Người trẻ xứ Nam lập nghiệp ở vùng địa đầu Tổ quốc
Kinh Hoàng (1999) - một người trẻ miền Nam đến lần đầu chỉ để chơi, lần thứ hai để ngắm và đến lần thứ ba, anh quyết định ở lại. Vừa tốt nghiệp đại học, chưa thật sự giỏi điều gì, anh bước vào một năm gap year với khát khao duy nhất: được làm điều gì đó thuộc về riêng mình. Ở Sài Gòn, nơi người ta bước nhanh và tính toán kỹ, anh cảm thấy mình không đủ cạnh tranh. Nhưng khi đứng giữa Hà Giang - mảnh đất còn mới, còn thô ráp - anh tự hỏi: biết đâu, nếu kiên trì, mình có thể gieo trồng một điều gì thật sự có nghĩa?
Đến Hà Giang, nơi anh được "sống", được hiểu chính mình hơn
Anh khởi đầu từ những công việc nhỏ nhất như chạy vặt, photo giấy tờ, giao hàng, thậm chí là cọ toilet. Có những lúc mệt mỏi rã rời, nhưng chính từ đó, anh thấm thía giá trị của lao động, của từng giọt mồ hôi bỏ ra mỗi ngày. Đổi lại, anh nhận được sự chỉ dẫn tận tình từ những người đi trước, được trao cho những cơ hội quý giá - những điều không phải lúc nào cũng xuất hiện trong đời. Thời điểm ấy, dù làm không lương hoặc chỉ nhận mức lương rất thấp, anh vẫn xem đó như một “lớp học đặc biệt” để rèn luyện đủ thứ kỹ năng: từ quan sát, giao tiếp cho đến cách xử lý tình huống trong môi trường thực tế.
Ngay từ lần đầu đến Hà Giang, anh đã yêu cảnh sắc nơi đây. Có nét gì đó rất giống Tây Nguyên quê anh - núi cao, sương giăng, khí hậu se lạnh và sự bình lặng đầy cuốn hút. Nhưng khác với quê, nơi đầy ắp ký ức gia đình - Hà Giang mang lại cảm giác được tự do, được bắt đầu lại từ đầu, không gắn với quá khứ, không ràng buộc bởi ai.
Một lý do khác nữa là trà. Trà Shan Tuyết cổ thụ khi ấy vẫn còn là cái tên khá xa lạ với thị trường. Nhưng Kinh Hoàng từng có thời gian kinh doanh nhỏ tại Sài Gòn nhận ra trong những búp trà cổ thụ ấy là tiềm năng văn hóa chưa được khai thác đúng mức. Anh lên Hà Giang với ý định ngắn hạn: phát triển sản phẩm rồi quay về. Nhưng khi đã khởi sự, anh… không thể rời đi nữa.
Khởi nghiệp ngành F&B ở Hà Giang
Anh bắt đầu với Chuyện Vùng Cao, một quán cà phê cóc vỉa hè đơn sơ dưới thị trấn. Vài cái ghế nhỏ tự đóng, chiếc máy pha cà phê trả góp, bảng hiệu viết tay, tất cả như một phiên bản “cắm trại dài hạn” của khởi nghiệp F&B.
Rồi đến Phiên, quán cà phê mang tinh thần “chợ phiên” nổi tiếng của anh tại Đồng Văn - một giấc mơ lớn hơn, được dựng lại từ một ngôi nhà trình tường của người Mông, mái ngói âm dương, nằm chênh vênh giữa phố cổ. Nhà cũ trăm tuổi, tường dày cả gang tay. Anh cùng một vài người thợ bản địa mất hơn 4 tháng ròng rã để cải tạo - từ việc xin lại gỗ cũ đóng bàn ghế, đến sơn sửa, dọn dẹp, làm điện nước. Tất cả đều làm tay, bởi không có kinh phí thuê đơn vị thiết kế.
"Hai năm - không dài với một đời người, nhưng đủ để một giấc mơ non nớt cắm rễ vào đất, đơm bông bằng những nỗ lực thầm lặng mỗi ngày. Vừa nhanh, vừa chậm. Ở Phiên, có nhiều cái không hoàn hảo, một góc tường hơi lệch, những miếng gỗ chưa thẳng nếp, những câu giao tiếp lơ lớ không rõ chữ của các bạn, nhưng chính những điều đó lại khiến nơi đây trở nên đặc biệt, gần gũi hơn. Chúng mình không cố gắng tạo nên một nơi hoàn hảo – mà là một nơi thật" - K. Hoàng chia sẻ.
Sống như một "trai bản"
Vật liệu vận chuyển lên vùng cao không hề dễ - từ ống hút, ly giấy đến hạt cà phê nhiều thứ mất cả tuần mới đến nơi. Anh không được học pha chế bài bản, nên tự học qua mạng, qua sách, rồi chỉnh sửa công thức dần dần theo góp ý của khách. Có những ngày phải chạy 3-4 lượt giữa hai quán cách nhau hơn 20 cây số, giữa trời rét 1-2 độ, mệt nhưng không thể dừng lại.
