"Thực khách thường nghĩ nhà hàng sẽ có các món ăn giống với hương vị của Ấn Độ", bà Aushi Meewella, người đồng sáng lập nhà hàng, người lớn lên ở Sri Lanka ở London (Anh) cho biết.
Một bữa ăn Sri Lanka do Đầu bếp Dhayanie Williams nấu.
Mặc dù Sri Lanka là nước láng giềng nhỏ bé của Ấn Độ với dân số chỉ 22 triệu người nhưng nền ẩm thực và văn hóa của nước này khá khác biệt.
Và giờ đây, một thế hệ đầu bếp và doanh nhân người Sri Lanka mới trên khắp thế giới đang tập trung vào nền ẩm thực bản địa để duy trì di sản ẩm thực đa dạng của đất nước.
Kết nối du lịch
"Trong thời gian dài, ẩm thực Sri Lanka ít được ưa chuộng. Nhưng hiện nay, ngày càng có nhiều người Sri Lanka sẵn sàng thử sức với nền ẩm thực của chúng tôi, mở nhà hàng và truyền bá ẩm thực của chúng tôi ra thế giới", bà Aushi Meewella nói.
Bãi biển Uppuveli, trên bờ biển phía đông Sri Lanka.Ảnh: CNN
Bà Meewella cho rằng du lịch là sợi dây kết nối giúp du khách biết đến ẩm thực Sri Lanka ngày càng nhiều hơn.
Mặc dù số lượng khách du lịch bị gián đoạn do đại dịch Covid-19 và gần đây hơn là cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất từ trước đến nay nhưng hiện tại, du lịch Sri Lanka đã phát triển mạnh trở lại, thu hút 800.000 du khách đến đây vào năm 2023 tính đến tuần đầu tiên của tháng 8.
"Mọi người đến thăm, khám phá hòn đảo đa dạng của chúng tôi và thử đồ ăn Sri Lanka và họ đã đánh giá các món ăn rất ngon", bà Meewella nói.
Đầu bếp Dhayanie Williams, thí sinh của "MasterChef Australia 2019 cho biết sự phát triển của mạng xã hội trong thập kỷ qua và các chương trình như Masterchef đã giúp các đầu bếp chuyên nghiệp và nhiều gia đình quảng bá ẩm thực Sri Lanka trên thế giới.
"Chúng tôi đã thấy nhiều người nấu các món ăn Sri Lanka chính thống trong các chương trình này. Các chương trình trực tiếp sẽ thôi thúc mọi người thử món ăn Sri Lanka tại nhà hàng", Đầu bếp Dhayanie Williams nói.
Ảnh hưởng đa dạng
Thực khách thử đồ ăn tại Curry Bowl ở Zagreb, Croatia. Ảnh: CNN
Ngày nay, ngày càng có nhiều đầu bếp người Sri Lanka trên khắp thế giới ủng hộ ẩm thực quốc gia.
"Động thái này đã giúp thay đổi nhận thức toàn cầu rằng ẩm thực Sri Lanka khác với thực phẩm Ấn Độ và không chỉ đơn giản là món cà ri kết hợp với cơm", ông Williams cho biết.
Mặc dù có cùng tên nhưng bánh mì roti Sri Lanka là những "đĩa" nhỏ hơn, dày hơn được làm từ dừa tươi nạo và bột gạo, không giống như những chiếc bánh roti lớn của Ấn Độ được làm từ lúa mì.
Gạo, nước cốt dừa, trái cây bản địa, rau và hải sản đóng vai trò là nền tảng của ẩm thực Sri Lanka.
Trong khi đó, bà Meewella giải thích rằng điều này lấy cảm hứng từ nền văn hóa dân tộc đa dạng và ảnh hưởng của người Hà Lan và Bồ Đào Nha. Tại nhà hàng Kolamba, món chính bao gồm thịt cừu poriyal, một món ăn phổ biến ở khu vực phía bắc có đông dân cư Tamil của Sri Lanka, trong đó thịt được chiên với hành, ớt xanh và chanh.
Món tráng miệng phổ biến là watalappam, một loại sữa trứng thốt nốt từ dừa và cọ được người Hồi giáo chế biến để chào mừng lễ Eid.
Bà Meewella chỉ ra rằng ẩm thực Sri Lanka cũng chủ yếu lấy từ thực vật với nhiều lựa chọn thuần chay, giúp ẩm thực này nổi bật và gây được tiếng vang với thực khách trên toàn cầu.
Thói quen ăn uống này không phải là xu hướng nhất thời. Trong nhiều thế kỷ, người Sri Lanka đã sử dụng các nguyên liệu hoang dã và hữu cơ như mít, rau muống và khoai mỡ, trộn chúng với các loại gia vị và thảo mộc, rồi chiên và nấu cà ri để tạo ra các món ăn có hương vị độc đáo.
Thực đơn tại nhà hàng Kolamba đều tuần thủ theo những công thức nấu ăn từ thực vật này với các món ăn như cà ri bánh mì nấu với nước cốt dừa và chuối xanh sống chiên với dừa nạo.
Trong cách nấu ăn của người Sri Lanka, cùi dừa trắng được nạo và ép để tạo thành nước cốt dừa béo ngậy, làm đặc các món cà ri làm từ rau và thịt khác nhau.
Nước cốt dừa tươi cũng được thêm vào thức uống được làm từ các loại thảo mộc và gạo - ví như sinh tố buổi sáng gọi là kola kenda. Trong các sự kiện ăn mừng như năm mới hay ngày đầu tiên đi làm, người Sri Lanka còn nấu nước cốt dừa với cơm để chuẩn bị bữa sáng nhiều kem gọi là kiribath.
Cay, chua, ngọt
Mặc dù nhiều người cho rằng đồ ăn Sri Lanka có vị cay nhưng lại được tạo thành từ nhiều loại gia vị và thảo mộc khác ngoài ớt. Hạt ngò, tiêu đen, hạt mù tạt, nhục đậu khấu, quế, bạch đậu khấu, lá cà ri, lá dứa và sả đều được dùng để tạo hương vị và mùi thơm cho các món ăn.
Các loại gia vị cũng được rang và nghiền với nhau để tạo thành các loại bột cà ri khác nhau, một chất tạo hương vị thiết yếu.
Bà Sam Fore, một đầu bếp người Mỹ gốc Sri Lanka nhận định những nguyên liệu Sri Lanka thường được đưa vào các món ăn thông thường để tạo thêm hương vị. Chẳng hạn, bà chế biến gà rán - một món ăn quen thuộc của người Mỹ, nhưng trộn với các loại gia vị của cà ri gà Sri Lanka, xay và kết hợp chúng với bơ sữa để tăng thêm hương vị.
Khi các đầu bếp và doanh nhân trên khắp thế giới quan tâm đến hương vị độc đáo vào các món ăn bản địa, bà Sam Fore tin rằng mối quan tâm đến ẩm thực Sri Lanka sẽ tiếp tục tăng lên.
"Khi ẩm thực phát triển, sẽ cần có một số ứng dụng sáng tạo với các hương vị như ớt, chanh và me để hòa nhập hoàn toàn vào khẩu vị quốc tế. Chúng tôi, với tư cách là những người đầu bếp, có trách nhiệm tôn vinh cội nguồn của mình đồng thời hướng tới đổi mới cho tương lai. Tôi háo hức chờ đợi món ăn bình dân của Sri Lanka trở thành món ăn được cả nước Mỹ thèm muốn", bà Fore gợi ý./.
