Tôi vẫn nhớ tuổi thơ mình với những buổi trưa hè nắng chang chang chạy trên cánh đồng, những gốc rạ trơ sau mùa gặt, với những buổi chiều mưa tầm tã chạy ra ngoài sân chơi đá bóng với lũ trẻ cùng khu, hay những đi câu cá ở cánh đồng. Những ngày đó đã luôn trở thành một phần ký ức êm đềm và đẹp nhất trong tuổi thơ của tôi. Mong muốn khát khao đó khiến tôi mang Ốc vào rừng cùng bố mẹ, để con được thực sự trải nghiệm những gì thuộc về thiên nhiên.
Ảnh: Harry Trung Nguyen
Thế là ngay từ cuối tháng 2, một mình tôi đi đến Vườn quốc gia Cát Bà để khảo sát mọi thứ. Sự nhiệt tình hỗ trợ, hướng dẫn và sự thân thiện của Ban quản lý Vườn giúp tôi có thêm rất nhiều thông tin, sự yên tâm và đảm bảo cho một chuyến đi dài ngày trải nghiệm cho Ốc.
Tôi trở về Hà Nội và cả nhà lại trong tâm trạng háo hức, hối hả chuẩn bị mọi thứ cho chuyến đi. Hai tuần trước ngày khởi hành, chúng tôi phải chuẩn bị nhiều thứ, vì chuyến đi này khác hẳn với hai hành trình trước. Nếu hai hành trình trước đi sang nhiều địa điểm khác nhau, cần di chuyển nhiều, cần hành lý gọn nhẹ, thì chuyến lên rừng, xuống biển lần này chỉ ở một nơi cố định, nhưng với điều kiện sống hoàn toàn khác nhau.
Nếu hai hành trình trước đi sang nhiều địa điểm khác nhau, cần di chuyển nhiều, cần hành lý gọn nhẹ, thì chuyến lên rừng, xuống biển lần này chỉ ở một nơi cố định, nhưng với điều kiện sống hoàn toàn khác nhau.
Ảnh: Harry Trung Nguyen
Cả nhà trang bị đầy đủ các đồ chuyên biệt cần thiết từ gậy leo núi, túi nhẹ, áo gió, giầy leo núi, đèn pin đi trong rừng, đèn đội đầu, thiết bị GPS, la bàn, ống nhóm, kính hiển vi… Tất cả đều được tính toán kỹ: Mang gì phù hợp? Đồ gì cho con chơi? Đồ gì giúp con khám phá thế giới thiên nhiên?...
Câu chuyện của rừng
Những ngày đầu tiên trong khu Vườn quốc gia Cát Bà là những ngày đầy nắng, đầy trăng và sao, là tiếng chim chóc mỗi buổi sáng trong khắp khu rừng. Mỗi buổi sáng thức dậy, mở cửa ra là cả một không khí êm đềm, trong lành, tràn ngập mùi sương đêm, mùi của hoa cỏ. Phía núi trước mặt đằng xa là những tia nắng ấm áp của một ngày mới, trên trời là những đàn chim bay qua, xung quanh là một không khí bình yên, dễ chịu, với những tiếng chim râm ran nhẹ nhàng khắp nơi từ trong khu rừng.
Ảnh: Harry Trung Nguyen
Trekking trong rừng là một trải nghiệm mới mẻ ngay cả với tôi. Hôm đầu, tôi cho Ốc đi tuyến đường trekking ngắn vào rừng. Đây không phải là tuyến đường chính mà chỉ là một đoạn đường mòn đi sâu vào rừng mà thôi. Chỉ chừng khoảng 600 m từ khu Villa là đã tới đoạn đường này nhưng bạn như thể đã lạc vào thế giới của rừng, với muôn vàn tiếng chim chóc, mọi loại âm thanh của tự nhiên núi rừng.
Buổi đầu vào rừng toàn những điều mới mẻ với Ốc, những chú kiến bò dưới thảm lá cây dưới đất, những chú mối đang làm tổ trong một thân cây gỗ mục, những chú bọ màu sắc sặc sỡ dưới tán lá cây, vài chú chim đang chạy trên cành, những chú bướm tung tăng bay từ cành này sang cành khác, ánh nắng lung linh xuyên qua những tán lá.
