia trên khắp thế giới. Những thửa ruộng được đắp bằng tay đòi hỏi con người phải bỏ ra một lượng công sức khổng lồ.
Những thửa ruộng bậc thang này không chỉ đem lại cuộc sống ấm no hơn cho người dân vùng núi mà ngày càng được biết tới như một thắng cảnh “nhân tạo” đẹp tuyệt vời. Những thửa ruộng đó giờ đây đã trở thành điểm đến hút khách du lịch, trở thành “đất thánh” mà bất cứ nhiếp ảnh gia nào cũng mong muốn được một lần thu vào ống kính những khuôn hình đẹp “nghẹt thở”.
Ruộng bậc thang ở Sa Pa, Việt Nam
Ở thị trấn miền núi phía Bắc này, những thửa ruộng bậc thang chính là một phần lý do khiến khách du lịch lặn lội vượt đèo núi, trải qua một chuyến hành trình dài vất vả để có thể đến chiêm ngưỡng tận mắt những thửa ruộng uốn lượn mềm mại trên khắp các sườn đồi.
Những thửa ruộng có vẻ đẹp khác nhau vào những thời điểm khác nhau, lúc ruộng đổ nước, lúc lúa xanh rì, lúc lúa chín vàng… Thời điểm ghé thăm khác nhau, du khách sẽ được chiêm ngưỡng những vẻ đẹp hoàn toàn khác biệt.
Sa Pa cũng là nơi tập trung nhiều dân tộc thiểu số, tạo nên một vùng miền văn hóa đặc biệt hấp dẫn đối với khách du lịch, để họ thỏa sức khám phá những vẻ đẹp khác lạ, riêng có ở Sa Pa.
Tháng 10/2013, Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch đã quyết định xếp hạng Di tích quốc gia danh lam thắng cảnh đối với ruộng bậc thang SaPa.
Ruộng bậc thang ở Pisac, Peru
Những thửa ruộng bậc thang ở Pisac đã có từ hàng trăm năm trước, cho tới hôm nay, những thửa ruộng này vẫn được nông dân Peru tiếp tục sử dụng để gieo trồng. Nơi đây từng một thời là thành lũy của Đế chế Inca tồn tại từ thế kỷ 15-16.
Trên những thửa ruộng bậc thang ở Pisac, người ta vẫn còn thấy sự hiện diện của nhiều dấu tích lịch sử, với những thành lũy, đền đài, nhà cổ… trải khắp ngôi làng Pisac nằm trong khu Thung lũng Thần thánh.
Ruộng bậc thang ở Douro, Bồ Đào Nha
Là vùng đất của rượu poóc-tô, thung lũng Douro nằm ở miền Bắc Bồ Đào Nha, những ngọn đồi ở đây đều mang trên sườn những thửa ruộng bậc thang trồng nho. Cảnh quan ở Douro thay đổi quanh năm cùng với sự chuyển màu của những giàn nho. Vào mùa thu, cảnh vật ở Douro được cho là đẹp nhất, khi đó nho chín đỏ một vùng đồi.
Ruộng bậc thang ở Bali, Indonesia
Những thửa ruộng bậc thang thoai thoải ở Bali xuất hiện khắp nơi, nền văn hóa của người dân sống trên đảo Bali cũng gắn liền với nền văn minh nông nghiệp trên những thửa ruộng bậc thang 2.000 năm tuổi này.
Ruộng bậc thang ở Choquequirao, Peru
Choquequirao là một thành phố phế tích cổ xưa tồn tại dưới Đế chế Inca, nằm ở miền Nam Peru. Choquequirao còn có nghĩa là “Chiếc nôi bằng vàng”. Nằm ở độ cao 3.085m so với mực nước biển, Choquequirao có tất cả 180 thửa ruộng bậc thang.
Dù thường được so sánh với một địa danh lịch sử nổi tiếng hơn - Machu Picchu - nhưng Choquequirao rộng lớn hơn nhiều. Để đi thăm quan thành phố cổ xưa này, du khách có thể đi bộ hoặc cưỡi ngựa.
Đường đi ở đây không cho phép những phương tiện cơ giới có thể hoạt động. Đường đi bộ lên tới Choquequirao có thể mất tới 4 ngày.
