177 năm lưu giữ dấu ấn lịch sử của Lăng Ông Bà Chiểu

Phong cách cung đình Huế hòa cùng nét dân gian Nam Bộ

Nằm trên đường Vũ Tùng, quận Bình Thạnh, TP.HCM, Lăng Ông Bà Chiểu là nơi an nghỉ của Tả quân Lê Văn Duyệt – người đã góp công lớn trong việc ổn định và phát triển vùng đất phương Nam dưới triều Nguyễn. Quần thể kiến trúc gồm khu mộ, đền thờ và các hạng mục phụ trợ, được xây dựng theo phong cách cung đình Huế kết hợp nét dân gian Nam Bộ, tạo nên vẻ uy nghiêm mà gần gũi.

Cổng Tam Quan của Lăng Ông Bà Chiểu, được xây dựng vào năm 1949, là biểu tượng kiến trúc tâm linh của Sài Gòn – Gia Định. Cổng được thiết kế theo kiểu “tam quan” truyền thống, với ba cửa vòm và mái ngói âm dương, mang đậm ảnh hưởng kiến trúc cung đình Huế. Trên cổng có ba chữ Hán “Thượng Công Miếu”, thể hiện sự tôn kính đối với Tả quân Lê Văn Duyệt. Đây không chỉ là lối vào khu lăng miếu mà còn là hình ảnh đặc trưng, dễ nhận diện của thành phố, ghi dấu nhiều hoạt động văn hóa, tín ngưỡng và là điểm đến yêu thích của du khách.

Góc kiến trúc của 177 năm ký ức

Mái ngói rêu phong, tường gạch vàng sậm, cùng hàng cột gỗ lim nhuốm màu thời gian tạo nên vẻ trầm mặc giữa lòng đô thị hiện đại. Nhiếp ảnh gia Lam Uy Huynh, người thực hiện bộ ảnh chia sẻ: "Lần đầu tôi đến đây để chụp bộ ảnh áo dài và rất ấn tượng bởi kiến trúc cổ kính, đậm chất văn hóa Sài Gòn xưa. Sau đó, tôi quay lại lần thứ hai để chụp riêng về kiến trúc, tôi muốn lưu giữ ký ức di tích giữa một thành phố đang đổi thay từng ngày, việc ghi lại hình ảnh là cách gìn giữ phần hồn của Sài Gòn".

Lăng Ông Bà Chiểu tọa lạc trên khu đất cao hình lưng rùa, bao quanh bởi cây xanh, tạo nên không gian tĩnh lặng giữa đô thị sôi động. Khuôn viên rộng khoảng 18.500 m², gồm các hạng mục: nhà bia, tiền điện, hậu điện và khu mộ chính của Tả quân Lê Văn Duyệt và phu nhân Đỗ Thị Phẫn.

Khu miếu thờ, được gọi là Thượng Công Linh Miếu, gồm Tiền điện, Trung điện và Chính điện, nổi bật với sắc đỏ và vàng chủ đạo, tượng trưng cho sự trang nghiêm, quyền uy và may mắn. Đây là nơi thờ cúng, tưởng nhớ Tả quân và phu nhân, đồng thời cũng là trung tâm của các nghi lễ truyền thống trong khu di tích.

Những chi tiết rêu phong, sắc vàng tường và mái ngói cũ kỹ khiến Lăng Ông Bà Chiểu trở thành không gian vừa trầm mặc vừa gợi cảm giác vượt thời gian. Theo lời nhiếp ảnh gia Lam Uy Huynh, khi đứng giữa không gian gần 200 năm tuổi ấy, tôi có cảm giác như thời gian ngưng lại. Những chi tiết cũ kỹ, mái ngói, sắc vàng của tường… Tất cả đều kể lại câu chuyện của một thời đã qua. Cảm xúc lớn nhất của tôi là sự trân trọng, vì mỗi khung hình không chỉ là kiến trúc, mà còn là ký ức tinh thần của những người từng sống và gìn giữ nơi này.

Lăng Ông Bà Chiểu không chỉ là di tích mà nhiều người tìm đến để thắp nén nhang tri ân, mà còn là điểm đến văn hóa, tín ngưỡng đặc sắc của Sài Gòn. Với những ai yêu sự tĩnh tại, nơi đây mang đến cảm giác an yên, sống chậm lại giữa phố xá ồn ào. Không ít nhiếp ảnh gia, nhà nghiên cứu và bạn trẻ yêu văn hóa tìm đến như một cách kết nối với Sài Gòn xưa, một Sài Gòn trầm mặc giàu ký ức và câu chuyện.

Bài: Hải Anh - Ảnh: Lam Uy Huynh