Ốc rất thích thú khi cầm được một cành cây có hoa nhỏ và thổi cho những cánh hoa bay phấp phới trên không trung. Cả nhà lại bước tiếp đi theo lối mòn vào rừng, mẹ vừa đi vừa hát bài: “Ta đi rừng hái sim có con chim”, Ốc cũng bắt đầu hát theo mẹ. Tôi vừa đi vừa bật GPS để định vị, đánh dấu những điểm cần thiết, khi vào đây là sóng điện thoại mất, bản đồ của google map không có, mà giả sử có bật được bản đồ google map cũng không chính xác nữa. Ở trong giữa rừng thật sự rất khó xác định mình chính xác đang ở đâu, đôi khi còn cảm thấy hoang mang, lo sợ một chút. Nhưng khi mang theo GPS và đánh dấu cung đường đi cẩn thận thì cảm giác yên tâm và an toàn hơn rất nhiều.
Ảnh: Harry Trung Nguyen
Ốc cực kỳ háo hức với lần đi này khi được nhìn, được nghe, được trải nghiệm cực nhiều điều mới, dù không hẳn cái gì con cũng hiểu. Ốc cầm chiếc la bàn tung tăng đi dẫn đường, đầu đội mũ giống kiểu hướng đạo sinh, trên cổ là chiếc ống nhòm, trên tay là cây gậy đi trekking chuyên nghiệp. Ốc đòi bố để cầm GPS Garmin, con cầm chơi cả buổi không chán, rồi lại sử dụng ống nhòm nhìn ngó nghiêng đây đó. Thực ra thì con cũng chưa hiểu gì lắm, nhưng con thích thú nó, vậy là được.
Các chuyến đi trekking sau, con quen hơn và đi được những đoạn đường xa hơn, có cung đường dài như vào Ao Ếch, tôi phải chia ra để đi những đoạn ngắn, rồi dài hơn. Con đi cả tuyến đường giáo dục, rồi đi lên tới đỉnh Mây Bầu. Đường đi vào Ao Ếch rất đẹp, nên thơ, mỗi khi ánh nắng xuyên vào khu rừng thì cảnh đẹp như trong bất kỳ bộ phim nào bạn có thể hình dung ra. Đoạn đường mới vào Ao Ếch thì bằng phẳng dễ đi hơn nhưng đoạn sau đó thì phải leo bậc thang, leo vách núi, leo đá thì vất vả hơn rất nhiều.
Ảnh: Harry Trung Nguyen
Với người lớn đi một mình, không vướng gì, nhưng cũng phải cần có sức và tập luyện mới có thể đi được. Với trẻ con thì hoàn toàn khác. Một km để leo núi đó bằng 3 km đi bộ đường bằng, vừa đi, bố mẹ luôn phải hát, động viên để Ốc đi tiếp. Hầu hết Ốc có thể tự đi một mình, hoặc nắm tay bố hoặc mẹ để đi, trừ đoạn nào vách đá thì cần bố mẹ đỡ, đẩy, ủn mông thôi. Trẻ con có những hôm thì rất hào hứng, rất thích tự giác đi, nhưng có hôm thì chẳng vì lý do gì không chịu đi, chỉ thích bế, hoặc thích bánh… bèo nhèo. Dù so với năm ngoái, năm nay Ốc lớn hơn, cứng cáp hơn rất nhiều, rắn rỏi và trưởng thành hơn, nhưng vẫn là một cô bé bánh bèo chính hiệu. Đường vào Ao Ếch có vô số chú bướm đẹp, rồi những cây nấm, những chú kiến đỏ to đùng. Rừng là một thế giới với vô vàn những điều mới mẻ thú vị với Ốc.
Ảnh: Harry Trung Nguyen
Khu villa của Vườn quốc gia Cát Bà nằm ở giữa đảo, giữa một vùng bát ngát màu xanh của núi rừng. Từ đây có thể đi bộ theo những cung đường mòn vào rừng. Đi ngược lên phía Bắc là về xã Gia Luận để đi sang Quảng Ninh, đi về phía Tây thì về xã Phù Long có rừng ngập mặn, còn về phía Đông Nam thì đi về thị trấn.
Buổi chiều khi mặt trời vừa lặn sau rặng núi phía xa, trời tối rất nhanh. Tiếng chim, tiếng khỉ, tiếng của những loài côn trùng ăn đêm ở đâu xa vọng lại. Cả nhà đi nhanh để về nhà, Ốc vừa đi vừa cầm chiếc đen pin chiếu lên bầu trời. Trên trời là những vì sao lấp lánh của buổi đêm trong rừng.