Ruộng muối bậc thang ở Maras, Peru
Những ruộng muối ở thị trấn Maras cũng đã có từ hàng trăm năm nay, từ thời Đế chế Inca ở thế kỷ 15-16. Cho tới nay, người ta vẫn sử dụng những thửa ruộng bậc thang này để sản xuất muối. Người dân ở đây thường dẫn những dòng chảy tự nhiên từ trên núi, vốn chứa hàm lượng muối rất cao, chảy vào trong các bể chứa bậc thang này.
Có tất cả 3.000 bể chứa như vậy trên cánh đồng muối. Khi nước bốc hơi dưới ánh mặt trời sẽ để lại muối trong bể. Sau đó, người ta sẽ bóc những tảng muối này ra khỏi bể và đem ra chợ bán. Đến thăm ruộng muối Maras đẹp nhất là vào lúc chiều tà, khi đó ánh nắng mặt trời phản chiếu lấp lánh trên mặt các bể chứa khiến ruộng muối giống như một biển vàng.
Ruộng bậc thang ở Ollantaytambo, Peru
Dưới thời Đế chế Inca, Ollantaytambo từng là nơi sinh sống của những người trị vì đế chế. Thời đó, Ollantaytambo là một điểm tựa vững mạnh của Đế chế Inca, nơi đây luôn sản sinh những vụ mùa bội thu.
Giờ đây, nơi này đã trở thành một địa điểm tham quan lịch sử, thu hút rất đông khách du lịch. Nó đã không còn là một vùng đất nông nghiệp trù phú nữa nhưng những thửa ruộng bậc thang vẫn còn đó, để người ta hình dung về một Đế chế cổ xưa mạnh mẽ, hùng cường.
Ruộng bậc thang ở Machu Picchu, Peru
Machu Picchu là một trong những địa danh cổ xưa, đẹp đẽ và ấn tượng nhất thế giới. Machu Picchu đã từng bị lãng quên suốt hàng thế kỷ ở thung lũng Urubamba. Người ta không thể nhìn thấy thành phố bị lãng quên của Đế chế Inca nếu đứng dưới lòng thung lũng.
Nơi đây từng một thời là khu vực canh tác nông nghiệp trù phú với những thửa ruộng bậc thang chạy khắp các sườn đồi. Machu Picchu có những thửa ruộng hẹp, được xây bằng các khối đá. Giờ đây, những thửa ruộng này hoàn toàn bị bỏ hoang nhưng những phế tích còn lại đủ cho thấy sự kỳ công trong xây dựng của người xưa.
Ruộng bậc thang ở Long Thắng, Trung Quốc
Những thửa ruộng bậc thang 500 tuổi ở thị trấn Long Thắng còn được người dân địa phương gọi là “xương sống của rồng” bởi những thửa ruộng này xếp đều lên nhau, chạy xa tít tắp, khiến người ta hình dung tới một chiếc cột sống khổng lồ.
Ruộng bậc thang ở Hồng Hà, Trung Quốc
Ruộng bậc thang của người Hà Nhì ở huyện Hồng Hà, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc đã có niên đại 1.000 năm tuổi. Ở những thửa ruộng này, bên cạnh trồng cây lương thực, người ta còn nuôi cá.
Đến Hồng Hà từ tháng 12 năm trước đến khoảng tháng 3 năm sau, du khách sẽ được thấy quang cảnh kỳ ảo lúc ruộng đã được đổ nước. Mỗi khi hoàng hôn buông xuống, cảnh vật lung linh, rực rỡ diệu kỳ.
Ruộng bậc thang ở Banaue, Philippines
Nằm ở vùng núi, khu đô thị Banaue của Philippines có độ cao 1.525m trên mực nước biển. Với địa hình đồi núi, những cư dân cổ xưa ở đây đã từng dùng sức người để tạo nên những thửa ruộng bậc thang từ hơn 2.000 năm trước.
Những thửa ruộng này dốc đứng, người ta đã từng thống kê rằng, nếu để những thửa ruộng này chạy “nối đuôi nhau” thì nó sẽ đi được nửa vòng trái đất. Hiện nay, người dân ở Banaue có xu hướng thích lên thành phố tìm việc, ruộng bậc thang ở đây cũng dần bị bỏ hoang không người chăm bón.
