Mỗi độ xuân về, Tết đến, hình ảnh những phong bao lì xì đỏ thắm lại trở nên quen thuộc trong mỗi gia đình Việt. Nhưng bạn có bao giờ dừng lại để suy ngẫm về ý nghĩa sâu xa ẩn chứa trong những chiếc phong bao nhỏ bé ấy? Chúng không chỉ đơn thuần là những chiếc phong bì đựng tiền, mà còn là lời chúc phúc, là cầu nối tình cảm giữa các thành viên trong gia đình, là biểu tượng của sự may mắn, tài lộc và thịnh vượng trong năm mới.
Nét văn hoá gửi trao tài lộc
Lì xì Tết, còn gọi là mừng tuổi, là một phong tục truyền thống mang ý nghĩa đặc biệt trong dịp Tết Nguyên Đán ở nhiều quốc gia châu Á. Đây là hành động trao tặng những phong bao đỏ nhỏ nhắn, bên trong chứa đựng tiền mừng tuổi, tượng trưng cho tài lộc, may mắn và những lời chúc tốt đẹp đầu năm. Phong bao lì xì với sắc đỏ rực rỡ, màu sắc của sự thịnh vượng và hạnh phúc, không chỉ là vật trao tay mà còn là lời nhắn gửi yêu thương, mong cầu một năm mới an khang và thịnh vượng.
Phong tục lì xì Tết, từ lâu, đã trở thành nét đẹp văn hóa không thể thiếu trong dịp đầu năm mới tại nhiều quốc gia châu Á, đặc biệt là Việt Nam. Những phong bao đỏ rực rỡ không chỉ đơn thuần chứa đựng những tờ tiền mà còn gói trọn những lời chúc Tết tốt lành, cầu mong một năm mới đầy may mắn, sức khỏe và thịnh vượng.
Đối với trẻ nhỏ, lì xì là niềm vui háo hức khi nhận được "lộc đầu năm", còn với người lớn tuổi, đó là sự tri ân, tôn kính từ con cháu. Phong tục này không chỉ kết nối tình thân trong gia đình mà còn lan tỏa sự sẻ chia, đoàn kết trong cộng đồng.
Mỗi phong bao lì xì, dù lớn hay nhỏ, đều là lời gửi gắm chân thành, như cách mọi người trao nhau những điều tốt đẹp nhất để khởi đầu năm mới tràn đầy hy vọng.
Phong tục khác nhau ở từng quốc gia
Trung Quốc, đất nước của những câu chuyện cổ tích thần kỳ, cũng là nơi bắt nguồn của tục lì xì - hồng bao. Truyền thuyết kể rằng, vào những đêm giao thừa, một loài yêu quái tinh nghịch thường xuất hiện để trêu ghẹo trẻ con đang say giấc. Thấy vậy, vào dịp giao thừa tại một gia đình có cậu con trai nhỏ, có 8 vị tiên hóa thân thành các đồng tiền xu, để cha mẹ cậu bé cho vào túi màu đỏ đặt đầu giường. Khi yêu tinh đến, các đồng tiền lóe lên ánh sáng khiến chúng sợ hãi bỏ chạy.
Từ đó, người dân đem tiền lẻ bỏ vào túi nhỏ màu đỏ, màu tượng trưng của may mắn, và tặng trẻ nhỏ dịp năm mới để lấy may, xua đuổi điều rủi. Màu đỏ của phong bao tượng trưng cho may mắn, thịnh vượng và sự sống. Việc tặng lì xì không chỉ là hành động trao đổi vật chất mà còn là cách thể hiện tình cảm, sự quan tâm của người lớn đối với trẻ nhỏ. Qua đó, người ta mong muốn mang đến cho trẻ một năm mới an lành, hạnh phúc và thành công.