Câu chuyện của trăng, sao và ống kính thiên văn
Mấy đêm đầu tiên là những ngày trăng tròn đẹp đến mê mẩn. Chỉ cần bước ra khỏi phòng là cả một bầu trời đêm tràn ngập ánh trăng đẹp huyền ảo, ngay cả đến trong phòng cũng toàn một ánh sáng của trăng dịu dàng và mờ ảo. Ốc thích lắm.
Ảnh: Harry Trung Nguyen
Cả nhà mở hết cửa ra để ánh trăng tràn vào phòng, chỉ đến lúc khi đi ngủ mới đóng cửa vào, nhưng cũng mở hết tất cả rèm ra để cho ánh trăng tràn vào. Cảm tưởng dường như là có thể ngủ ngoài trời ngàn sao cũng được. Ánh trăng tràn vào trên khắp cả khu villa trong rừng, xung quanh chỉ là tiếng của chim chóc, của dế, của côn trùng râm ran khắp nơi, còn lại chỉ là ánh trăng tràn ngập trên núi, trên những bãi có. Có hôm nằm trên giường nhìn ra thấy cả những ngôi sao đang lấp lánh. Ốc trước khi ngủ còn ngâm nga hát “north star, north star, are you near or are you far” (ngôi sao phương bắc kia, bạn ở gần hay ở xa). Trong những ngôi sao đó, ngôi sao nào là Ốc, ngôi sao nào là của bố và ngôi sao nào là của mẹ.
Những hôm đầu khi đêm trăng sáng, cả nhà mê mẩn ra ngoài mang hết tất cả đồ nghề từ kính thiên văn, ống nhòm cho đến máy ảnh.
Thật ra tôi đến giờ này cũng mới dùng thử ống thiên văn, nó nhiều thứ phụ kiện quá, lắp mãi, lắp mãi mà biết bao nhiêu là phụ kiện, vừa xem hướng dẫn vừa lắp. Mẹ Ốc cũng vào trợ giúp, còn Ốc thì hết vặn cái ốc này lại vặn con vít khác, rồi cầm các thị kính lên, lắp thử vào. Mất nguyên cả ngày để lắp ống thiên văn và lều mà lắp xong nó vẫn còn thừa mấy thứ không biết lắp vào đâu!
Ảnh: Harry Trung Nguyen
Ốc có ống nhòm riêng của Ốc, một chiếc ống nhòm bé, nhưng chất lượng, còn bố có một chiếc ống nhòm to hơn. Ốc lần đầu được nhìn ống nhòm, thích lắm, liên tục đòi được xem, bố cũng hướng dẫn Ốc từng chút để căn chỉnh ống nhòm nhìn sao cho nét. Buổi đêm khi bầu trời trong trẻo, nhìn qua ống nhòm, bầu trời bỗng hiện lên hàng ngàn ngôi sao rực rỡ, to nhỏ khác nhau. Đó là một thế giới kỳ diệu, tuyệt vời biết bao, một thế giới rực sáng, ở tít xa, huyền bí.
Câu chuyện của những bạn côn trùng
Với người lớn thích ở những nơi thành phố ồn ào, đông đúc hơn, nhưng với trẻ con, rừng có vô vàn những thứ hấp dẫn, những thứ mới lạ mà con không thể tìm được khi ở những thành phố lớn.
Những ngày ở trong rừng, có biết bao nhiêu là bạn côn trùng, bạn thì tìm đến phòng, bạn thì gặp được trên những cung đường đi vào trong rừng. Trước khi đi, tôi đã đi tìm và mua được một chiếc hộp đặc biệt. Đó là một chiếc hộp bằng nhựa trong suốt, có một dây đeo cổ, một thấu kính lúp để phóng to, một mặt với rất nhiều lỗ để thoát khí, cộng thêm cả một chiếc gắp nữa. Ốc khoái chí vô cùng vì được bố mua cho một hộp riêng đựng côn trùng.
