Đến bảo tàng tham quan... chui
Nằm ngay bên cạnh dòng sông Arkansa hiền hoà, Bảo tàng Hải quân nội địa Arkansas (Arkansas Inland Maritime Museum) được mở cửa vào ngày 31 tháng 5 năm 2005. Kể từ đó, gần 300 ngàn gia đình từ 50 tiểu bang và 81 quốc gia đã đến thăm bảo tàng.
Có lẽ tôi là du khách thứ hai từ Việt Nam đến bảo tàng này tham quan sau du khách đến từ TP Hồ Chí Minh.
Bảo tàng cũng là nơi duy nhất trên thế giới mà du khách có thể tham quan hai tàu hải quân nổi trên mặt nước từng phục vụ chiến tranh thế giới lần II: tàu kéo Hoga - là di tích lịch sử quốc gia và được vinh danh cho những nỗ lực đóng góp của mình trong cuộc chiến đấu chống trả sự tấn công vào Trân Châu Cảng năm 1941 của không quân Nhật Bản và tàu ngầm USS Razorback - từng nằm vùng ở vịnh Tokyo trong thời gian đầu hàng chính thức của nước Nhật khi kết thúc chiến tranh thế giới thứ II.
Đặc biệt là chiếc tàu ngầm USS Razorback (SS-394) vẫn còn giữ lại 90% nguyên bản (ngoài việc bỏ đi động cơ hoạt động và chất nổ trong ngư lôi). Tôi đã có trải nghiệm lần đầu tiên trong đời tham quan “chui” ở điểm đến (chui xuống, chui qua các cửa rồi leo lên để khám phá thân tàu) cũng như cảm giác ngộp thở vì thiếu không khí khi càng đi sâu vào bên trong...
Tàu ngầm USS Razorback chính là điểm nhấn chính tại bảo tàng hải quân nội địa Arkansas.
Sứ mệnh của một “ả” tàu ngầm
USS Razorback, một tàu ngầm lớp Balao của phiên bản Sandlance, được chế tạo tại Drydock # 1 trong xưởng đóng tàu Portsmouth Naval Shipyard ở thành phố Kittery (tiểu bang Maine). Rồi được hạ thuỷ cùng với hai tàu... chị em USS Redfish (SS-395) và USS Ronquil (SS-396) vào ngày 27 tháng 1 năm 1944. USS Scabbardfish (SS-397) cũng được ra mắt tại xưởng đóng tàu ngày hôm đó.
Đây là lần hạ thuỷ tàu ngầm đồng loạt lớn nhất trong một ngày trong lịch sử quân sự của Hoa Kỳ.
“Chân dung” của tàu ngầm USS Razorback.
Trong thời gian huấn luyện của mình, Razorback bị mắc cạn vào tối muộn ngày 23 tháng 5 năm 1944 tại Race Rock Light, bên ngoài căn cứ tàu ngầm New London. Những nỗ lực ban đầu để giải phóng “cô” bị thất bại và cuối cùng Razorback buộc phải dỡ đạn súng và ngư lôi phía trước mới... vượt cạn được!
Razorback đã tiến hành năm cuộc tuần tra chiến đấu trong Thế chiến II, đánh chìm các tàu chiến của Nhật Bản, bắt giữ các tù binh Nhật Bản và giải cứu các phi công Mỹ bị bắn hạ. Vào cuối Thế chiến II, “ả” là một trong số 12 tàu ngầm được chọn để có mặt ở vịnh Tokyo khi việc đầu hàng của Nhật Bản được ký kết.
Sau Thế chiến II, Razorback hoạt động trong thời “Chiến tranh lạnh”, tiến hành các cuộc tuần tra giám sát xung quanh các cảng của Liên Xô, chụp ảnh các tàu Liên Xô và thực hiện các nhiệm vụ huấn luyện tác chiến với tàu và máy bay của quân lực Hoa Kỳ, cũng như với các tàu của đội tàu tuần duyên US Coast Guard và các tàu của Canada, Anh cùng các quốc gia đồng minh khác.
Năm 1963, tàu ngầm Razorback đã giải cứu thành công Phó Đô đốc Gerald F. Bogan và sáu người đàn ông khác sau khi chiếc du thuyền Freedom II của Đô đốc Bogan bị chìm ở Thái Bình Dương giữa đường đi từ Hawaii đến San Diego.
Vào ngày 29 tháng 6 năm 1965, Razorback được triển khai đến Tây Thái Bình Dương trong vòng 7 tháng trước khi trở về Hoa Kỳ vào đầu năm 1966. Năm 1967, Razorback giải cứu và điều trị cho hai thành viên phi hành đoàn Hải quân Hoa Kỳ nhảy dù khỏi một chiếc máy bay S-2E bị rơi. Vào tháng 5 năm 1967, Razorback ghi nhận chuyến lặn thứ 6.000 của mình. Ngày 02 tháng 7 năm 1969, Razorback giành được huân chương Hải quân “E” lần thứ ba.
