'Tiểu La Mã' trong lòng Israel

Bài và ảnh: Thu Giang

La Mã thu nhỏ

Nằm cách thủ đô Tel Aviv 40km về phía Bắc trên đường ra Haifa, Caesarea được vua Herod Đại Đế xây dựng trước công nguyên và đặt tên này để ghi công ơn Hoàng đế La Mã Ceasar Augustus. Trong quá khứ, đi tới nơi nào, người La Mã cũng tiến hành xây hệ thống tường thành, hào, lũy, các pháo đài… để đánh dấu chủ quyền lãnh thổ. Người La Mã thiết lập cơ sở hạ tầng hiện đại nhất thời bấy giờ của mình mọi nơi. Vua Herod Đại Đế không những xây thành phố mà còn xây hải cảng - một công trình kiến trúc vĩ đại và đầy đủ mọi tiện nghi cho một xã hội văn minh thời đó. 

Thành phố có lâu đài, đền thờ, nhà hát, chợ, trường đua ngựa, các nhà tắm hơi công cộng và hệ thống dẫn nước để phục vụ cho hơn 100.000 cư dân lúc đương thời. Có thể nói rằng nền văn hóa La Mã đã xâm nhập vào đời sống của người dân Israel, thể hiện rõ nét nhất ở các công trình kiến trúc lần lượt mọc lên tại Caesarea. 

Thật khó tưởng tượng được vẻ đẹp của thành phố này vì đây quả thật là một tuyệt phẩm kiến trúc lộng lẫy với nhiều hàng trụ cột dài bắt đầu từ đầu thành phố dẫn đến nhà hát ngoài trời với sức chứa tới 4.500 khán giả, và may mắn là vẫn được bảo tồn hầu như nguyên vẹn. Mảnh vụn của hơn 1.300 trụ cột đã được tìm thấy dưới biển. Các trụ này được xây bằng đá cẩm thạch chở từ Ý và Ai Cập đến. Nhiều nhà kho được xây dựng dọc theo hải cảng để chứa hàng hóa đến từ nhiều quốc gia trên thế giới.

Dấu xưa sống động 

Dấu vết sự huy hoàng và vĩ đại của thành Ceasarea vẫn còn thấy được qua những tàn tích mà tôi chứng kiến ở đây. Tôi thầm cảm kích, không khỏi khâm phục tài năng của những người đi trước 2.000 năm, thậm chí 3.000 năm. Có thời, thành phố này được xem trọng hơn cả thánh địa Jerusalem. Đó là vào thế kỷ thứ 7, những kẻ xâm lược người Hồi giáo đã tấn công và tiêu diệt Caesarea. 5 thế kỷ sau, quân thập tự chinh đã nối dài công trình dẫn nước và cho khôi phục lại thành phố như một pháo đài lớn và kiến trúc này vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.

Tôi ấn tượng nhất với Đấu trường đua ngựa - mang đậm dấu ấn La Mã cổ đại với sàn đấu hình ô van cùng những bậc ghế bằng gỗ, cầu thang và hành lang được thiết kế thông minh để tạo lối thoát nhanh nhất. Một quảng trường rộng với khoảng 3.500 chỗ ngồi đã được xây dựng, đây cũng là nơi đã diễn ra nhiều cuộc hành hình. Đấu trường uốn hai tầng đủ sức chứa cả cộng đồng cư dân của thành phố vào thời đó. Lối ra gồm rất nhiều hành lang. Đứng tại đây, tôi dường đi ngược dòng thời gian để quay trở về thời kì La Mã với những cuộc đua ngựa tiêu khiển cho các bậc vua chúa thời đó. Người La Mã coi những cuộc đua ngựa là một tôn giáo, một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần. Vì thế, họ quyên góp rất nhiều tiền để mua ngựa tốt, không ngại bỏ công sức để xây dựng nên đấu trường này, thậm chí tuyển mộ tay đua xịn, rất chịu chi trả cho những khóa huấn luyện cấp cao. 

Cạnh đấy là nhà hát La Mã cổ với lối kiến trúc đặc trưng. Tất cả công trình này nằm trong một khu phức hợp và đã được trùng tu thành địa điểm nghỉ dưỡng và tham quan cho du khách. Trí sáng tạo và sự khéo léo của những kiến trúc sư tài hoa đã lồng cái “tân” vào cái “cổ”; những tòa nhà cổ này thành những quán bar, nhà hàng shop bán hàng lưu niệm ngay bên bờ biển càng khiến cho nhiều du khách hiếu kì đến đây. Hãy thử tượng tượng, bạn ngồi ngắm biển, ngắm những công trình cổ ngay sát bên trong buổi chiều tà. Màu nắng vàng chiếu vào những phiến đá càng khiến cho công trình này trở nên đẹp lạ thường.  

