Tôi đã đến Tân Hóa, đã hít hà bầu không khí trong lành của quê hương Quảng Bình, đã lang thang trên những con đường làng nhỏ, đã thưởng thức những món đặc sản ngon lành. Nhưng tôi vẫn còn một điều tiếc nuối là chưa được đặt chân vào hang Tú Làn. Người ta nói, nếu đã đến Tân Hóa mà chưa đi Tú Làn, thì coi như mới đi được một nửa. Và tôi là người “mới đi một nửa” đó - đã tự hứa với lòng mình: Nhất định phải quay lại!
Làng du lịch Tân Hoá
Tân Hóa, một ngôi làng nhỏ thuộc huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình, không chỉ là điểm dừng chân bình yên mà còn là một trong những làng du lịch được vinh danh trên bản đồ thế giới. Vào năm 2023, Tân Hóa vinh dự được Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) công nhận là “Làng du lịch tốt nhất thế giới”, trở thành niềm tự hào của du lịch Việt Nam. Những tour trekking vào Tú Làn không chỉ mang đến trải nghiệm phiêu lưu mà còn giúp du khách hiểu hơn về hệ sinh thái và cách người dân địa phương chung sống hài hòa với thiên nhiên.
Từ khi được UNWTO công nhận, Tân Hóa không ngừng phát triển nhưng vẫn giữ được vẻ đẹp nguyên sơ, nhiều người dân địa phương được đào tạo để làm hướng dẫn viên du lịch chuyên nghiệp, hạ tầng du lịch được cải thiện nhưng không làm mất đi bản sắc làng quê, khách du lịch quốc tế đổ về đông hơn nhưng mô hình du lịch bền vững vẫn được giữ gìn.
Làng du lịch Tân Hoá, Quảng Bình
Cột móc đo mực nước lũ ở đầu làng
Tân Hóa còn nổi tiếng với hệ thống hang Tú Làn, nơi được chọn làm bối cảnh cho những bộ phim nổi tiếng trong nước cũng như quốc tế như: phim “Người Bất tử” của đạo diễn Victor Vũ, phim “Truyền thuyết về Quán Tiên” của đạo diễn Đinh Tuấn Vũ và phim “Kong - Đảo Đầu lâu” của đạo diễn Jordan Vogt-Roberts.
Tôi đến Tân Hóa vào một buổi sáng đẹp trời, với một chiếc balo gọn nhẹ và một tâm trạng đầy háo hức. Dù chỉ có một ngày ở đây, tôi vẫn muốn tận hưởng trọn vẹn từng khoảnh khắc, bởi tôi biết chắc rằng nơi này có điều gì đó rất đặc biệt. Tôi rời khỏi những con đường đông đúc, rời xa thành phố để đến với một vùng đất gần như biệt lập.
Làng quê yên bình Tân Hoá
Tân Hóa nằm giữa những dãy núi đá vôi trùng điệp, nơi thiên nhiên vẫn giữ được vẻ hoang sơ đến kỳ diệu. Làng nhỏ nhưng ấm áp. Những ngôi nhà sàn thấp thoáng sau những hàng cau, cánh đồng lúa trải dài tít tắp và đâu đó, tiếng gà gáy vang lên giữa trưa hè. Tôi không thể tin được rằng, chỉ cách đó vài giờ đồng hồ, mình vẫn còn kẹt giữa dòng xe đông nghịt của thành phố. Hay là ngày hôm qua còn mắc kẹt trong sự náo nhiệt của Hà Nội.
Ngay khi đặt chân tới làng, chuyến này tôi chỉ đến để trải nghiệm làng quê chưa chuẩn bị tinh thần cho hành trình trekking khám phá hang động. Tôi ra cánh đồng gần đó để hít thở không khí thì gặp chú Hiền - người dân địa phương vui tính và cũng là người đầu tiên tôi trò chuyện ở đây: “Cháu đi Tú Làn chưa?”.
Tôi trả lời: “Cháu chỉ ở đây đến chiều thôi nên không đi được".
Chú Hiền: “Trời đất ơi, vậy thì tiếc lắm! Nhưng không sao đâu, lần nào quay lại nhớ đi nhé. Đi xe ATV ra vườn lim xong vào Tú Làn chơi đẹp lắm".
Không trekking Tú Làn nhưng tôi lại có thời gian để lang thang khám phá những góc nhỏ của Tân Hoá, có cơ hội đến đây để biết Tân Hóa bình yên đến mức nào. Tôi đi bộ trên con đường làng, nơi có những đứa trẻ chơi đùa trong sân, những bác nông dân thong thả dắt trâu về sau buổi làm đồng.
