Triết lí ngũ hành trong ẩm thực Hàn Quốc
Từ xa xưa, người Hàn đã nghiên cứu rất kỹ về việc ăn uống. Ẩm thực với họ không chỉ là việc ăn uống hàng ngày mà còn là sức khỏe, đem lại hạnh phúc và đặc biệt là chữa bệnh.
Nghệ thuật ăn uống của người Hàn Quốc rất ưa chuộng và chú trọng âm dương - ngũ hành nên món ăn của họ cũng được áp dụng điều này rất rõ ràng. Họ quan niệm một bữa ăn phải đủ 5 hành: kim, mộc, thuỷ, hoả, thổ - mỗi hành đều mang một ý nghĩa tượng trưng khác nhau. Cụ thể hơn đó là: bảo đảm hài hòa âm dương của thức ăn; bảo đảm sự quân bình âm dương trong cơ thể và bảo đảm sự cân bằng âm dương giữa con người với môi trường tự nhiên.
Người Hàn rất chú trọng tới các bữa ăn
Ngoài ra, người dân nơi đây quan niệm ẩm thực ngon không phải cao lương mỹ vị mà phải tốt cho sức khỏe. Ví dụ như kim chi chỉ làm từ rau củ nhưng có đến hàng chục, hàng trăm loại khác nhau để đảm bảo tăng cường sức khỏe cho người ăn.
Ngũ hành trong bữa ăn hàng ngày của người Hàn
Ngũ hành bao gồm: kim, mộc, thuỷ, hoả, thổ. Sự kết hợp đầy đủ ngũ hành trong ẩm thực không chỉ giúp âm dương hài hòa mà còn giúp cân bằng vạn vật.
Hiểu đơn giản khi mình bị bệnh tức là âm dương đang mất cân bằng, bữa ăn sẽ được bổ sung các món tương ứng với "hành" mà cơ thể đang bị thiếu, từ đó sẽ chữa được bệnh bắt nguồn bởi các món ăn. Trong cơ thể con người, ngũ hành đại diện cho năm cơ quan chính: thận, gan, tim, dạ dày và phổi, tất cả đều cần thiết cho sự sống còn.
Kim chi là món ăn kèm không thể thiếu trong bữa cơm gia đình của người dân Hàn Quốc. Nó được coi là món ăn "quốc dân" làm nên tên tuổi của đất nước này
Cách tốt nhất để tạo ra sự cân bằng trong cơ thể là ăn nhiều thực phẩm tương ứng với năm mùi vị: mặn, chua, đắng, ngọt và cay.
Thức ăn thuộc Thủy: thức ăn mặn và có màu tối, các loại thực phẩm có màu tím, đen hoặc xanh. Các thực phẩm trong nhóm này bao gồm đậu đen, vừng đen, gạo đen, rong biển, mộc nhĩ… Những thực phẩm này có tác dụng thúc đẩy độ ẩm và làm dịu cơ thể cũng như cải thiện chức năng làm việc của thận và bàng quang.
Thức ăn thuộc Mộc: loại thực phẩm chua và nhiều màu xanh lá cây. Thực phẩm màu xanh thường là dưa chuột, bí xanh, hành lá, măng tây, cải bắp... và các loại trái cây. Những thực phẩm này tốt cho gan và ruột.
Gimbap là món ăn truyền thống của người dân Hàn Quốc
Thức ăn thuộc Hỏa: thực phẩm thường cay và đều màu đỏ. Ngoài ra thịt cừu, thịt nai, bồ công anh và cải xoong, cà chua, vỏ cam quýt, mơ, mận, quả mâm xôi, dâu tây, hạt tiêu, ớt nóng, hạt tiêu đen, rượu, bia, cà phê, trà, sô cô la đen và đồ uống có ga là thực phẩm đại diện cho lửa. Những thực phẩm này có thể làm giảm nhiệt và các chất lỏng khô. Thực phẩm này phù hợp với những người thừa cân, có tác dụng bổ huyết, thúc đẩy lưu thông máu tốt hơn.
Thức ăn thuộc Thổ: loại thực phẩm ngọt và tinh bột, đặc biệt là màu vàng, màu da cam. Ngoài ra, thịt bò, lúa mạch, bí ngô, khoai lang, đậu tương, trứng cùng các loại trái cây nhiệt đới khác. Những thực phẩm này làm chậm triệu chứng cấp tính và trung hòa độc tố, giúp tuyến tụy, dạ dày hoạt động ổn định và kích thích sự thèm ăn.
Cháo bào ngư - món ăn giàu dinh dưỡng của người Hàn
Thức ăn thuộc Kim: các loại thực phẩm màu trắng. Màu trắng có liên quan đến chức năng của phổi do đó người ta thường ăn củ cải trắng, rễ hoa chuông và mầm đậu nành để ngăn ngừa cảm lạnh. Ngoài ra, màu này còn bao gồm các thực phẩm khác như gạo (món ăn chính không thể thiếu trong bữa cơm của người Hàn), hành tây, tỏi, khoai tây, củ sen… Những thực phẩm này có tác dụng phân tán và thúc đẩy lưu thông năng lượng.
Theo quan niệm của người Hàn, nếu món ăn có đầy đủ ngũ hành không chỉ ngon về vị, đảm bảo được lượng dưỡng chất cung chất cho cơ thể mà còn mang đến lợi ích sức khỏe cho con người. Các món ăn tuân thủ triết lý ngũ hành còn được cho là hội tụ đầy đủ nước, lửa, cây, kim loại và đất. Nhờ đó mà con người hấp thụ được tinh hoa đất trời, thẩm thấu vào cơ thể sau quá trình dùng bữa.
Món cơm trộn kết hợp màu đen từ thịt bò, màu đỏ từ ớt và cà rốt, màu xanh của rau và dưa leo, màu trắng của cơm, cuối cùng là màu vàng của trứng
Ẩm thực Hàn Quốc mang đậm dấu ấn ngũ hành và nhất là các món ăn nổi tiếng của xứ sở kim chi. Điển hình là cơm cuộn, tuân thủ triết lý ngũ sắc bao gồm màu đen từ rong biển, màu đỏ từ cà rốt, màu xanh từ dưa leo, màu trắng từ cơm và màu vàng từ trứng. Một món ăn mang đậm tính truyền thống, biểu tượng thì càng tăng thêm nhiều phần ý nghĩa.
Hàn Quốc là một đất nước được đan xen giữa truyền thống và hiện đại. Nếu bạn là một tín đồ ẩm thực Hàn Quốc thì việc ăn uống dựa trên ngũ hành sẽ mang đến cho bạn một trải nghiệm thú vị về nền ẩm thực ở xứ sở kim chi này.