Ảnh: Harry Trung Nguyen
Hôm đầu có một chú bọ ngựa rất to tìm đến, tôi cho vào trong hộp, cả hai bố con say sưa cùng nhìn chiếc hộp, quan sát chú bọ ngựa khều khều hai chiếc chân trong chiếc hộp. Đặc biệt khi nhìn qua chiếc kính lúp trên chiếc hộp thì lại nhìn càng rõ hơn. Ốc cứ say sưa nhìn chiếc hộp và ngắm chú bọ ngựa. Hôm sau thì chiếc hộp có thêm những người bạn mới, một chú châu chấu, một chú xén tóc, một bạn bươm bướm. Hôm khác thì một chú ong tìm đến.
Chiếc hộp biến thành cả một thế giới côn trùng vô cùng hấp dẫn với Ốc. Có thể con chưa biết nhiều kiến thức sinh học, nhưng Ốc hoàn toàn thích thú thế giới côn trùng nhỏ xinh đó. Các bạn Tây mà Ốc làm quen trong thời gian ở rừng cũng rất thích thú, ngạc nhiên với chiếc hộp của Ốc.
Mỗi tối, Ốc lại ra chào những bạn thạch sùng hoặc thầm thì với bạn: “Don’t be scared, im not a lion” (Thạch sùng ơi đừng sợ, mình không phải là con sư tử đâu.)
Câu chuyện của biển…
Bao quanh đảo Cát Bà có rất nhiều đảo nhỏ. Sau những hôm đi rừng, tôi cho Ốc đi về thị trấn, ra chơi ở bãi Cát Cò 3, với bãi cát trắng tuyệt đẹp. Có hôm trời khá lạnh, có hôm trời nắng tuyệt đẹp. Nhưng dù bất kể thời tiết như nào, Ốc cũng đều rất thích biển.
Ảnh: Harry Trung Nguyen
Không còn sợ biển như năm trước, có hôm trời khá lạnh, Ốc vẫn cứ lao xuống biển, rồi tự nghĩ ra đủ trò để chơi. Ốc thích cầm sỏi ném, thích nằm xuống cát trườn trườn ra biển giống như một con rùa, hay chơi trò xây lâu đài cát hoặc chôn chân xuống cát.
Ngoài khu bãi tắm chính thức, tôi còn đi xe máy vòng quanh đảo Cát Bà và tìm được cho Ốc một bãi biển hoang vu chẳng có tên. Nó nằm ở phía xã Hiền Hào, gần với ngã ba giữa một lối ven biển đi về phía thị trấn Cát Bà, và một đường đi về khu Vườn quốc gia.
Cả nhà đi ra đó, mang đầy đủ đồ, trải thảm xuống, mẹ nằm đọc sách, còn tôi và Ốc lao ra ngoài với rất nhiều trò chơi. Trò đốt lửa trại với những cành phi lao khô trên cát, trò đi tìm những vũng nước trên đá để đi bắt ốc, đi tìm những con cua ở ven bờ. Nơi này là một bãi bồi lớn, sáng sớm khi nước biển rút đi để lại một bãi nước nông với nhiều loài khác nhau sinh sống. Tôi dẫn Ốc tít ra ngoài để chơi nghịch bùn. Lần đầu Ốc được chơi nghịch bùn thoải mái và sung sướng như vậy. Chơi chán dưới bùn, hai bố còn lại đi dọc bờ biển để tìm những chú ốc, san hồ, vỏ sò biển. Tôi dạy Ốc làm bộ sưu tập riêng về biển, bộ sưu tập về rừng và về côn trùng.
… Và chuyện của Ốc
Mấy ngày đầu vào rừng, Ốc còn trắng trẻo, bụ bẫm, xinh xắn, còn sợ con sâu, sợ con thạch sùng, sợ con ong. Sau một tháng ở rừng thì Ốc tròn lẳn, đen nhám cả người, chân tay chắc nịch. Con bắt đầu thích khu rừng, thích những bạn côn trùng, và bắt đầu quen với tất cả mọi người ở trong khu Vườn quốc gia Cát Bà rồi.
Ảnh: Harry Trung Nguyen
Hành trình 30 ngày trong rừng ở Vườn quốc gia Cát Bà lần này là một trải nghiệm sẽ khó quên với Ốc, với tuổi thơ của con. Tôi biết con sẽ nhớ mãi khu rừng, nhớ tiếng ong, tiếng kêu của các bạn tắc kè, nhớ những chú thạch sùng đi săn mồi vào buổi đêm, nhớ tiếng gọi của rừng.