Tân Hóa từng là một trong những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai, với những cơn lũ gần như trở thành điều không thể tránh khỏi. Bão Yagi quét qua miền Trung, Tân Hóa cũng không ngoại lệ. Những cánh đồng bị ngập, con đường làng bỗng chốc biến thành dòng nước mênh mông. Nhưng chỉ sau vài ngày, khi nước rút, mọi thứ lại trở về nếp sống bình thường.
Những chiếc nhà phao lại vững vàng nổi trên mặt nước, những cánh đồng xanh lại phủ đầy sức sống. Người dân vẫn nở nụ cười, vẫn sẵn sàng đón du khách ghé thăm. Người dân Tân Hóa đã tìm ra cách thích nghi đặc biệt với thiên nhiên khắc nghiệt là nhà phao. Đây là mô hình sáng tạo giúp người dân có thể sống an toàn ngay cả trong những đợt lũ lớn. Khi nước dâng lên, những ngôi nhà này nổi theo dòng nước, giúp mọi sinh hoạt không bị gián đoạn.
Anh Dũng người dân ở đây vừa cuốc đất vừa trò chuyện cùng tôi: “Mùa này nước rút hết rồi, đến mùa lũ là Tân Hóa hóa thành Venice Việt Nam luôn. Nhà nào cũng có thuyền hết, không chèo thuyền là không đi đâu được. Nhưng bà con ở đây quen rồi. Bây giờ có nhà phao, nước lên là nhà nổi theo, mình cứ sống như bình thường thôi. Cũng có cái vui của nó”.
Tôi nghe mà vừa thán phục, vừa cảm thấy lòng mình nhẹ bẫng. Cuộc sống ở đây không hề dễ dàng, nhưng người ta vẫn lạc quan, vẫn giữ được sự tươi vui và ấm áp. Tôi cảm giác khi đặt chân đến đây, mọi sự căng thẳng và mệt mỏi đều được tan biến. Ở đây cứ chầm chậm và nhẹ nhàng một cách lạ kỳ. Tôi còn nghĩ đây là cánh đồng tuyệt đẹp hơn cả Đại Lý, Trung Quốc tôi được xem trong phim. Không cần xuất ngoại mà vẫn được chữa lành một cách tuyệt vời như thế này.
Hôm ấy tôi may mắn được dùng bữa cơm cùng một gia đình trong làng. Bữa cơm không cầu kỳ, nhưng lại khiến tôi rất mê mẩn, gà đồi nướng thơm phức, cà lào, rau khoai luộc và đặc biệt là cơm Pồi được làm bằng ngô nóng hổi thơm vô cùng.
Trong bữa ăn, câu chuyện về Hang Tú Làn lại được nhắc đến. Một anh thanh niên trong làng hào hứng kể: “Đi Tú Làn mà chưa bơi sông ngầm là chưa có đi. Nước trong veo, mát lạnh, bơi qua mới sướng. Mà vào đó nhớ đừng hét to nhé, dơi nó bay đầy trên trần hang đó".
Ngô là thức ăn chính của người dân nơi đây
Tôi nghe mà vừa háo hức, vừa tiếc nuối. Tôi tưởng tượng cảnh mình bơi qua dòng sông ngầm, cắm trại giữa rừng sâu, ngắm nhìn những khối thạch nhũ lấp lánh. Nhưng không sao, hành trình này chưa trọn vẹn cũng đồng nghĩa rằng tôi có lý do để quay lại. Trước khi rời Tân Hóa, chú Hiền lại vô tình gặp nhau: “Nhớ lần sau vào đây tiếp nhé, đừng có đi một nửa nữa, phải đi cho trọn".
Tôi bật cười, bắt tay chú rồi nói chắc nịch: “Nhất định rồi, lần sau cháu sẽ đi hang Tú Làn, bơi qua sông ngầm, cắm trại giữa rừng luôn. Hang Va mà cháu còn đi được mà!”.
Ăn cơm xong tôi di chuyển ra vườn ngô một lượt, rồi đi xem người dân đi cắt lá về cho bò ăn. Núi trùng trùng điệp điệp bao quanh, đây chính là điểm đặc biệt tại làng du lịch Tân Hoá này. Người ngoại quốc đến đây rất đông, mọi người cùng nhau thuê xe đạp rồi đạp quanh làng rất vui vẻ, như được hoà mình vào cuộc sống nơi đây.
Ghé sang Tú Làn Lodge, khu nghỉ dưỡng đặc biệt, các nhân viên, hướng dẫn viên, đầu bếp và lễ tân toàn là người trong làng. Họ được tham gia các khóa tập huấn và đào tạo để có thể trở thành những nhân viên chuyên nghiệp phục vụ khách du lịch khám phá các tour Tú Làn.
Đó là một trải nghiệm đáng nhớ của tôi, Tân Hóa - một vùng đất bình dị nhưng đầy sức hút. Chuyến đi này tuy chưa trọn vẹn, nhưng chính điều đó lại khiến tôi mong chờ ngày quay lại hơn bao giờ hết.
