Mỗi mùa thu về, giữa nhịp sống hối hả, ký ức về những đêm Trung thu xưa lại chợt ùa về, ánh sáng lung linh từ chiếc lồng treo trước hiên, tiếng trống lân rộn ràng, lũ trẻ ríu rít rước đèn dưới ánh sáng. Đó không chỉ là trò chơi của tuổi thơ, mà còn là biểu tượng của sự đoàn viên, là sợi dây kết nối con người với nhau qua bao thế hệ.
Thế nhưng, trong nhiều năm gần đây, đèn Trung thu truyền thống dần bị lấn át bởi sản phẩm công nghiệp, bóng điện nhấp nháy và nhựa màu rực rỡ. Những chiếc đèn giấy kiếng, đèn nhựa chạy pin tiện lợi, giá rẻ xuất hiện tràn lan, nhưng lại thiếu vắng linh hồn văn hóa. Giữa muôn vàn biến chuyển của thời đại, triển lãm nghệ thuật “Lãm” do Đoàn Thái Cúc Hương tổ chức đã đưa nhiều bạn trẻ về với ký ức, hồi sinh vẻ đẹp đã từng là một phần hồn cốt của Trung thu Việt.
“Lãm” không đơn thuần là một triển lãm trưng bày, mà là hành trình nghệ thuật nhằm phục dựng những biểu tượng Trung thu cổ truyền. Từng chiếc đèn lồng trong triển lãm đều được thực hiện thủ công bằng giấy dó và tre - những chất liệu gắn bó mật thiết với đời sống người Việt.
Tác giả đã sử dụng chất liệu màu đất để tô điểm cho sản phẩm thay vì sử dụng màu nước thông thường hay màu arcylic công nghiệp, nhà sáng lập Đoàn Thái Cúc Hương đã tìm đến chất liệu màu đất - tạo nên tông sắc mộc mạc, bền vững. Không chỉ dừng lại ở đó, chị còn thử nghiệm thêm các nguyên liệu tự nhiên như cao tràm, củ nghệ, củ dền để mở rộng bảng màu, khiến mỗi sản phẩm vừa độc đáo, vừa thân thiện với môi trường. Những gam màu tự nhiên, trầm ấm ấy mang đến cảm giác mộc mạc, gần gũi. Sự lựa chọn này vừa được giữ tính nguyên bản của nghệ thuật thủ công, vừa thể hiện tinh thần bảo vệ môi trường - một trong những thông điệp quan trọng mà “Lãm” muốn gửi gắm.
Giấy dó vốn được dùng để viết thư pháp, vẽ tranh dân gian hay in kinh Phật, giờ đây trở thành linh hồn của những chiếc đèn Trung thu. Mộc mạc nhưng tinh tế, giản dị nhưng bền chắc, giấy dó đem lại cảm giác vừa quen thuộc vừa mới lạ, khơi gợi trong lòng người xem một niềm xúc động khó tả.
Điểm đáng chú ý là toàn bộ các mẫu đèn trong triển lãm đều được Cúc Hương kế thừa những dáng đèn cổ của cha ông - những mẫu nay đã ít nhiều vắng bóng trong đời sống hiện đại. Cúc Hương chia sẻ, "Tất cả những mẫu đèn trong triển lãm, mình đều lấy cảm hứng từ những mẫu đèn Trung thu cổ ngày xưa cha ông ta làm, mà bây giờ mọi người không làm nhiều nữa. Mình muốn đưa lại để cho mọi người thấy ngày xưa ông cha ta đã khéo léo, tài hoa thế nào. Và cùng với góc nhìn cá nhân, mình muốn dựng lên, gửi gắm câu chuyện vào trong mỗi sản phẩm."
Những dáng đèn cá chép, rồng, tôm cá, bươm bướm, bọ ngựa... vừa quen thuộc, vừa mới lạ. Chúng không chỉ là trò chơi trẻ thơ, mà trở thành những biểu tượng văn hóa, mang hơi thở của một Trung thu đầy bản sắc.
Trong quan niệm của nhà sáng lập, cái đẹp không nhất thiết là phải rực rỡ, chói chang. Cúc Hương bộc bạch: "Không phải cái gì rực rỡ, sáng tinh lên là đẹp, bắt mắt. Với mỗi người, mỗi tâm hồn khác nhau thì mọi người sẽ thấy từng vẻ đẹp khác nhau trong mỗi sản phẩm. Những sản phẩm mình làm ra, mình đặc biệt muốn dành cho người lớn - gửi gắm tới những đứa trẻ trong hình hài của những người trưởng thành".
Đây là lý do "Lãm" trở thành một không gian đối thoại đặc biệt: giữa quá khứ và hiện tại, giữa nghệ thuật thủ công và nhu cầu thẩm mỹ hiện đại, giữa tâm hồn trẻ thơ và trải nghiệm trưởng thành.
Triển lãm “Lãm” diễn ra từ ngày 6/9 đến 14/9/2025, tại không gian nghệ thuật Ái Trà, 217A Trường Trinh, Hà Nội, mở cửa tự do từ 9h đến 17h hàng ngày.
Tiếp nối hành trình ấy, "Lãm" sẽ có mặt tại TP. Hồ Chí Minh từ ngày 3 - 12/10/2025, tại Bảo tàng Nghệ thuật Quang San, 189B/3 Nguyễn Văn Hưởng, Thảo Điền, Thủ Đức, mở cửa từ 9h đến 16h30. Không chỉ là nơi trưng bày, “Lãm” còn là điểm hẹn văn hóa cho người dân và du khách Hà Nội, Sài Gòn trong mùa Trung thu.
Ở “Lãm”, mỗi ánh sáng phát ra từ chiếc đèn không chỉ thắp sáng căn phòng, mà còn thắp sáng ký ức. Đó là ánh sáng của di sản văn hóa, ánh sáng của sự sáng tạo, ánh sáng của tinh thần bền vững. Triển lãm không chỉ mang đến một mùa Trung thu giàu cảm xúc, mà còn mở ra một tầm nhìn mới: làm thế nào để nghệ thuật truyền thống tiếp tục sống động trong đời sống hiện đại, và để mỗi mùa thu về, đèn Trung thu vẫn rực sáng trong ký ức người Việt.
