VI
EN
80 triệu là số lượt xem từ loạt video về phẫu thuật thẩm mỹ chỉnh sửa khuôn mặt của Jason Harrigan (57 tuổi, quốc tịch Australia) trong vòng 7 ngày tại Việt Nam hồi tháng 11. Nam du khách là một trong số khoảng 300.000 lượt khách quốc tế đến khám ngoại trú mỗi năm, dữ liệu từ Sở Du lịch TP.HCM.
Việc du khách phương Tây trở nên nổi tiếng khi chia sẻ hành trình sang Việt Nam phẫu thuật thẩm mỹ không đơn thuần là câu chuyện cá nhân gây tò mò trên mạng xã hội. Đằng sau đó là xu hướng đang hình thành rõ nét: Việt Nam dần trở thành điểm đến du lịch y tế và thẩm mỹ uy tín, không chỉ vì chi phí, mà còn bởi sự cải thiện về chất lượng y tế và hạ tầng dịch vụ.
Tiềm năng tỷ USD đang thành hình
Du lịch y tế tại Việt Nam dần bước ra khỏi giai đoạn manh nha, trở thành thị trường có quy mô và tốc độ tăng trưởng rõ rệt. Thông tin từ Bộ Y tế, doanh thu từ du lịch y tế của Việt Nam năm 2024 đạt khoảng 700-720 triệu USD. Tốc độ tăng trưởng bình quân gần 18% mỗi năm. Đến năm 2033, con số này ước tính tiệm cận mốc 4 tỷ USD, trong trường hợp duy trì được đà phát triển như hiện tại.
Không giống du lịch nghỉ dưỡng thuần túy, du lịch y tế tại Việt Nam hình thành từ nhu cầu thực tế và ổn định, bao gồm khám chữa bệnh, phẫu thuật, nha khoa, hỗ trợ sinh sản, phục hồi chức năng và chăm sóc sức khỏe chất lượng cao. Trong đó, dịch vụ nha khoa, thẩm mỹ và điều trị chuyên sâu không cấp cứu đóng vai trò “đầu tàu” thu hút khách quốc tế.
Việc đa dạng các loại dịch vụ và kĩ năng chuyên môn của bác sĩ tại thị trường Việt Nam cũng là điểm thu hút khi du khách lựa chọn điểm đến cho du lịch y tế
Thống kê từ ngành du lịch và y tế, mỗi năm Việt Nam đón khoảng 300.000 lượt khách quốc tế đến khám chữa bệnh, chưa kể lượng lớn kiều bào kết hợp về nước sử dụng dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Riêng TP.HCM được xem là trung tâm lớn nhất, chiếm khoảng 40%. Bên cạnh đó, Hà Nội, Đà Nẵng, Nha Trang (Khánh Hòa) cũng đang nổi lên nhờ lợi thế về hạ tầng và nghỉ dưỡng.
Theo giới chuyên môn, mức chi tiêu trung bình của khách du lịch y tế, cao hơn so với khách truyền thống, là tiềm năng giúp thị trường đi lên. Ước tính, chi tiêu của một du khách y tế có thể cao gấp 2-3 lần khách du lịch thông thường, bởi chi phí bao gồm mức giá điều trị, lưu trú dài ngày, chăm sóc hậu điều trị và dịch vụ đi kèm. Điều này khiến du lịch y tế được đánh giá là phân khúc giá trị cao, ít phụ thuộc vào mùa vụ.
Ngoài ra, hạ tầng y tế tư nhân phát triển nhanh tạo nền tảng cho thị trường. Hơn 10 năm qua, hàng loạt bệnh viện, phòng khám tư tại Việt Nam đầu tư mạnh vào trang thiết bị, công nghệ và đội ngũ bác sĩ. Một số cơ sở hướng tới phục vụ riêng khách quốc tế, quy trình tư vấn, điều trị và chăm sóc bằng tiếng Anh, kết nối trực tiếp với hệ thống khách sạn, nghỉ dưỡng.
Từ góc độ chính sách, du lịch y tế cũng được nhìn nhận như một hướng đi chiến lược mới của ngành dịch vụ. Bộ Y tế và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thống nhất định hướng phát triển du lịch y tế giai đoạn 2025-2030, đặt mục tiêu xây dựng Việt Nam thành điểm đến chăm sóc sức khỏe uy tín trong khu vực, thay vì chỉ cạnh tranh bằng giá rẻ.
Trong bối cảnh đó, Việt Nam được đặt tương quan với các quốc gia đi trước như Thái Lan, Malaysia hay Singapore. Đảo quốc Sư tử hiện dẫn đầu cuộc chơi trong ngành du lịch y tế ở châu Á, theo báo cáo của công ty DKSH Healthcare. Nước này mạnh về điều trị chuyên sâu và công nghệ cao. Trong khi đó, Việt Nam được đánh giá có lợi thế khi kết hợp giữa chi phí hợp lý, nguồn nhân lực, cùng trải nghiệm du lịch phong phú.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, để chuyển từ “thị trường tiềm năng” sang “điểm đến đáng tin cậy”, du lịch y tế Việt Nam cần thêm thời gian và sự đầu tư bài bản.
