Trải nghiệm đa giác quan trong “vũ trụ Van Gogh”

The Lume, Trung tâm trưng bày nghệ thuật kỹ thuật số đầu tiên tại Úc, đã chính thức mở cửa cho công chúng tại thành phố Melbourne. Trải nghiệm đầu tiên mà The Lume mang đến là một cuộc phiêu lưu vào thế giới huyền diệu, về cuộc đời và những tác phẩm của Van Gogh: “Van Gogh Alive”.

Là sản phẩm trí tuệ của Grande Experiences, một tổ chức nghệ thuật có trụ sở tại Úc, Van Gogh Alive không phải triển lãm đa giác quan đầu tiên về Van Gogh. Dự án nghệ thuật này từng được tổ chức tại hơn 50 thành phố trên toàn thế giới, sau khi ra mắt tại Paris (Pháp) vào năm 2019 với tên gọi “La nuit étoilée”. Sau nhiều thành công tại châu Âu, châu Á, và Hoa Kỳ, năm nay triển lãm quay trở lại Úc, cùng với sự khai trương của trung tâm The Lume đầu tiên đặt tại Melbourne.

Van Gogh Alive được dự kiến mở cửa vào tháng 9, nhưng hoãn đến đầu tháng 11 vì đại dịch đại dịch Covid-19 bùng phát ở Melbourne.

Chắc chắn ai cũng đã từng ít nhất một lần nhìn thấy hình ảnh các bức hoạ của Van Gogh: bức Starry Night (Đêm đầy sao), The Night Café (Quán Café đêm), loạt tranh Sunflowers (Hoa hướng dương) hay bức chân dung tự hoạ của chính ông. Tranh của Van Gogh là một trong những tác phẩm nghệ thuật quen thuộc và nổi tiếng nhất trong lịch sử.

Nhưng cũng chắc chắn rằng, trong lịch sử, chưa một ai có thể trải nghiệm tác phẩm hội hoạ của Van Gogh theo cách đặc biệt như thế này.

Ở đây, bạn không cần giữ yên tĩnh. Ngay giây phút bước vào không gian triển lãm, một bản giao hưởng mạnh mẽ và ngân vang của ánh sáng, màu sắc, hình ảnh say đắm, hương thơm ngập tràn sẽ đưa bạn ra khỏi thế giới của riêng mình, và mở ra một thế giới mới, kích thích cả 4 cảm quan của con người thông qua nghệ thuật: nghe, nhìn, ngửi và nếm.

Nghe: Âm nhạc là sự kết hợp giữa Longobardi và những bản nhạc cổ điển của Handel, Barber, Bach, Mussorgsky, dưới sự trình bày của ca sĩ Meiko Kaji và giọng ca chính Thom Yorke đến từ ban nhạc Radiohead. Những bản giao hưởng đều được pha trộn hoàn toàn có chủ đích, âm nhịp uyển chuyển thay đổi theo tiết tấu của từng bức tranh hay khung hình được chiếu, và chúng vừa khít một cách lạ lùng.

Nhìn: Toàn bộ không gian rộng 3000 m², cao 11 m của Trung tâm The Lume mang đến một trải nghiệm thị giác ấn tượng, với hơn 3000 bức ảnh được chiếu lên toàn bộ tường, trần, cột và cả sàn nhà. Tất cả được phủ một lớp vải mềm để hình ảnh có thể xuyên qua và đem lại trải nghiệm tốt nhất cho người xem. Hơn 3000 tấm ảnh đó là toàn bộ những bức tranh nổi tiếng của Van Gogh, qua 10 năm sự nghiệp.

Van Gogh những năm ở Hà Lan (1880-1885): Đây là một giai đoạn u ám, gần như đối lập hẳn với những năm sau đó của cuộc đời ông. Thời gian này, màu sắc ưa thích của Van Gogh là các tông màu đất, đặc biệt là màu nâu tối. Ông có rất ít tiền, chỉ ăn uống đạm bạc và gặp nhiều vấn đề sức khoẻ.