Một nét độc đáo nữa khiến nơi này thu hút khách du lịch là những nhà hàng hiện đại được thiết kế ngay trong những công trình kiến trúc cổ kính. Nó tạo nên một cái gì đó rất ấn tượng cho tôi ngay từ khi đến đây. Ở bên ngoài là những khối đá vàng cổ kính của công trình còn sót lại, khi bước vào bên trong là một kiểu dáng hiện đại khiến cho du khách nào cũng phải ngỡ ngàng. Những nhà hàng, những tiệm bán đồ lưu niệm đều được trang trí công phu, đẹp mắt như mời gọi du khách hãy ghé chân vào đây.

Vào một quán bar được xây dựng ngay trên pháo đài cổ hướng ra biển, tôi gọi một cốc bia và món tabouleh, món truyền thống của địa phương. Cách đó không xa là công trình cầu nước La Mã, nó phản ánh rất trung thực tài năng xây dựng của người La Mã. Để dẫn nước cung cấp cho thành phố, đôi khi từ rất xa về, họ đã xây dựng nhiều đường ống dẫn nước ngầm hoặc cầu dẫn nước chạy trên  cao. Nước từ biển chảy qua ống nước chôn dưới mặt đất. Những cống dẫn được lắp đặt để mang nước sạch cách xa khoảng 10 dặm vào thành phố đứng sừng sững ngay trên bãi biển Caesarea kỳ thú. Khi những ánh nắng cuối cùng của buổi chiều tàn dần lặn trên mặt biển bao la, bầu trời chuyển từ vàng sang đỏ lựng rồi tím ngắt chính là thời khắc hoàng hôn làm say đắm lòng người. 

Ngắm nhìn cảnh mặt trời đang sà dần xuống biển khiến lòng tôi đột nhiên lắng lại, mọi ưu phiền trong một ngày dài tất bật dường như tan biến. Tôi đi bộ ra bờ biển , ngồi tựa mình vào những mái vòm của công trình ống dẫn nước, sắc vàng ánh lên trên các phiến đá nhìn như ai đó đang đốt lửa vậy… Tất cả đã tạo nên một Caesare khó phai trong tôi. 

Thông tin thêm:

-Đi thế nào?

Từ TP.HCM bay với hàng không Thai Airways đến thủ đô Tel Aviv, quá cảnh tại Bangkok; vé khứ hồi  khoảng 1.500USD. Từ sân bay Ben Gurion đi xe xuống Caesarea khoảng 1 tiếng. Bạn có thể thuê xe tự lái hoặc đi xe buýt từ sân bay.

- Thời tiết:

Như những vùng khác của Israel, mùa Đông Caesare rất lạnh. Mùa thu (cuối tháng 9 đến đầu tháng 11) là một trong hai thời điểm tốt nhất bạn có thể ghé thăm Israel.

-Hành trang:

Trong suốt mùa thu đông, nơi đây có sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm. Vì thế, bạn nên mang theo chiếc áo khoác dày để đảm bảo giữ ấm cơ thể cho những phút giây tận hưởng không khí tuyệt vời bên bếp lửa trại và ngắm nhìn những ngôi sao sáng trên nền trời đêm.

Bạn cũng nên chuẩn bị những bộ đồ thoải mái để dạo chơi. Ngoài ra, bạn cũng nên mang theo kem chống nắng để bảo vệ làn da dưới thời tiết khắc nghiệt của sa mạc.

- Lưu ý nhỏ:

+Bạn nên đổi tiền để dễ dàng mua hàng ở đây. Đơn vi tiền tệ của Israel là đồng Shekel

+ Về Visa: bạn nên yêu cầu Đại sứ quán làm 1 thẻ visa riêng và không nên dán nó lên passport để tránh việc khó khăn khi bạn vào các nước Hồi giáo khác để du lịch sau này.

-Những món quà lưu niệm nên mua:

+Cuốn sách về Caesare trong quá khứ và hiện tại, để có cái nhìn rõ nét về thành phố này.

+ Những bức tranh kí họa trắng đen

+ Những món thủ công bằng sứ Judaica.

Thế Thành