Đi qua cuộc chơi sắc màu của họa sỹ Nguyễn Ngọc Thạch với triển lãm "Vãng Cảnh"

Nguyễn Ngọc Thạch (1991) sinh ra ở Quảng Ngãi và tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật TP.HCM năm 2016. Thực hành trong những năm gần đây của anh đi sâu khám phá vùng tâm tưởng, các mối quan hệ con người, môi trường sống trong tương quan với các hệ thống và thái độ về quyền lực. Anh quan tâm và chất vấn những vấn đề bất công đương trở nên bình thường hóa, khai phá các nền tảng đạo đức dựa trên sự biến đổi của môi trường xung quanh. Do đó, anh luôn đi sâu khám phá về sự bất an, hoài nghi về con người và thiên nhiên.

Sinh ra và lớn lên trên dải đất miền Trung khắc nghiệt, từng cảnh vật thiên nhiên như ăn sâu vào trong tiềm thức của cơ thể, anh nhạy cảm với mọi thứ xung quanh mình khi cảnh vật thay đổi từng ngày. Loạt tranh với 36 tác phẩm Ngọc Thạch mang đến "Vãng Cảnh" mang đến một sắc thái hoàn toàn mới. Trên bề mặt, đó là sự thay đổi về chất liệu từ sơn dầu qua acrylic, nhưng khi đi sâu hơn mới thấy rõ sự chuyển biến trong tâm tưởng cũng như góc nhìn của họa sỹ trẻ Nguyễn Ngọc Thạch. Độc giả hãy cùng lắng nghe những chia sẻ của nam họa sỹ trong cuộc trong cuộc trò chuyện với PV Travellive dưới đây.

PV: Chào họa sỹ Thạch. Loạt tranh anh mang đến triển lãm Vãng Cảnh có nội dung xuyên suốt là gì? Ý tưởng đó bắt nguồn từ đâu?

Họa sỹ Nguyễn Ngọc Thạch: Loạt tranh Vãng Cảnh lần này đều vẽ phong cảnh. Đó có thể là chuỗi "Trong vườn" với nguồn cảm hứng bắt nguồn từ những cảm xúc tinh khôi khi tôi bước chân ra vườn vào sáng sớm. Nhìn chung quanh thấy cây cối xao động trong làn sương mỏng, có ánh nắng ban mai dịu dàng, khiến tôi có cảm hứng và năng lượng để làm nghệ thuật.

Hay với chuỗi tác phẩm "Rừng đỏ", nguồn cảm hứng được đong đầy từ những ký ức góp nhặt còn sót lại của tuổi thơ. Tôi sinh ra và lớn lên quanh núi rừng, thường xuyên vào rừng nên rất quen thuộc. Mỗi lần về quê, tôi lại dạo quanh những nơi đã từng thân quen như thế, nhưng đáng buồn là chúng dần dần biến mất. Tôi vẽ rừng bằng cách lục lại trí nhớ của bản thân, như một cách để làm sống lại những điều tốt đẹp đã vãng.

PV: Mới đây, những tác phẩm trong triển lãm Hội Ngộ, khán giả thấy một Nguyễn Ngọc Thạch suy tư, buồn bã với những nhát màu dày, đâu đó có sự quằn quại, khép mình. Nhưng tới Vãng Cảnh, anh dường như "thay áo mới" nhiều màu sắc tươi sáng, cởi mở hơn về những tâm tư của mình. Sự chuyển biến này đến từ đâu?

Họa sỹ Nguyễn Ngọc Thạch: Trước hết phải nói đến sự thay đổi về chất liệu. Ở "Hội Ngộ", những tác phẩm Thạch mang đến triển lãm đều sử dụng chất liệu sơn dầu với những nhát màu dày, tông màu tối. Nhưng có lẽ loạt tranh đó chưa thể hiện con người của tôi, chưa thực sự "chín muồi". Thế nên cũng có nhiều tác phẩm sau khi vẽ xong tôi đã làm lại từ đầu hoặc hủy hẳn. Loạt tranh được vẽ trong thời gian trước dịch, đến thời điểm trong dịch, tôi cảm thấy những tác phẩm đó quá nặng nề, vượt quá sức chịu định của bản thân.

Tác phẩm là cái gương để soi chiếu, chúng phản ánh con người mình. Bản thân nặng nề thì những tác phẩm cũng không được nhẹ nhàng, thoải mái. Sau giai đoạn đó, tôi mới thay đổi để nhẹ nhàng hơn, cũng là cách chữa lành tâm hồn bên trong mình. Sự thay đổi chất liệu sang acrylic cũng khiến mình có thể "trình diễn" nội tâm của mình một cách trong trẻo hơn. Sau một thời gian mày mò với những thử nghiệm, tôi đã diễn đạt mọi thứ hiệu quả hơn với chất liệu mới, kỹ thuật mới, nhưng vẫn giữ nguyên phong cách cá nhân.

PV: Cách diễn đạt với sự linh hoạt trong biểu hiện trong những tác phẩm lần này liệu có giảm đi tính nhất quán trong phong cách cá nhân của anh không?

