Basilica Cistern là kỳ quan hầm ngầm nổi tiếng nhất nhì khu vực Istanbul. Đây là công trình nước ngầm bên dưới lòng đất, với không gian mê hoặc, thu hút đông đảo người ghé đến.
Cung điện trong lòng đất
Mọi người thường nhớ về Istanbul như một thành phố có lãnh thổ nằm trên cả hai lục địa, với vẻ đẹp huyền bí cùng màu sắc văn hóa nhuốm màu thời gian. Có nhiều địa danh mà mọi người có thể ghé đến nếu có dịp du lịch Istanbul. Trong đó, Basilica Cistern chắc chắn là cái tên được ưu ái hơn cả. Hầm ngầm được đặt tên Basilica Cistern dựa trên nguồn cảm hứng từ Quảng trường Stoa Basilica ngay phía trên.
Basilica Cistern là công trình kiến trúc nước ngầm, được xây dựng vào thế kỷ 6 dưới triều đại Hoàng đế Byzantine Justinian I. Mục đích xây dựng công trình này chính là cung cấp nước cho Cung điện Đại đế và các công trình quan trọng khác trong khu vực thành phố Constantinople. Thời ấy, hầm ngầm này có sức chứa lên đến 80.000 mét khối nước.
Tới giai đoạn thành phố rơi vào tay Đế chế Ottoman năm 1453, Basilica Cistern tiếp tục được sử dụng nhưng không còn đóng vai trò quan trọng nhất như ban đầu. Sau đó, công trình này đã rơi vào quên lãng vì nhiều lý do nhất định.
Mãi đến thế kỷ 16, khi Petrus Gyllius, nhà thám hiểm người Hà Lan đã tìm ra hầm ngầm này. Sau đó, công trình này trải qua nhiều lần trùng tu, trở thành địa điểm du lịch Thổ Nhĩ Kỳ nổi tiếng, thu hút lượng lớn người ghé đến tham quan.
Ngôi đền nước Basilica Cistern là một trong những tuyệt tác kiến trúc ấn tượng nhất của Thổ Nhĩ Kỳ. Với hàng trăm cột đá xếp hàng ngay ngắn, phản chiếu xuống mặt nước trong xanh, nơi đây tạo nên một không gian huyền ảo, lãng mạn, khiến du khách như lạc vào một thế giới khác. Bước chân vào đây, bạn sẽ cảm nhận được sự tĩnh lặng đến lạ kỳ. Mỗi bước chân đi, bạn như đang khám phá một thế giới mới, một thế giới đầy bí ẩn và hấp dẫn.
Tổng diện tích của công trình này lên đến 9.800 mét vuông, với sức chứa lên đến 80.000 mét khối nước cùng lúc. Hệ thống cột trụ đồ sộ, gồm 336 cột đá được đúc từ đá cẩm thạch sáng bóng. Mỗi cột trụ cao 8 mét, sắp xếp theo bố cục ngay ngắn thành 12 hàng. Ngoài mục đích chống đỡ cho toàn bộ diện tích Basilica Cistern, cột trụ là minh chứng rõ nét về tài nghệ điêu khắc và kỹ thuật thượng thừa của người xưa.
Ánh sáng dịu nhẹ từ mặt nước lấp lánh, xuyên qua những hàng cột đá cao vút, tạo nên một không gian huyền ảo, lung linh. Basilica Cistern như một cung điện dưới lòng đại dương, nơi ánh sáng và bóng tối hòa quyện, kiến tạo nên một vẻ đẹp kỳ ảo, khiến du khách không khỏi trầm trồ. Mỗi bước chân đi, du khách như lạc vào một thế giới khác, một thế giới đầy bí ẩn và lãng mạn.
Tuyệt tác kiến trúc bể chứa nước ngầm tại Istanbul
Bể nước ngầm này nổi tiếng với nhiều sản phẩm kiến trúc độc đáo, mang tính nghệ thuật cao. Có thể kể đến cột đầu Medusa độc đáo tại Basilica Cistern mà bất kì ai cũng muốn chiêm ngưỡng.
Hai cột trụ với dáng hình đầu Medusa - sinh vật nửa người nửa rắn trong thần thoại Hy Lạp với khả năng biến người thành đá chỉ qua một ánh mắt là điểm nổi bật trong tổng thể Basilica Cistern. Hai bức tượng càng tô điểm cho không gian thêm màu huyền bí, tâm linh và đầy ấn tượng.
Bố trí ở phía Tây Bắc bể chứa, một đầu Medusa được đặt trong tư thế nghiêng, cái còn lại theo hướng lộn ngược. Trong kiến trúc cổ đại, hình ảnh Medusa thường được sử dụng để xua đuổi tà ma và bảo vệ công trình. Tại Basilica Cistern, hai bức tượng đầu Medusa, với đôi mắt trừng trừng, như những vị thần hộ mệnh, canh giữ kho báu kiến trúc này. Vì thế, nhiều người tin rằng việc đặt hai cột trụ Medusa ở đây nhằm mục đích bảo vệ toàn bộ công trình hoành tráng này trước các thế lực tâm linh.
Nhiều kiến trúc ở đây cũng khiến người ta tò mò từ tên gọi, thí dụ như cột nước mắt vô cùng nổi tiếng. Sở dĩ có tên như vậy là vì trên bề mặt cây cột này luôn ẩm ướt. Đặc biệt hơn, trên thân cột được điêu khắc các họa tiết chìm hình con công, cành cây rũ xuống như những giọt nước mắt nên người xưa mới đặt cái tên như vậy.
Cây cột đặc biệt này được bố trí ngay khu vực rất dễ thấy khi đến Basilica Cistern. Tương truyền, cây cột là lời ngợi ca và cảm kích dành cho các nô lệ đã mất mạng trong quá trình xây dựng công trình này. Những giọt nước mắt trên cột là hình ảnh đại diện cho giọt nước mắt của những người năm xưa, gợi nhắc về sự hy sinh lớn lao nhưng thầm lặng của họ để có được một Basilica Cistern như ngày nay cho mọi người chiêm ngưỡng.
Hình ảnh con công chạm khắc trên cột là biểu tượng cho sự bất tử. Trong khi đó, những dáng cành cây rũ xuống đại diện cho nỗi buồn. Sự kết hợp này tạo lên nhiều tầng ý nghĩa gắn liền với câu chuyện về sự sống và cái chết, sự hy sinh của những người đi trước và lòng biết ơn của những người ở lại.
Basilica Cistern là công trình kiến trúc độc đáo cũng như là biểu tượng về thời kỳ lịch sử vàng son của Istanbul. Với vẻ đẹp huyền bí, kiến trúc tinh xảo và ý nghĩa văn hóa sâu sắc, Basilica Cistern xứng đáng là một trong những điểm đến không thể bỏ qua khi bạn đặt chân đến thủ đô của Thổ Nhĩ Kỳ.