Các bạn người Mông hiền lành, chịu khó, nhưng sự khác biệt về ngôn ngữ, lối sống, khiến quá trình này đòi hỏi rất nhiều kiên nhẫn. Có người không rành tiếng Kinh, có người chưa từng làm xa khỏi bản. Nhưng khi đủ tin tưởng, đủ đồng hành, họ trở thành những người vận hành quán đầy đáng tin cậy.
Tự tay làm hết mọi thứ, từ bản vẽ cho đến thiết kế và sửa sang
Tên gọi “Phiên” là tinh thần, như một phiên chợ vùng cao - nơi ai cũng có thể mang điều gì đó đến để trao đổi: mớ rau, con gà, đôi giày vải… Nhưng quan trọng hơn cả là cuộc gặp gỡ. Một ly rượu ngô, một bát phở chợ, một câu chuyện trao nhau giữa đông người.
Ai đến cũng có điều gì đó để mang đi, là một câu chuyện hay, một cuộc gặp gỡ bất ngờ, một phút chậm lại trong hành trình vội vã. Để giữ tinh thần đó, Phiên chọn cách phát triển lặng lẽ - không bảng hiệu lớn, không quảng cáo rầm rộ. Mọi thứ đi lên từ truyền miệng, từ sự tử tế trong từng ly cà phê, chén trà, ánh mắt chào khách. Anh mong trong ký ức ai từng ghé qua, một nốt trầm dịu, một ánh đèn vàng giữa cao nguyên, nơi người ta đã từng ngồi xuống và thật sự kết nối.
Chuyện vùng cao - khởi đầu của hành trình
Phiên - nối tiếp những ấp ủ
Gác Bếp là mô hình tiếp theo - vẫn giữ tinh thần của Phiên nhưng tập trung vào ẩm thực: pizza, mì Ý, món Tây nhưng được nấu bằng tinh thần mộc mạc, tỉ mỉ. Anh nói, khách du lịch đến Hà Giang không chỉ cần ngắm cảnh mà cũng mong một chỗ ăn thật ngon, thật tử tế.
Ở Gác Bếp, mọi thứ giữ đúng bản vị - không biến tấu cho “lạ” mà giữ lại để đúng. Vẫn là nhân sự bản địa được luân chuyển giữa các quầy bar, bếp pizza, cà phê như một cách học nghề tự nhiên mà hiệu quả. “Một bạn người Mông, nhưng kỹ năng chẳng thua ai ở thành phố cả”- anh chia sẻ.
Kinh Hoàng không mơ thành "ông chủ lớn" nhưng muốn những mô hình nhỏ của mình trở thành một làn gió mát góp phần thay đổi cách làm dịch vụ ở Hà Giang. Một chỗ ở yên, ăn ngon, được đối xử tử tế - đơn giản vậy thôi nhưng cũng là trải nghiệm khiến du khách muốn quay lại. Anh từng ngưỡng mộ những người làm lớn, làm giỏi, có vốn, có ekip, có mọi thứ. Nhưng rồi nhìn lại mình giữa núi rừng Đồng Văn, một căn nhà cổ được hồi sinh, một quán nhỏ luôn ấm khách - anh nhận ra đây đã là một giấc mơ rồi.
K. Hoàng - từ Nam ra Bắc với giấc mộng không tưởng
Hà Giang là nơi thử thách mọi cảm xúc, ý chí và sự kiên nhẫn của anh. Nhưng khi đã vượt qua, anh nhận ra những gì mình có được hiện tại thật xứng đáng. Đó không chỉ là bài học từ thiên nhiên hùng vĩ, văn hóa đặc sắc hay con người mộc mạc, mà còn là cảm giác bình yên khi tìm thấy giá trị trong chính sự thiếu thốn. Không to, không hào nhoáng nhưng đầy đủ để mỗi sáng thức dậy còn thấy vui, thấy có ý nghĩa. Vùng cao là nơi khó, nhưng chính vì thế lại là đất màu mỡ cho những mô hình chưa ai làm. Và nếu đủ kiên trì, thì chính bạn - và vùng đất ấy - sẽ cùng nhau lớn lên.
Mảnh đất này đã rèn giũa anh từ một người xa lạ trở thành kẻ gắn bó và yêu nơi này bằng tất cả sự chân thành. Hà Giang không dành cho những ai dễ dàng bỏ cuộc, nhưng nếu đủ kiên nhẫn ở lại, nơi đây sẽ mở ra cảm giác như trở về nhà - một ngôi nhà mà sự khắc nghiệt lại chính là nguồn cảm hứng để sống trọn vẹn hơn mỗi ngày. Bởi sau cùng, những điều đẹp đẽ nhất luôn nằm ở đoạn cuối của hành trình.