Ông Ham Kyung-jun, Giám đốc Khối ngành Du lịch thuộc Quỹ Du lịch Seoul, nhận định Việt Nam là thị trường tiềm năng trong ngành du lịch y tế châu Á. Ông nhận định nước ta cần đặt sự tin tưởng của khách hàng lên hàng đầu bằng cách xây dựng chính sách, chế độ bảo hiểm minh bạch, đảm bảo quyền lợi cho bệnh nhân để phát triển lâu dài và bền vững.
Những câu chuyện cá nhân của khách quốc tế đang góp phần đặt Việt Nam vào bản đồ du lịch y tế toàn cầu, đồng thời tạo áp lực buộc thị trường phải trưởng thành nhanh.
Jason Harrigan (57 tuổi, quốc tịch Australia) trước khi phẫu thuật thẩm mỹ
... và sau khi chỉnh sửa khuôn mặt trong vòng 7 ngày tại Việt Nam hồi tháng 11
Cơ hội lớn đi kèm thách thức
Trong bức tranh tăng trưởng của du lịch y tế, Việt Nam đang đứng trước một cơ hội hiếm có, nhưng đồng thời cũng đối diện những rủi ro đặc thù.
Khi ngày càng nhiều khách quốc tế tìm đến Việt Nam để làm đẹp, điều trị nha khoa hoặc thực hiện các can thiệp y khoa không cấp cứu, du lịch y tế không còn là hiện tượng bên lề mà trở thành một phân khúc kinh tế có tác động lan tỏa.
Về cơ hội, Việt Nam hội tụ nhiều điều kiện thuận lợi để thu hút khách y tế quốc tế bao gồm lợi thế về chi phí và nguồn nhân lực y tế dồi dào so với các nước trong khu vực. Song song đó, hạ tầng du lịch phát triển nhanh tạo điều kiện cho mô hình kết hợp điều trị và nghỉ dưỡng. Với những dịch vụ y tế không yêu cầu can thiệp khẩn cấp, việc lưu trú dài ngày để hồi phục trong môi trường du lịch được xem là yếu tố gia tăng sức hấp dẫn của Việt Nam so với quốc gia chỉ mạnh về y tế nhưng hạn chế về trải nghiệm du lịch.
Khách quốc tế ngày càng tin tưởng lựa chọn các cơ sở y tế tại Việt Nam nhờ đội ngũ bác sĩ tay nghề cao và chi phí hợp lý
Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, nếu được khai thác bài bản, du lịch y tế có thể giúp nâng giá trị mỗi lượt khách quốc tế, giảm phụ thuộc vào số lượng khách truyền thống. Đây được xem là dư địa đáng chú ý, nhất là khi du lịch Việt Nam đang tìm kiếm hướng tăng trưởng bền vững sau đại dịch.
Tuy nhiên, rủi ro của thị trường này cũng không nhỏ, đặc biệt khi du lịch y tế phát triển nhanh hơn năng lực quản lý.
Đặc biệt, các sự cố trong y tế không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng và uy tín quốc gia. Một số ca biến chứng liên quan đến phẫu thuật thẩm mỹ từng bị truyền thông quốc tế phản ánh như người đàn ông tử vong khi cấy tóc tại Thổ Nhỹ Kỳ hồi tháng 8, hay Paloma Nicole Arellano Escobedo (14 tuổi) mất tại bệnh viện sau khi nâng ngực ở Mexico, cho thấy mặt trái của cuộc cạnh tranh bằng giá.
Thêm nữa, một thách thức lớn hiện nay là sự không đồng đều về chất lượng giữa các cơ sở y tế, đặc biệt trên địa bàn thành phố lớn. Trong khi một số bệnh viện, phòng khám lớn đầu tư bài bản, đạt chuẩn, vẫn tồn tại cơ sở nhỏ lẻ, hoạt động theo mô hình thương mại hóa, tiềm ẩn rủi ro về chuyên môn và an toàn.
Việt Nam sở hữu lợi thế lớn về nhân lực và chi phí trong cuộc đua du lịch y tế toàn cầu
Đối với khách quốc tế, việc phân biệt chất lượng giữa các cơ sở không hề dễ dàng, nhất là khi thông tin chủ yếu đến từ mạng xã hội hoặc quảng cáo trực tuyến.
Bài toán hậu phẫu và trách nhiệm pháp lý vẫn là khoảng trống lớn. Đa phần khách du lịch y tế chỉ lưu trú trong thời gian ngắn, trong khi các biến chứng y khoa có thể xuất hiện sau khi họ đã rời Việt Nam. Khi xảy ra sự cố, việc theo dõi, xử lý và xác định trách nhiệm trở nên phức tạp, đặt ra yêu cầu phải có cơ chế pháp lý và phối hợp quốc tế rõ ràng.
Các chuyên gia cũng cảnh báo về nguy cơ định vị sai hình ảnh quốc gia nếu du lịch y tế chỉ được quảng bá như “điểm đến giá rẻ”. Trong dài hạn, điều này có thể khiến Việt Nam khó thu hút nhóm khách có yêu cầu cao về chất lượng và an toàn, đồng thời làm gia tăng áp lực đối với hệ thống y tế trong nước.
Từ góc độ quản lý, thị trường du lịch y tế Việt Nam đang bước vào giai đoạn cần chuyển từ khuyến khích sang sàng lọc. Việc ban hành các tiêu chuẩn phục vụ khách y tế quốc tế, siết chặt điều kiện cấp phép đối với dịch vụ xâm lấn, minh bạch hóa năng lực chuyên môn và chi phí là những yếu tố then chốt để giảm rủi ro hệ thống.
