Sau hành trình phục hồi kéo dài 4 năm và với một khoản đầu tư lên đến 120 tỷ đồng, Điện Kiến Trung, một trong những công trình kiến trúc độc đáo nhất của Đại Nội Huế, đã chính thức mở cửa đón khách vào ngày mùng 1 Tết Giáp Thìn. Cung điện, nơi từng chứng kiến những thăng trầm của lịch sử, giờ đây trở lại với vẻ đẹp nguyên sơ, sẵn sàng chào đón du khách đến khám phá và chiêm ngưỡng.
Điện được xây dựng năm 1921, hoàn thành năm 1923 dưới triều vua Khải Định. Điện Kiến Trung là một trong 5 công trình quan trọng nằm trên trục thần đạo của Đại Nội cùng với điện Thái Hòa, điện Cần Chánh, điện Càn Thành, cung Khôn Thái. Năm 1947, do chiến tranh, công trình sụp đổ hoàn toàn, chỉ còn lại nền móng.
Ngôi điện Kiến Trung - công trình cung điện độc đáo vừa mang nét uy nghi, bề thế chốn Hoàng cung triều Nguyễn, vừa mang hơi thở thời đại thế kỉ XX với nét chấm phá của kiến trúc Tây phương
Đây là công trình đặc biệt quan trọng trong hệ thống kiến trúc các cung điện của triều Nguyễn. Tầng chính của công trình có 13 cửa hiên (gian giữa 5 cửa, hai gian bên mỗi gian 3 cửa, hai góc điện mỗi bên 2 cửa nữa làm nhô ra); tầng trên là gác, làm cùng một thể thức như tầng chính.
Điện đã ở dạng phế tích suốt 72 năm cho đến khi có dự án phục dựng, trùng tu. Công trình được khởi công từ năm 2019, nay đã gần như hoàn thiện. Công trình được thực hiện trên diện tích hơn 3.800m2. Các đơn vị thi công đã giữ nguyên cấu trúc nền móng hiện còn, hạn chế can thiệp yếu tố gốc của di tích.
Lầu Kiến Trung được xây dựng dưới thời vua Khải Định với chữ "Kiến" mang nghĩa dựng lên, thành lập, chữ "Trung" hàm ý ngay thẳng, không thiên lệch
Theo tư liệu cũ, nguyên tại vị trí công trình này trước đó đã từng xuất hiện 2 công trình kiến trúc khác, đó là Minh Viễn Lâu, hay còn gọi là lầu Minh Viễn (1827) và Du Cửu Lâu, hay còn gọi là lầu Du Cửu (1913)
Dự án gồm các hạng mục gia cố, phục hồi tường bao, hệ thống lan can, sân khuôn viên gồm tiền viên và hậu viên, các bậc cấp; tu bổ phục hồi lầu Kiến Trung (Kiến Trung Lâu) 2 tầng, chiều cao khoảng 14m, diện tích xây dựng khoảng 975m2. Ngoài ra, dự án còn tu bổ các công trình nhỏ xung quanh như: Đài phun nước, súng thần công, nhà canh, hệ thống cây xanh, bảo tồn nền móng Đông Cung Lâu, Ngự Thư Phòng, Võ Hộ Giá Phòng và Ngự Phê Phòng...
Nơi đây thu hút nhiều du khách ghé thăm trong thời gian giáp Tết
Để tạo không gian xuân, ngoài kiến trúc được phục dựng, Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế cho trồng nhiều vườn hoa xung quanh. Cũng nhân dịp năm mới Ất Tỵ 2025, Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế giới thiệu bộ ảnh áo dài Nhật Bình truyền thống Huế trong khung cảnh lăng tẩm đền đài xưa ở đất Cố đô.
Áo Nhật Bình, một tuyệt tác của nghệ thuật may mặc cung đình, từng là biểu tượng của quyền lực và sự cao quý. Chỉ những bậc hậu phi, công chúa mới được phép diện những bộ áo dài này. Mỗi đường kim mũi chỉ, mỗi họa tiết hoa văn đều được thêu tay vô cùng tinh xảo, thể hiện quyền lực và sang trọng của tầng lớp quý tộc.
Áo Nhật Bình có nguyên mẫu là kiểu áo Đối khâm phi phong thời nhà Minh
Tiếp thu, cải tiến mẫu áo Phi Phong từ nước ngoài, các nghệ nhân triều Nguyễn đã không ngừng sáng tạo và cải tiến, tạo nên một tuyệt tác mang đậm dấu ấn riêng: áo Nhật Bình. Với thiết kế cổ chữ nhật độc đáo, hai vạt áo được cố định bằng dây buộc tinh xảo, khi mặc vào thì phần trước ngực được ghép lại thành một hình chữ nhật nên mới có tên là áo Nhật Bình.
Tên “Nhật Bình” bắt nguồn từ việc hoa văn trang trí trên áo tạo thành một hình chữ nhật lớn trước ngực
Đầu thời Nguyễn, áo Nhật Bình thường phối với bộ xiêm y màu trắng, đội mũ phượng tùy theo thứ bậc. Nhưng từ cuối thế kỷ XIX trở về sau, áo Nhật Bình được phối với quần màu trắng, đội khăn vành to bản. Và hình thức này còn được bảo lưu đến ngày nay, đồng thời màu sắc của áo Nhật Bình cũng phong phú, đa dạng hơn.
Theo "Khâm Định Đại Nam hội điển sự lệ" (1807), mỗi cấp bậc trong cung: Hoàng Thái Hậu, Hoàng Hậu, Phi tần, Công chúa... tùy phẩm cấp mà trang phục cũng như màu sắc và hoa văn có điểm khác biệt để phân định rõ ràng
Ngoài điện Kiến Trung, điện Thái Hòa trong thời gian sửa chữa cũng đón du khách tham quan. Người dân xem múa võ bên ngoài điện Thái Hòa. Theo Sở Du lịch Thừa Thiên Huế, trong 3 ngày Tết đầu năm các di tích do Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế quản lý có khoảng 65.000 đến 68.000 lượt tham quan, trong đó có khoảng 12.000 khách quốc tế. Toàn tỉnh từ ngày 28 Tết đến mùng 6 ước đạt 100.000 du khách.