30 ngày đó sẽ là một phần trong ký ức tuổi thơ con. Cả nhà đã hoàn thành được hầu hết các mục tiêu trong chuyến đi, con thích đi cắm trại, con tự mình đi trekking trong rừng, con thích leo núi, con thích ngắm trăng, ngắm sao, con bắt đầu thích chơi ở biển. Con trải nghiệm tất cả những gì thuộc về thế giới tự nhiên này. Con học được vô vàn thứ mà không biết là mình “đang học”.
Ảnh: Harry Trung Nguyen
Sau chuyến đi, tiếng Anh của con tốt hơn rất nhiều, vì những ngày ở trong rừng, Ốc gặp rất nhiều bạn tây. Lần nào Ốc cũng có thể tự tin chào hỏi, bắt chuyện và trò chuyện cả hàng tiếng đồng hồ với các bạn Tây đó, mà không cần hỗ trợ gì của bố mẹ.
Trở lại Hà Nội sau một tháng, bố mẹ lại tập trung vào công việc, và kế hoạch tiếp theo là tìm cô giáo dạy tiếng Trung cho Ốc để chuẩn bị cho hành trình Mông Cổ, Trung Quốc, Nhật Bản vào cuối năm nay - một hành trình dài ngày nữa khám phá Đông Bắc Á cùng bố mẹ.
Ảnh: Harry Trung Nguyen
-------------------------------------------------------
Thông tin thêm:
Kinh nghiệm đi rừng, biển, đảo Cát Bà
+ Đi lại:
+ Lưu trú
Có rất nhiều nơi để lưu trú tại thị trấn Cát Bà, với các mức chi phí phù hợp với từng gia đình. Nhưng để thực sự trải nghiệm rừng, bạn nên chọn khu villa trong Vườn quốc gia Cát Bà. Liên hệ trước với Ban quản lý Vườn quốc gia để đặt phòng.
+ Ẩm thực:
Ở thị trấn Cát Bà có rất nhiều lựa chọn ăn uống, còn ở trong khu villa thì nhà ăn tập thể do bên Vườn phụ trách là lựa chọn thuận tiện nhất. Nếu đi xa hơn chừng 1,2 km, bạn có thêm chọn lựa khác là nhà hàng ở Hoi Farm Lake hay ở khu Ecologic gần động Trung Trang.
+ Lịch trình
Nhà Ốc chọn đi một tháng, tuy nhiên lịch trình hợp lý nhất cho gia đình nên là 1 tuần. Nếu bạn không có nhiều thời gian, hãy sắp xếp ít nhất bốn hoặc năm ngày vì trẻ nhỏ cần nghỉ ngơi, di chuyển ở mức độ hợp lý.
+ Chi phí:
+ Thời gian đi:
+ Kinh nghiệm du lịch với con trong rừng
- Chuẩn bị đầy đủ các loại thuốc chống côn trùng và dụng cụ sơ cứu, các loại thuốc cơ bản hoặc các thuốc chỉ định riêng cho bé tùy theo từng nhà.
- Đi rừng tốt nhất nên có gậy leo núi, giầy leo núi, đèn pin chuyên dụng cho cả nhà để đảm bảo an toàn và trải nghiệm tốt nhất. Bạn bé nên có gậy leo núi của riêng mình, nó sẽ giúp bạn ý thăng bằng tốt hơn khi đi cũng như khi leo núi. Nếu có thêm những thiết bị khác như ống nhòm hay GPS, bạn sẽ có được trải nghiệm thú vị hơn.
- Mũ có che gáy, kính chống nắng, kem chống nắng.
- Mang bánh hoặc chocolate để động viên bé khi bé cảm thấy buồn chán hoặc mệt mỏi.
- Luôn mang theo đủ nước cho con.
- Hướng dẫn con loại cây gì có thể chạm vào, loại nào chỉ quan sát thôi. Các loại côn trùng cũng vậy, loại nào con có thể cùng một cách an toàn. Trong rừng có rất nhiều loại nấm, cây, hoa lạ, nếu bạn không biết loại nào thì tốt nhất không cho bé thử, không cho vào mồm, vì rất có thể do bản tính hiếu động bé sẽ bỏ ngay vào mồm để thử.
- Chơi cùng với bé, kể chuyện với bé những kiến thức về thiên nhiên, về cây cối, về biển, về trăng sao.
- Hướng dẫn con không vứt rác ở trong rừng, không đốt lửa, không chặt cây làm tổn hại rừng.