Họa sỹ Nguyễn Ngọc Thạch: Từ năm 2021, tôi đã có có những định hình đầu tiên với chất liệu acrylic trong tác phẩm. Sự mềm mại của acrylic nổi bật giữa những nhát sơn dầu khiến tôi đặt câu hỏi tại sao không sử dụng chất liệu đó trong tranh. Thạch bắt đầu sử dụng những nét vuốt thẳng với chất liệu acrylic và may thay cách làm này có thể nói lên được mong muốn khi làm tác phẩm. Với acrylic, tôi có thể vẽ nhiều lớp chồng lên nhau mà vẫn giữ được độ trong. Trong khi đó, sơn dầu rất khó để làm, hoặc gần như không thể làm được.

Mỗi tác phẩm mà tôi vẽ đều có linh hồn riêng, hội tụ những cảm xúc được thể hiện bởi những kỹ thuật khác nhau, nên hầu như không có sự lặp lại. Còn phong cách trước giờ vẫn vậy, vẫn có một chút buồn trong tranh của Nguyễn Ngọc Thạch.

PV: Nguồn năng lượng tươi mới tỏa ra từ những bức tranh. Hình khối trong tranh bắt đầu rõ ràng hơn. Đây cũng là một sự thay đổi khá đặc biệt đúng không anh?

Họa sỹ Nguyễn Ngọc Thạch: Trong quá trình làm việc, tôi cố gắng tìm hiểu xem mình muốn thể hiện điều gì. Khi vẽ về phong cảnh, tôi không đơn thuần ghi chép về thiên nhiên, mà vẽ theo kiểu ngẫu hứng biểu hiện. Bức tranh có tính trừu tượng nhưng cũng có hiện thực bởi chất liệu sáng tạo được lấy từ hiện thực.

Nguồn cảm hứng xuyên suốt khi vẽ tranh nói riêng, hay hoạt động với tác phẩm nghệ thuật nói chung rất quan trọng. Cũng là tác phẩm đó, nhưng nếu mình muốn thể hiện tinh thần vui tươi một cách nhất quán, thì phải duy trì được năng lượng đó suốt cả thời gian thực hiện. Chẳng hạn như chuỗi tranh "Trong vườn", mình có cảm hứng sáng tạo rất trong trẻo và cố gắng nảy nở năng lượng đó để vẽ tranh. Đến ngày hôm sau, mình lại tái tạo năng lượng, tinh thần thì khi cầm cọ để vẽ vời mới lưu loát, thể hiện được tổng hòa tinh thần vui tươi như vậy.

PV: Mối quan hệ với con người và thiên nhiên có thể hiểu như thế nào trong loạt tranh của anh tại Vãng Cảnh?

Họa sỹ Nguyễn Ngọc Thạch: Năm 2019, tôi có triển lãm cá nhân đầu tiên với "Những mối quan hệ tan vỡ", lấy đề tài về con người, mối quan hệ và những tác động qua lại. Nhìn lại mới thấy những vấn đề đó quá lớn so với mình, nên kể từ đó tôi không còn vẽ những vấn đề thời sự nữa. Tôi đơn giản vẽ "con người" của mình: những gì mình có, mình muốn thể hiện. Trong Vãng Cảnh, hầu như chỉ còn lại câu chuyện của không gian, màu sắc và tính nhạy bén của chất liệu cùng tâm thái cảm nhận cảnh quan của họa sỹ.

Mối quan hệ giữa tác giả và thiên nhiên là cảm nhận của cá nhân và họa sỹ chỉ muốn khán giả thấy được cách tác giả nhìn phong cảnh với góc nhìn khác biệt, sắc độ, trong không gian khác biệt. Tôi mượn màu sắc, chất liệu, đề tài để thoát ra khỏi những cái nặng nề đã từng đeo đuổi trong nghệ thuật trước đây. Những vấn đề đó không còn quan trọng với tôi nữa, dù vẫn quan tâm nhưng tôi thể hiện bản thân qua các hoạt động khác. Cái quan trọng của người nghệ sỹ, hay họa sỹ là tìm được chính mình chứ không phải đi tìm cái mà người ta mong muốn mình thể hiện.

PV: Vậy anh đã tìm được chính mình qua triển lãm Vãng Cảnh chưa?

Họa sỹ Nguyễn Ngọc Thạch: Thật ra tôi là kẻ "tham lam", chắc không bao giờ hài lòng những khám phá bản thân ở thời điểm hiện tại. Tôi muốn hành trình này xa, dài hơn nữa. Hành trình tìm kiếm đó chắc không có điểm đến cụ thể. Tôi vẫn tiếp tục làm việc, tìm hiểu bản thân mình thông qua sự thử nghiệm về các chất liệu mới và sáng tạo. Có thể sau này Nguyễn Ngọc Thạch lại xuất hiện với những bức tranh vẽ người, chẳng hạn thế!

Cảm ơn họa sỹ Nguyễn Ngọc Thạch!

Thông tin thêm:

Các triễn lãm gần đây của họa sỹ Nguyễn Ngọc Thạch bao gồm: Triễn lãm nhóm HỘI NGỘ Hội Mỹ Thuật TP.HCM 2023; Triễn lãm Pop Up "Rục Rà Rục Dịch" GốcLab-TOONG Coworking Space 2020; Triễn lãm cá nhân "Những mối quan hệ tan vỡ The Factory contemporary art canter 2019"; Biennale Mỹ thuật trẻ (Sài Gòn, Việt Nam 2017); Asian Student and Young Artists Art Festival & Hidden Artists Festival (Seoul, Hàn Quốc 2016).

Bi Lê