Chùa có tên gọi là chùa Quán Âm núi Bổ Đà, hay còn gọi là Bổ Đà Sơn Quán Âm Sơn Tự, gọi tắt là chùa Bổ, hoặc Tứ Ân tự. Chùa có từ thời Lý và được xây dựng lại dưới triều vua Lê Dụ Tông.
Và còn là nơi giữ nguyên bản kiến trúc truyền thống Việt cổ, và khá độc đáo với lối kiến trúc “nội thông, ngoại bế”, tạo nên vẻ u tịch, thanh vắng, linh thiêng, không cốt ở nguy nga, tráng lệ, mà quan tâm tới sự liên hoàn, thoáng đạt, hướng tới sự thanh tịnh của cảnh giới nhà Phật.
Tới đây, bạn có thể được chiêm ngưỡng kiến trúc tường đất độc đáo từ cổng chùa tới các khu tường bao quanh chạy dài hàng trăm mét đều bằng tường đất màu nâu vàng cổ kính trầm mặc.
Chiêm ngưỡng các pho kinh mộc bản cổ nhất thế giới, báu vật quốc gia.
Trong chùa còn lưu giữ gần 2000 tấm mộc bản kinh Phật với 18 bộ sách kinh chính phần lớn được san khắc vào thời Lê thế kỷ XVIII và thời Nguyễn thế kỷ XIX. Mộc bản có niên đại sớm nhất được san khắc vào năm 1740 và muộn nhất vào những năm đầu thế kỷ XX.
Tiêu biểu là các bộ kinh: Lăng Nghiêm Chính Mạch, Yết Ma Hội Bản, Nam Hải Ký Quy… Đến nay bộ mộc bản vẫn còn khá nguyên vẹn với gần 2 nghìn bản khắc bằng chữ Hán, chữ Nôm, chữ Phạn được khắc trên gỗ thị. Những ván kinh khổ lớn còn in, khắc sớ, điệp dùng để thực hiện các nghi lễ trong nhà chùa. Nội dung của các tấm mộc bản phản ánh những tư tưởng triết lý sâu xa của đạo Phật nói chung và dòng thiền Lâm Tế nói riêng với những đường nét, họa tiết, hình khối điêu luyện và tinh xảo. Nổi bật là hình khắc Phật Tổ Như Lai, Phật Thích Ca tọa trên đài sen, Quan Thế Âm Bồ Tát, các vị La Hán…
Năm 2017, 2018, Bộ mộc bản kinh phật chùa Bổ Đà vinh dự được Thủ tướng chính phủ ra quyết định công nhận là “Bảo vật Quốc gia” và Liên minh Kỷ lục Thế giới - Worldkings công nhận là “Bộ mộc bản kinh phật cổ nhất thế giới”.
Hiện trạng các mộc bản được cất giữ sơ sài, làm ai tới thăm cũng thấy “lo lắng” không biết các pho kinh quý giá có bị mai một hư hỏng hay không.
Vườn tháp lớn nhất Việt Nam
Khu di tích chùa Bổ Đà còn có vườn tháp được xây dựng theo những quy định riêng và rất chặt chẽ của thiền môn với 110 toà tháp được xếp hàng hàng, lớp lớp, nơi tàng lưu xá lị, tro cốt nhục thân của hơn 2.000 vị tăng, ni sơn môn Bổ Đà, trong đó phần lớn là những toà tháp cổ. Năm 2016, vườn tháp chùa Bổ Đà được Hội kỷ lục Việt Nam công nhận là vường tháp lớn nhất Việt Nam.
.jpg_15.jpg "bo-da2(1).jpg_15.jpg")
Hiện tại, chùa thu hút nhiều khách Phật tử thập phương và khách du lịch về chùa chiêm ngưỡng các pho kinh mộc bản – báu vật quốc gia. Khu di tích chùa Bổ Đà còn sở hữu hệ thống tượng Phật cổ và nhiều di vật, cổ vật có giá trị đặc biệt. Mỗi một tài liệu, hiện vật đều có giá trị và ý nghĩa nội dung riêng phản ánh về từng giai đoạn lịch sử theo sự hình thành và phát triển của Trung tâm Phật giáo Bổ Đà.
Lam Tuệ (Ảnh: Nhiều tác giả)
