Nếu bạn nghĩ mình đã tường tận mọi ngóc ngách của thế giới cà phê, hãy chuẩn bị cho một bất ngờ thú vị: Kaffeost. Đây không chỉ là một món đồ uống lạ miệng mà còn là một câu chuyện lịch sử, một biểu tượng văn hóa đã tồn tại và được yêu mến suốt hàng trăm năm ở vùng đất băng giá Bắc Âu. Cái tên Kaffeost, theo tiếng Thụy Điển, có nghĩa là "cà phê phô mai", một sự kết hợp nghe chừng "nghịch lý" nhưng lại tạo nên hương vị khó quên.
Kaffeost là sự hòa quyện đầy mê hoặc giữa cà phê nóng đậm đà và một loại phô mai đặc biệt có tên leipäjuusto, thường được dịch là "phô mai bánh mì". Nghe có vẻ khó tin, nhưng trong ly Kaffeost truyền thống hoàn toàn không có bánh mì thật.
Thông thường, người ta hay thêm một chút sữa hoặc kem vào cà phê để tăng vị béo và làm dịu vị đắng. Thế nhưng ở miền Bắc Thụy Điển, người dân lại có một cách thưởng thức cà phê hết sức đặc biệt, đó là dùng phô mai.
Cái tên gọi độc đáo này xuất phát từ đặc tính khác thường của leipäjuusto: khi được thả vào ly cà phê nóng, những miếng phô mai vuông vắn này sẽ nhanh chóng hút lấy hương vị cà phê như một miếng bọt biển. Chỉ sau vài phút, chúng trở nên mềm mại, dai nhẹ và đẫm vị cà phê, tạo nên một kết cấu vô cùng thú vị, khiến người ta liên tưởng đến những miếng bánh mì được nhúng sữa hay cà phê vậy.
Theo trang Oddity Central (Anh), món đồ uống lạ này có tên là Kaffeost – một sự kết hợp độc đáo giữa cà phê nóng và leipäjuusto – loại phô mai truyền thống còn được gọi là “phô mai bánh mì”
Điểm đặc biệt của leipäjuusto nằm ở hương vị của nó. Khác xa với vị mặn đậm của cheddar hay các loại phô mai phương Tây quen thuộc, leipäjuusto lại có vị ngọt nhẹ nhàng, beo béo và thanh thoát. Khi kết hợp cùng cà phê, vị béo dịu và ngọt tự nhiên của phô mai hòa quyện hoàn hảo, mang đến cảm giác giống như bạn đang thưởng thức một ly cà phê có thêm kem và đường, nhưng lại độc đáo và "nghệ thuật" hơn rất nhiều.
Cà phê pha phô mai độc đáo của Thụy Điển
Điều thú vị ít ai biết là Kaffeost không phải là một "sáng tạo" ẩm thực hiện đại mà đã có lịch sử hàng trăm năm, gắn liền với cuộc sống của người Sami – dân tộc du mục bản địa sinh sống ở các vùng cực Bắc Thụy Điển và Phần Lan. Với cuộc sống khắc nghiệt, quanh năm di chuyển giữa giá lạnh cùng những đàn tuần lộc, người Sami luôn tìm kiếm những cách thức để giữ ấm và nạp năng lượng hiệu quả. Và rồi, họ đã khám phá ra công dụng tuyệt vời của việc thêm vài miếng phô mai vào ly cà phê nóng.
Trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, cà phê nóng không chỉ giúp làm ấm cơ thể, cung cấp năng lượng tức thì mà phô mai còn bổ sung lượng muối khoáng thiết yếu – một chất dinh dưỡng quan trọng thường bị thiếu hụt. Từ đó, Kaffeost trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hàng ngày của người Sami, một nghi thức giữ ấm và nạp năng lượng thiêng liêng.
Với kết cấu xốp và hương vị ngọt nhẹ, leipäjuusto khác biệt rõ rệt so với các loại phô mai quen thuộc như cheddar
Dần dà, thức uống độc đáo này đã lan rộng và trở thành một nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của toàn bộ vùng Bắc Âu. Ngày nay, tại các khu vực phía Bắc Thụy Điển, bạn có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh người dân địa phương nhâm nhi Kaffeost vào buổi sáng, như một nghi lễ nho nhỏ để bắt đầu ngày mới đầy năng lượng và ấm áp.
Mặc dù ý tưởng kết hợp cà phê và phô mai nghe có vẻ "khó chơi" và thách thức khẩu vị truyền thống, nhưng tại Thụy Điển và các quốc gia Bắc Âu, Kaffeost đang dần trở thành một xu hướng ẩm thực độc đáo và được đón nhận nồng nhiệt. Nhiều quán cà phê đặc sản đã nhanh chóng đưa món này vào thực đơn của mình, không chỉ với loại phô mai leipäjuusto truyền thống làm từ sữa tuần lộc, mà còn có những biến tấu sáng tạo sử dụng sữa bò hoặc sữa dê, phù hợp hơn với khẩu vị của thực khách hiện đại.
Dù đối với nhiều người, kết hợp cà phê và phô mai có vẻ “khó hiểu”, nhưng ở các nước Bắc Âu, đặc biệt là Scandinavia, Kaffeost đang dần trở nên phổ biến
Điểm đặc biệt của Kaffeost không chỉ nằm ở hương vị, mà còn ở trải nghiệm đa giác quan mà nó mang lại. Đây không chỉ là một thức uống để nhâm nhi, mà còn là một "cách cảm nhận cà phê bằng cả vị giác và xúc giác". Bạn sẽ vừa được tận hưởng vị cà phê ấm nóng, đậm đà, vừa được trải nghiệm cảm giác mềm dai, hơi "nhai được" của những miếng phô mai ngọt ngào đang tan chảy trong miệng.
Tháng trước, Liên minh châu Âu (EU) đã chính thức công nhận Kaffeost là sản phẩm mang “chỉ dẫn địa lý được bảo hộ”, theo đề xuất từ các nhà sản xuất phô mai địa phương
Nhiều du khách khi đặt chân đến Thụy Điển và các nước Bắc Âu đều không thể cưỡng lại sự tò mò và mong muốn được thử món Kaffeost ít nhất một lần. Không chỉ để thỏa mãn sự hiếu kỳ, mà còn để cảm nhận sự mộc mạc, ấm áp và độc đáo trong văn hóa thưởng thức cà phê của người Bắc Âu.