Van Gogh những năm ở Paris, Pháp (tháng 3 năm 1886 - tháng 2 năm 1888): Được lấy cảm hứng từ trường phái ấn tượng ở Paris, tranh của ông đã có những bảng màu tươi sáng, rực rỡ hơn. Trong hai năm tại Kinh đô Ánh sáng, Van Gogh đã hoàn thành hơn 200 bức họa.

Van Gogh những tháng ngày ở Arles, Pháp (tháng 2 năm 1888 - tháng 5 năm 1889): Dù chỉ ở lại miền Nam nước Pháp trong một thời gian ngắn, nhưng đây là khi Van Gogh hạnh phúc nhất trong cuộc đời. Dẫu vậy, cũng trong chính giai đoạn này, ông liên tục gặp ảo giác và mắc chứng hoang tưởng, cuối cùng tự tay cắt đi gần như toàn bộ phần tai trái của mình.

Van Gogh trong thời gian điều trị ở Saint-Rémy (tháng 5 năm 1889 - tháng 5 năm 1890): Đây là thời gian Van Gogh tình nguyện vào nhà thương điên trong một tu viện cũ ở Saint-Rémy. Các bức tranh của ông trong giai đoạn này đan xen giữa sự khủng hoảng và kiểm soát bản thân.

Auvers-sur-Oise (tháng 5 - tháng 7 năm 1890): Trong hai tháng cuối đời, sự cô đơn, ta có thể cảm nhận được rõ ràng sự cô đơn của ông qua những bức hoạ cuối cùng. Ông tự bắn vào ngực mình bằng một khẩu súng lục, và sau đó vẫn tiếp tục hoàn thành bức tranh Portrait d'Adeline Ravoux (Chân dung Adeline Ravoux).

Sau 5 giai đoạn trên, triển lãm trình chiếu thêm một series những bức chân dung tự họa của Van Gogh qua từng thời kỳ, để phản ánh sự thay đổi trong trạng thái tâm lý của ông.

Ngửi: Khách tham quan Van Gogh Alive có thể thực sự ngửi được mùi hương. Mùi của cây bách, cây tuyết tùng, nhục đậu khấu kết hợp với hương chanh và cỏ vetiver như dựng lại không gian khu vườn hoa quả và cánh đồng trải dài, nơi Van Gogh đã cầm bút vẽ và để lại những bức tranh vô giá. Hương sắc ấy đủ vị và mùi, như cuộc đời thăng trầm đầy trắc trở của Vincent Van Gogh.

Nếm: Tại triển lãm, có một góc nhỏ được sắp đặt tinh tế trong góc phòng, với những món ăn được sáng tạo đặc biệt cho sự kiện này. Thực khách sẽ không được xem hay biết trước món ăn là gì, thay vào đó, đầu bếp sẽ chế biến và phục vụ bạn dựa theo cảm quan. Các món ăn được đặt tên theo các bức tranh của Van Gogh, như The Poet’s garden, Sunflowers, Red Vineyards at Arles…, và được chế biến sao cho thể hiện đúng tinh thần của bức tranh. Nhà hàng nhỏ này cũng phục vụ một số thức uống nhẹ như rượu vang và cocktail.

Hiện tại, triển lãm Van Gogh Alive tại Melbourne đang mở cửa đến ngày 1/5/2022. Sau đó, Grande Experiences sẽ tiếp tục tổ chức triển lãm đa giác quan này tại thành phố Brisbane đến hết ngày 24/12 và tại thủ đô Canberra từ 5/3 đến 27/3/2022, với mức giá tuỳ theo thời gian tham quan. Du khách có thể đặt vé trực tuyến, và theo dõi những cập nhật mới nhất trên trang web chính thức của Van Gogh Alive.

An (tham khảo: Noah Nguyễn/Mê Tranh)