VI
EN
Không gian đô thị đang được “thiết kế lại” bằng nghệ thuật và di sản
Hành trình khám phá Kuala Lumpur thường bắt đầu từ khu trung tâm lịch sử xung quanh quảng trường Merdeka, đây là địa điểm lưu giữ nhiều công trình mang dấu ấn thuộc địa. Nhà thờ St. Mary, tòa Sultan Abdul Samad hay những dãy nhà hành chính cổ cho thấy sự gìn giữ cấu trúc đô thị cũ, trở thành nền tảng để thành phố phát triển các tuyến đi bộ, sự kiện công cộng và các dự án thiết kế mới.
Toàn cảnh quảng trường Merdeka
Từ khu di sản, du khách có thể tiếp cận tuyến phố cũ Chinatown, là nơi những tòa nhà shophouse được sửa chữa, giữ lại mặt đứng nhưng bổ sung hệ thống ánh sáng, biển chỉ dẫn và không gian nghệ thuật. Đặc biệt, Kwai Chai Hong là tổ hợp tái sinh những căn nhà bỏ hoang, trở thành ví dụ điển hình về cách Kuala Lumpur phục hồi di sản thông qua nghệ thuật thị giác. Các bức tranh tường về cộng đồng người Hoa, nghệ thuật ánh sáng theo mùa và các triển lãm xoay vòng cho phép khu phố “thay diện mạo” liên tục.
Không gian tranh tường và art installation tại Kwai Chai Hong
Ngoài các công trình có tiếng, Kuala Lumpur còn có hàng loạt dự án quy mô nhỏ như cải tạo hẻm, lắp đặt ánh sáng, thêm mảng xanh và nghệ thuật thị giác. Các hẻm tại trung tâm được biến thành lối đi bộ an toàn, liên kết quán café, studio nhỏ và các cửa hàng thủ công.
Trong 48 giờ ở Kuala Lumpur, du khách có thể quan sát và dễ dàng tiếp cận các triển lãm thị giác. Nổi bật là Space & Time Cube, không gian nghệ thuật đa giác quan ứng dụng trình chiếu ánh sáng, âm thanh và sắp đặt thị giác. Không bị bó buộc trong khuôn viên bảo tàng, trải nghiệm tại đây mang tính tương tác cao, cho phép công chúng bước vào các “khối thời gian - không gian” được thiết kế để kích hoạt cảm xúc thị giác.
Triển lãm nghệ thuật thị giác thu hút đông đảo khách tham quan với không gian ánh sáng và âm thanh tương tác
Du khách thích thú trải nghiệm triển lãm nghệ thuật thị giác đa giác quan
Bên cạnh các dự án nghệ thuật mới, Kuala Lumpur vẫn duy trì lớp văn hóa bản địa thông qua những thiết chế như Bảo tàng Nghệ thuật Hồi giáo Malaysia. Với bộ sưu tập kiến trúc thu nhỏ, thủ công Hồi giáo và các mô hình mái vòm, địa điểm này phản ánh nền tảng văn hóa, các thiết kế đã trở thành điểm nhấn của nhiều công trình hiện đại tại thành phố. Đối với du khách tìm kiếm chiều sâu văn hóa, đây là lát cắt quan trọng để hiểu vì sao Kuala Lumpur muốn trở thành đô thị sáng tạo dựa trên bản sắc.
Một du khách Việt Nam, chia sẻ với phóng viên Travellive: “Tôi đến Kuala Lumpur chỉ nghĩ để ăn uống, mua sắm, nhưng khi bước vào những không gian nghệ thuật và hẻm phố được chăm chút, tôi thực sự bị cuốn hút trước cách nơi đây kết hợp lịch sử với sáng tạo hiện đại”.
Mái vòm trong Bảo tàng Nghệ thuật Hồi giáo Malaysia, phản ánh kiến trúc Hồi giáo tinh xảo và truyền thống
Trải nghiệm sáng tạo trong đời sống: workshop thủ công, studio độc lập và cộng đồng nghệ thuật
Nếu khu di sản cho thấy “gốc rễ” của Kuala Lumpur, thì các không gian sáng tạo lại thể hiện nhịp sống hiện tại của thành phố. Nơi tiêu biểu nhất là GMBB Creative Mall, trung tâm nghệ thuật cộng đồng với hơn 100 nghệ sĩ, studio và nhóm sáng tạo hoạt động liên tục. Nơi đây được xem như “xưởng mở” cho những thiết kế, thủ công, nghệ thuật minh họa và sáng tạo đa ngành cùng tồn tại trong một cấu trúc không quá thương mại hóa.
Một trong những điểm khác biệt ở đây là hệ thống workshop thủ công. Các workshop này không chạy theo mô hình phục vụ khách du lịch mà tập trung vào kỹ thuật, quy trình và kiến thức gốc của nghề truyền thống, nhiều buổi hướng dẫn tập trung vào việc truyền lại kỹ thuật bản địa: in khắc gỗ, nhuộm tự nhiên, batik, làm sách thủ công… do các nghệ sĩ hoặc nghệ nhân trẻ đảm nhiệm. Những buổi học này cho phép người tham dự trực tiếp thao tác, hiểu nguồn gốc chất liệu và cách nghề thủ công được “định nghĩa lại” trong bối cảnh thiết kế đương đại.
Nhiều buổi học xoay quanh in khắc gỗ, làm sách thủ công, nhuộm tự nhiên, dệt tay, stencil hoặc batik - những kỹ thuật từng giảm sút trong thập kỷ trước
Những trải nghiệm này giải thích vì sao nơi đây được công nhận là Thành phố Thiết kế năm 2025. Thành phố đã đầu tư vào hạ tầng biểu tượng như Merdeka 118 và dành không gian cho những dự án nhỏ: tái sinh hẻm phố, tổ chức sự kiện cộng đồng, phát triển các khu studio, khuyến khích nghệ sĩ trẻ tạo ra tác phẩm trong không gian mở.
Trong 48 giờ, du khách có thể đi qua nhiều “lớp” lịch sử, kiến trúc, nghệ thuật thị giác, và workshop thủ công. Tất cả góp phần tạo nên diện mạo Kuala Lumpur hiện tại - một thành phố sử dụng thiết kế như công cụ tổ chức không gian và kết nối cộng đồng. Với du khách từ Việt Nam, việc đến Kuala Lumpur khá thuận tiện, hiện nay đã nhiều đường bay thẳng giữa Kuala Lumpur và Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng góp phần biến thành phố thành điểm đến phù hợp cho các hành trình ngắn ngày.