Trong thời gian này, Razorback cũng tham gia vào cuộc chiến tranh Việt Nam. “Ả” đã nhận được “Huy chương phục vụ tại Việt Nam” bốn lần, nhận được 5 ngôi sao chiến đấu vẻ vang cho các cuộc tuần tra tại Việt Nam.
Vào ngày 30 tháng 11 năm 1970, USS Razorback được bán lại cho hải quân Thổ Nhĩ Kỳ và được đặt lại tên thành TCG Muratreis (S 336) phục vụ trong Hải đội tàu ngầm số 1, có trụ sở tại Karadeniz Eregil trên Biển Đen. TCG Muratreis đã ngừng hoạt động vào ngày 08 tháng 8 năm 2001.
Ngày 25 tháng 3 năm 2004, Hải quân Thổ Nhĩ Kỳ chính thức chuyển trả lại cho phía Hoa Kỳ và tàu được lưu giữ tại bảo tàng hải quân nội địa Arkansas.
Kỳ bí thân tàu USS Razorback
Trả tiền vé hết 7,5 USD cho tour một giờ đồng hồ tham quan, tôi theo chân Skylar – một cậu bé đang còn học cấp 3 yêu lịch sử làm tình nguyện hè cho chương trình tham quan này.
Skylar - Hướng dẫn viên của chương trình là một cậu bé cấp 3 yêu môn lịch sử
Cả đoàn đi dọc thân tàu rồi chui tọt vào trong để khám phá một thế giới “ngầm” đúng nghĩa. Có những cánh cửa từ buồng này sang buồng khác phải co mình chui mới sang được cũng như không gian chật hẹp khiến ai cũng có cảm giác ngợp thở.
Sau khi được giới thiệu, chúng tôi bắt đầu chương trình tham quan...chui
Khi tôi hỏi vì sao tiếng Anh gọi tàu ngầm này là... cô ả (tiếng Anh: she), Skylar cũng bẽn lẽn trả lời: “Tôi không biết”. Tôi đùa rằng, có lẽ chiếc tàu này có những đường cong mượt mà trên thân thể như của người phụ nữ nên được gọi là phái nữ, cậu ấy gật đầu đồng ý ngay.
Nhiều điều Skylar chia sẻ khiến cả đoàn ồ lên ngạc nhiên: tàu ngầm có sức chứa lên đến 100 lính thuỷ nhưng chỉ có 2 phòng tắm, trong đó 1 phòng đã dành cho “thủ trưởng” và mỗi người chỉ được tắm 1 lần/2 tuần trong vòng... 30 giây; khu vực căn tin cũng là trung tâm giải trí của cả tàu với màn hình chiếu phim, bàn chơi cờ... Còn hiện tại, bảo tàng nhận tổ chức tiệc sinh nhật ngay trên tàu hoặc tổ chức cho đoàn tham quan ngủ lại trong tàu ngầm...
Khám phá từng buồng trong thân tàu ngầm thực sự như là mê cung đối với tôi.
Ngư lôi MK14 sẽ được di chuyển bằng tay xuống bệ trước khi được phóng đi.
Những căn buồng thông nhau bởi cánh cửa chỉ có một người chui lọt.
Giường ngủ của những thuỷ thủ trên tàu cũng là nơi ngủ của khách du lịch đặt tour ngủ qua đêm ở đây.
Phòng tắm “chớp nhoáng” của thuỷ thủ đoàn.
Phòng riêng của chỉ huy trưởng thì ...hoành tráng hơn nhiều.
Căn tin ăn uống chật hẹp cũng là nơi vui chơi giải trí của thuỷ thủ đoàn.
Đối với những người không thể hoặc không muốn leo xuống xem bên trong thì phía trên cảng của bảo tàng sẽ có phòng trưng bày lịch sử về các tàu hải quân cũng như các chiến tích của mình. Bảo tàng cũng có một bộ sưu tập dấu tích của dòng sông Arkansas.
Rất nhiều kỷ vật vẫn còn được lưu giữ ở trong bảo tàng hải quân nội địa Arkansas phía bên ngoài con tàu.
Đường bờ sông của thành phố North Little Rock còn có hai đài tưởng niệm dành riêng cho tàu ngầm USS Snook (SS-279) và USS Scorpion (SSN-589), đồng thời có thêm một vườn Hoà Bình để mọi người cầu nguyện không còn chiến tranh trên toàn thế giới.
Và vườn hoa đó chắc hẳn cũng sẽ dành cho cả bản thân tôi...
Bạn đừng quên mua một món quà lưu niệm của chuyến tham quan đặc biệt này nhé!
Một khung cảnh thật thanh bình khi thấy người lạ đến, hàng chục chú rùa từ sông Arkansas ngoi lên mặt nước để...xin ăn.
