Đậm đà bản sắc văn hóa vùng cao ở ngôi nhà sàn hơn 100 tuổi miền Đông Bắc

Đón lữ khách phương xa ở vùng đất lịch sử Đông Bắc

Có dịp đặt chân đến miền đất Đông Bắc hùng vĩ, tôi không ngần ngại khi chọn Mế farmstay - một trong những điểm lưu trú lọt top đầu ở Cao Bằng. Tọa lạc ở đường tỉnh 203, xã Trường Hà (Hà Quảng), cách trung tâm thành phố Cao Bằng gần 50 km, Mế farmstay vừa là điểm lưu trú vừa kết hợp du lịch với mô hình nông trại nhà vườn. Đến đây, bạn sẽ có những ngày nghỉ ngơi thong thả trong một không gian đậm đà bản sắc vùng cao và trải nghiệm nhiều hoạt động thường nhật thật đời thường, bình dị.

Được thừa hưởng vị trí đắc địa với diện tích hơn 8.000 m² cả nhà và vườn, tựa lưng những ngọn núi cao hay có dòng suối Lê Nin chảy dưới xuống chân dãy núi, Mế farmstay được mẹ thiên nhiên xanh mát ôm ấp và bao bọc vào lòng mang lại cảm giác bình yên vô cùng.

Có cơ hội trò chuyện với anh Vũ Khắc Thành (1991), chủ nhà và hiện trực tiếp quản lý Mế farmstay chia sẻ: “Anh là em út trong gia đình 4 anh em trai. Bọn anh cùng nhau làm và xây dựng nên Mế. Gia đình anh bố mất sớm, một mình mẹ tần tảo, nuôi lớn các anh em. Bắt đầu với tên gọi theo tiếng dân tộc, Mế có nghĩa là mẹ. Ý tưởng ban đầu xây dựng chỉ một căn nhà sàn để cho mẹ ở với không gian tràn ngập thiên nhiên, cây cỏ, hoa lá. Sau này, mới mở rộng ra bởi lượt tăng dần của khách du lịch khi đến Hà Quảng, Cao Bằng”.

Đi vào hoạt động chính thức từ đầu năm 2022, vùng đất Hà Quảng - nơi mà Mế farmstay tọa lạc còn là địa điểm lịch sử, nơi Bác Hồ từng đến làm căn cứ địa đầu tiên của Cách mạng Việt Nam. Cũng chính vì vậy, Mế ra đời bằng sự kết hợp giữa kiến trúc bản địa, giữ gìn giá trị truyền thống địa phương và tái hiện câu chuyện, cảnh quan mang đậm dấu ấn bản sắc.

Ấn tượng của tôi với khuôn viên tại Mế là trồng rất nhiều cây và các loài hoa. Vì là mô hình farmstay nên xung quanh Mế đều được trưng diện bởi nhiều loài hoa e ấp khoe sắc, hay những thảm cỏ tươi tốt, chiếc cổng đá khum tròn làm bao lữ khách mê mẩn. Đặc biệt, vị trí nhà nằm đối diện một dãy núi đá xanh thẳm, vì thế mà khung cảnh lúc nào cũng mang lại nét hùng vĩ, tráng lệ.

Xung quanh Mế có ao, vườn, chuồng trại, vừa kết hợp nghỉ dưỡng và mô hình tăng gia sản xuất. Đến Mế, bạn sẽ được đắm mình trong không khí trong lành của đất trời Cao Bằng. Tận hưởng những khoảnh khắc thật bình yên và cảm nhận từng phút giây cuộc sống trôi qua thật êm đềm, dễ chịu bên tiếng chim hót líu lo, tiếng suối chảy róc rách và cả thanh âm của núi rừng. Chỉ ngần ấy thôi, cũng đủ để xua tan hết mọi căng thẳng, trải qua một ngày chậm rãi nhưng không kém phần thi vị.

Hiện tại, Mế farmstay gồm có 12 phòng riêng, 4 phòng tập thể, được phân chia khu gian nhà chính và các gian nhà nhỏ, tạo thành một quần thể rộng lớn tựa như những ngôi nhà truyền thống vùng cao. Ngoài nhà sàn, các phòng bungalow gỗ tách biệt cũng được lợp mái ngói âm dương lấy từ nhà của người dân đồng bào không còn sử dụng, màu sắc đã bám màu rêu phong theo thời gian, nhằm tái hiện lại cảm giác cổ kính.

“Ngôi nhà sàn ở Mế giữ nguyên phong cách, kiến trúc đặc trưng của người Tày, dựng lên bằng loại gỗ nghiến, mái lợp ngói âm dương đã bám rêu phong. Bọn anh mua nhà cũ nguyên bản đã hơn 100 tuổi của người dân, sau đó về cải tiến để phù hợp với công năng sử dụng. Có lẽ vì thế mà rất nhiều khách khi đến với Mế đều cảm thấy bất ngờ vì không nghĩ đến ở nhà sàn mà phòng lại đầy đủ tiện nghi đến vậy”, anh Khắc Thành cho biết.

Một nét đặc biệt tại Mế mà tôi để ý ngay từ lúc đặt chân bước vào cổng nhà là đồng phục và sự thân thiện, tự nhiên của các nhân viên tại đây. Đồng phục nhân viên ở Mế toát lên vẻ mộc mạc, truyền thống từ trang phục của đồng bào dân tộc Nùng.

Anh Khắc Thành kể: “Nhân viên ở Mế đều là nguồn nhân lực địa phương. Du khách khi trò chuyện với mọi người ở đây cũng đã có thể tìm hiều được văn hóa, truyền thống đặc trưng. Nhà anh có tất cả 10 nhân viên là người dân bản địa, trước đây gần như cơ hội việc làm của họ rất hạn chế, chủ yếu làm nương rẫy hoặc phải đi làm ăn xa. Trong khi tiềm năng du lịch nơi đây sẵn có nhưng lại bị ‘chảy máu lao động’. Có thể đơn giản như việc nguồn nguyên liệu nông sản nhà anh thu mua cũng đã tạo việc làm cho họ tăng gia sản xuất hơn so với trước đây. Bắt đầu từ khi Mế ra đời, việc đầu tư về du lịch ở nơi đây cũng phát triển hơn và đem lại nguồn kinh tế cho địa phương”.

Đậm đà bản sắc vùng cao

Buổi tối, tôi được chiêu đãi những món ăn đặc trưng tại Mế từ lời mời nhiệt tình của gia đình anh Thành. Tất cả các món đều mang dư vị rất khác biệt và ngon miệng, đặc biệt là món canh măng rừng, rau bò khai xào và lạp xưởng nhà làm.

Phần lớn, đối với mọi du khách, ngoài quang cảnh khi đến Mế, nét thu hút lôi cuốn họ quay lại còn nằm ở ẩm thực. Du khách được thưởng thức hàng loạt món ăn độc đáo như xôi ngũ sắc, cá suối, khâu nhục, xôi trám, nộm rau dớn rừng… Đa phần, các món ăn đều mang đậm sắc màu địa phương từ gia vị cho đến nguồn nguyên liệu.

Ngoài trải nghiệm lưu trú, tại Mế farmstay còn có liên kết với câu lạc bộ hát then cho du khách muốn tìm hiểu thêm về nét văn hóa truyền thống trong đời sống đồng bào người Tày, Nùng. Bên cạnh đó, còn có các hoạt động độc đáo như: chèo bè, đốt lửa trại, nhảy sạp, chèo sup, ngâm chân lá thuốc, thuê trang phục dân tộc chụp ảnh…

Di chuyển từ tọa độ ở Mế farmstay, du khách còn đến được nhiều di tích lịch sử, thưởng ngoạn danh lam thắng cảnh sơn thủy hữu tình tại vùng biên giới Trường Hà, huyện Hà Quảng, Cao Bằng như: suối Lê Nin, hang Pác Bó, núi Các Mác, khu di tích lịch sử Kim Đồng…

“Điều mà các anh em khi xây dựng nên Mế farmstay là phải làm du lịch bền vững. Hi vọng trong thời gian tới, khi các đơn vị lên Hà Quảng khai thác du lịch với nhiều dịch vụ thì định hướng có quy hoạch, chỉn chu, có tính lâu dài, bền vững cao. Mình cứ dần dần phát triển theo lượng khách và khai thác du lịch theo nhu cầu của họ, có thể gắn với tiềm lực văn hóa địa phương, chắc chắn sẽ rất thành công. Đời sống bà con bản địa cũng vì thể mà đi lên, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành du lịch địa phương”, anh Khắc Thành gửi gắm.

Phương Thảo là Biên tập viên của Tạp chí Travellive. Cô đam mê xê dịch và thích ghi lại những khoảnh khắc bằng máy ảnh tại mỗi vùng đất đặt chân đến. Du lịch, nghệ thuật, lifestyle là chủ đề viết lách yêu thích của Phương Thảo.

Phương Thảo