Nghề làm nhang ở Tây Ninh là một trong những nghề thủ công truyền thống thể hiện đậm nét đặc trưng văn hóa - tâm linh của cư dân địa phương. Bộ trưởng Bộ VHTTDL vừa ký Quyết định số 2306/QĐ-BVHTTDL, đưa Nghề làm nhang tỉnh Tây Ninh vào danh mục di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.
Theo hồ sơ di sản, nghề làm nhang truyền thống ở Tây Ninh tập trung ở thị xã Hoà Thành, Trảng Bàng, các huyện Gò Dầu, Dương Minh Châu, Tân Biên và thành phố Tây Ninh. Đây là một trong những nghề thủ công truyền thống tồn tại từ xưa đến nay, thể hiện đậm nét đặc trưng văn hóa - tâm linh của cư dân địa phương.
Để làm ra những cây nhang, người thợ phải đi thu gom lá gòn về phơi khô, rồi đem xay nhuyễn thành bột. Sau đó đem đi trộn với nước và cho thêm bột quế hoặc bột trầm vào để tạo mùi thơm. Vì thế, mùi hương của nhang rất nhẹ, màu sắc không sặc sỡ mà chỉ thuần một màu vàng và đỏ.
Nghề làm nhang ở Tây Ninh không chỉ đơn thuần là một nghề thủ công mà còn là một kho tàng văn hóa tinh thần sâu sắc. Người dân nơi đây đã thổi hồn vào từng cây nhang, tạo nên những tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Kích thước của mỗi cây nhang không chỉ mang ý nghĩa về thời gian cháy mà còn ẩn chứa những thông điệp tâm linh sâu sắc. Cây nhang dài tượng trưng cho sự trường thọ, cây nhang ngắn lại mang ý nghĩa cầu mong bình an. Qua đó, người làm nhang thể hiện ước mong về một cuộc sống an lành, hạnh phúc và thịnh vượng cho gia đình và cộng đồng.
Nghề làm nhang ở Tây Ninh còn thể hiện rất rõ đặc thù gốc tích nông nghiệp như dụng cụ, nguyên liệu, giá trị sử dụng. Những sản phẩm từ nghề truyền thống làm nhang có vai trò quan trọng trong việc phục vụ đời sống của cả cộng đồng.
Trải qua quá trình dài hình thành và phát triển, dù qua các hình thái kinh tế xã hội hay các phương thức sản xuất khác nhau, thì nghề làm nhang ở Tây Ninh vẫn tồn tại bền vững và trở thành một trong những nghề tuyền thống nổi tiếng nhất ở Nam Bộ.
Trước đó, tỉnh Tây Ninh đã có 8 di sản văn hoá phi vật thể quốc gia, gồm: Nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ tỉnh Tây Ninh, lễ Kỳ yên đình Gia Lộc, múa trống Chhay dăm, nghề làm bánh tráng phơi sương Trảng Bàng, lễ vía Bà Linh Sơn Thánh Mẫu (núi Bà Đen), lễ hội Quan lớn Trà Vong (Tân Biên), nghệ thuật chế biến món ăn chay và nghề thủ công truyền thống làm muối ớt.