Hình thành và phát triển sớm, song Huế hiện là một trong những thành phố có diện tích nhỏ nhất Việt Nam. Theo quy chuẩn mà Quốc hội ban hành, thành phố thuộc tỉnh phải có dân số tối thiểu 150.000 người và diện tích tự nhiên từ 150km2 trở lên. Huế hiện là đô thị loại 1 thuộc tỉnh, dân số hơn 350.000 người nhưng diện tích chỉ hơn 70km2.
Sau ngày này giải phóng, Huế nhiều lần tìm cách mở rộng; song thiếu một quy hoạch tổng thể thống nhất nên đã xảy ra trường hợp như một số địa phương thuộc Hương Thủy, Hương Trà hay Phú Vang vừa mới “lên phố” đã phải trở lại huyện.
Đề án “Xây dựng, phát triển đô thị Huế đến năm 2030 và điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung TP. Huế đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050” đã xây dựng xong và đang trong quá trình lấy ý kiến để hoàn thiện. Phạm vi mở rộng đô thị Huế gồm TP. Huế hiện hữu (70,67km²) và một phần của các TX. Hương Thủy, Hương Trà, huyện Phú Vang, với diện tích khoảng 348,54km², rộng gấp 5 lần hiện nay.
Đô thị di sản, sinh thái
Tại Hội thảo “Xây dựng và phát triển tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” do Ban Kinh tế Trung ương phối hợp với Tỉnh ủy tổ chức vừa qua, ông Nguyễn Văn Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương nhấn mạnh: Việc đưa cả tỉnh Thừa Thiên Huế thành đô thị trực thuộc Trung ương sẽ rất khó khả thi, 10 năm rồi vẫn chưa đạt được. Nếu xây dựng Huế trở thành đô thị di sản trực thuộc Trung ương thì phù hợp và khả thi hơn. Do vậy, Thừa Thiên Huế xác định sẽ xây dựng và phát triển TP. Huế trở thành đô thị di sản - thành phố trực thuộc Trung ương theo hướng “Di sản, văn hóa, sinh thái, cảnh quan, thân thiện với môi trường”.
Đô thị Huế sẽ mở rộng theo hướng đông - tây và bắc - nam, với trục cảnh quan chính là sông Hương. Theo ý kiến của nhiều chuyên gia, khi mở rộng TP. Huế như đề án quy hoạch, sẽ hoàn thiện trục không gian sông Hương kết nối từ núi đến biển. Trên trục sông Hương, các tiểu đô thị hai bên bờ sông sẽ được phát triển, vùng đô thị di sản sẽ được giảm áp lực. Mô hình cụm đô thị hình thành với trung tâm là TP. Huế và bốn đô thị phụ trợ, đó là Hương Thủy, Tứ Hạ, Thuận An và Bình Điền. Hướng phát triển này kéo biển Thuận An và sân bay Phú Bài gần nhau hơn qua hệ thống giao thông vành đai.
Mở rộng thành 2 chiều Đông - Tây, Bắc - Nam
Trước mắt, Huế ưu tiên mở rộng theo trục đông - tây trước, để hoàn thiện không gian đô thị di sản Huế thành một bức tranh từ núi đến biển theo trục cảnh quan sông Hương. Việc mở rộng theo trục này sẽ tránh sự xáo trộn, mất cân bằng giữa đất phát triển đô thị và đất nông nghiệp. Các đô thị trong cụm đô thị được kết nối bằng hệ thống giao thông đường vành đai, bố trí dải cây xanh giữa các đô thị để hạn chế phát triển lan tỏa của các đô thị và phòng tránh lũ lụt; tạo lập cụm đô thị di sản - văn hóa - cảnh quan thân thiện với môi trường. Đô thị cổ với khu di sản thế giới - Kinh thành Huế - ở bờ bắc sông Hương, đô thị cũ ở bờ nam sông Hương sẽ được bảo tồn; trong khi đó, các vùng đã đô thị hóa quanh Huế sẽ được chính thức trở thành đô thị.
Theo Chủ tịch UBND TP. Huế Hoàng Hải Minh, mục tiêu của thành phố trong giai đọan trước mắt là giữ ổn định phát triển kinh tế, tiếp tục tạo đột phá trong du lịch, dịch vụ, thương mại. Đẩy mạnh xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ với một số công trình hiện đại, thân thiện với môi trường, đáp ứng các tiêu chí về đô thị loại I trực thuộc tỉnh. Đề án “Xây dựng, phát triển đô thị Huế đến năm 2030 và điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung TP. Huế đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050” phân theo 2 giai đoạn, vừa đáp ứng nhu cầu trước mắt (mở rộng TP. Huế) và lâu dài (đưa toàn tỉnh Thừa Thiên Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương).