“Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ
Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”
Người ta thường nói thấy bánh chưng là thấy Tết. Vì vậy, dù ở bất cứ nơi đâu hay đang làm gì, những người con Việt Nam vẫn luôn mong ngóng trở về quê nhà, quây quần sum vầy bên gia đình để cảm nhận không khí Tết đang đến gần. Chỉ cần hít hà hương thơm lừng của bánh chưng sẽ dễ dàng cảm nhận được hương vị Tết không thể hoà lẫn vào đâu được.
Người ta thường nói thấy bánh chưng là thấy Tết.
Theo quan niệm từ xa xưa, bánh chưng có hình vuông tượng trưng cho mặt đất. Nguyên liệu dùng để làm bánh chưng rất đơn giản: phần vỏ bánh được làm từ gạo nếp dẻo thơm cùng với phần nhân là thịt mỡ, đậu xanh, hạt tiêu… Tất cả được gói gọn bên trong lớp lá dong xanh mướt và buộc chặt bằng những sợi lạt mềm dẻo tạo nên chiếc bánh hình vuông đẹp mắt.
Ngay từ những ngày đầu tháng 12 âm lịch, các làng nghề gói bánh chưng tại mảnh đất Hà Thành đã trở nên bận rộn và hối hả hơn bao giờ hết.
Bánh chưng Tranh Khúc
Nhắc đến các ngôi làng gói bánh chưng nổi tiếng tại Thủ đô, không thể không nói về làng Tranh Khúc thuộc xã Duyên Hà, huyện Thanh Trì, Hà Nội. Bánh chưng ở làng Tranh Khúc được làm từ những bí quyết gia truyền, những người từ nơi khác đến rất khó để “học lỏm”. Đặc biệt, những người nghệ nhân gói bánh chuyên nghiệp trong làng không cần dùng khuôn mà bánh vẫn vuông chằn chặn.
Bánh chưng ở làng Tranh Khúc được làm từ những bí quyết gia truyền
Được biết, bí quyết để có một chiếc bánh đẹp là người gói phải chặt tay, đúng quy cách, đúng trọng lượng và luộc phải đủ giờ. Gói bánh chưng tưởng chừng đơn giản nhưng thực ra đòi hỏi cao về kỹ thuật, chỉ cần sai một quy trình cũng rất dễ ảnh hưởng ngay đến chất lượng sản phẩm.
Tiếng lành đồn xa, những chiếc bánh chưng làng Tranh Khúc dẻo thơm không chỉ được người dân Hà Nội ưa chuộng mà còn được nhiều tỉnh lân cận biết đến.
Những người nghệ nhân gói bánh chuyên nghiệp trong làng không cần dùng khuôn mà bánh vẫn vuông chằn chặn.
Bánh chưng Làng Bạc
Làng Bạc (Phú Thượng, Tây Hồ) có những dòng họ lớn chuyên làm bánh chưng từ bao đời nay. Có lẽ vì thế, bánh chưng nơi đây được nhiều người dân Hà Nội ví là “bánh chưng vàng, chưng bạc” bởi giá thành đắt đỏ và chất lượng cũng thuộc top ngon nhất nhì ở Thủ đô.
Điều làm nên tên tuổi của bánh chưng làng Bạc là vẫn giữ được hương vị đặc trưng truyền thống. Những nghệ nhân gói bánh làng Bạc luôn thuộc 10 chữ “vàng” để tạo nên thương hiệu bánh chưng: “Thịt nằm kín trong đỗ, đỗ nằm kín trong gạo”.
Nếu muốn thưởng thức bánh chưng làng Bạc, bạn có thể tìm đến những đầu mối đặt bánh chưng ở các chợ như Đồng Xuân, Hàng Da, Chợ Hôm… Với hương vị thơm ngon cùng nhân bánh đầy đặn, bánh chưng làng Bạc dễ dàng ghi điểm và là lựa chọn hàng đầu của người dân trong các dịp lễ Tết.
Làng Bạc (Phú Thượng, Tây Hồ) có những dòng họ lớn chuyên làm bánh chưng từ bao đời nay.
Bánh chưng Lỗ Khê
Cách trung tâm thành phố Hà Nội 30 km, làng Lỗ Khê thuộc xã Liên Hà, huyện Đông Anh, Hà Nội. Nếu đã có dịp thưởng thức bánh chưng Lỗ Khê hẳn bạn sẽ khó lòng quên được hương vị đặc trưng này. Một trong những yếu tố làm nên sự khác biệt của bánh chưng làng Lỗ Khê chính là ở phần nhân bánh đậm đà được chế biến rất cầu kỳ. Đỗ xanh được chọn lọc kỹ, phải là loại đỗ hạt tiêu nhỏ, hạt tròn mây mẩy. Sau khi vỡ đỗ, người làm bánh ngâm cho tróc vỏ, đãi sạch, để ráo và hấp chín. Thịt lợn làm bánh là loại nạc vai, dính chút mỡ để tạo vị béo ngậy, điểm xuyết thêm vị cay và thơm nồng của tiêu hột xay.
Ghé thăm làng Lỗ Khê những ngày cuối năm giáp Tết, bạn sẽ bắt gặp được không khí vô cùng tấp nập và hối hả. Trong làng, sân nhà nào cũng đầy ắp những chiếc lá dong được rửa sạch, gạo nếp ngâm, đỗ xanh thơm nức, xoong thùng đã chuẩn bị sẵn sàng “đỏ lửa”.
Một trong những yếu tố làm nên sự khác biệt của bánh chưng làng Lỗ Khê chính là ở phần nhân bánh đậm đà được chế biến rất cầu kỳ.
Bánh chưng làng Lỗ Khê chủ yếu phục vụ vùng ngoại và nội thành Hà Nội. Dịp cao điểm, các lò bánh “đỏ lửa” từ khoảng 22 tháng Chạp đến tận 30 Tết. Nhiều người cầu kỳ còn tìm đến tận làng để đặt bánh chưng, như một món lễ vật thành kính dâng lên bàn thờ tổ tiên những ngày lễ Tết.