Lì xì là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt Nam, thể hiện sự quan tâm, yêu thương của người lớn đối với trẻ em. Người Việt Nam có truyền thống gặp gỡ và thăm hỏi gia đình, bạn bè. Vào dịp này, người lớn tuổi sẽ dành tặng các em nhỏ tiền lì xì, thường được đựng trong phong bao trang trí sặc sỡ màu đỏ. Dân gian ta có câu "xanh xanh đỏ đỏ, em nhỏ nó mừng", đối với trẻ thơ, những tờ tiền lì xì với màu sắc tươi tắn ấy như một phép màu kỳ diệu, mang đến niềm vui bất tận. Ngay tên gọi "tiền mừng tuổi" đã phản ánh ý nghĩa của lì xì ở Việt Nam: với lời chúc các em nhỏ thêm một tuổi, ngoan ngoãn, khỏe mạnh và hạnh phúc hơn.
Ở Nhật Bản, lì xì được gọi là "Otoshidama", theo quan niệm của người Nhật, Otoshidama được tặng cho trẻ nhỏ với mong muốn chúng sẽ có một năm mới thật nhiều niềm vui và may mắn. Những phong bao lì xì này thường được trang trí tỉ mỉ với những họa tiết truyền thống như hoa anh đào, núi Phú Sĩ, hay các con vật biểu tượng cho sự may mắn.
Khi mở ra phong bao lì xì, trẻ em sẽ tìm thấy những tờ tiền mới tinh và những lời chúc ý nghĩa từ người thân. Otoshidama không chỉ đơn thuần là tiền lì xì mà còn là biểu tượng của sự kết nối giữa các thế hệ, là lời chúc phúc từ người lớn đến trẻ nhỏ, thể hiện giá trị truyền thống và văn hóa của người dân xứ sở hoa anh đào. Người Nhật cũng coi giá trị tiền lì xì là thứ kín đáo và riêng tư. Vì vậy phong bao được dán kín và trẻ em không mở tiền mừng trước mặt người tặng, cũng chỉ nhận mừng tuổi của những người thực sự thân thiết. Có giới hạn độ tuổi của người nhận lì xì. Những người ngoài 20 tuổi thường không được tặng tiền mừng tuổi nữa.
Ở Hàn Quốc, lì xì được gọi là "Sebae-don", trong ngày Tết Seollal, sau khi thực hiện nghi lễ chào hỏi ông bà, cha mẹ, những đứa trẻ sẽ nhận được những chiếc phong bao lì xì Sebae-don đầy màu sắc. Những chiếc phong bao này thường được trang trí tỉ mỉ với những họa tiết truyền thống, bên trong là những tờ tiền mới tinh và những lời chúc tốt đẹp.
Sebae-don không chỉ đơn thuần là tiền lì xì mà còn là biểu tượng của sự kính trọng, biết ơn đối với bậc trưởng bối. Việc tặng và nhận Sebae-don là một nghi thức quan trọng trong ngày Tết, giúp củng cố tình cảm gia đình. Qua việc nhận Sebae-don, trẻ em Hàn Quốc được giáo dục về đạo lý lễ phép, biết ơn và ý nghĩa của việc chia sẻ.
Phong tục lì xì, hay còn gọi là “Ang Pao”, là một nét đẹp không thể thiếu trong Tết Nguyên Đán tại Malaysia, đặc biệt trong cộng đồng người Hoa chiếm phần lớn dân số. Phong bao lì xì đỏ không chỉ tượng trưng cho sự may mắn và tài lộc, mà còn là biểu hiện của sự đoàn kết và yêu thương trong gia đình và cộng đồng. Điều đặc biệt là số tiền trong phong bao phải là số chẵn, vì người Malaysia quan niệm rằng số chẵn tượng trưng cho sự đầy đủ và thịnh vượng.
Phong tục lì xì Tết không chỉ là hành động trao gửi những phong bao đỏ mà còn mang theo những giá trị tinh thần sâu sắc, thể hiện sự gắn kết gia đình, cộng đồng và niềm hy vọng cho một năm mới an lành. Từ Việt Nam đến các quốc gia châu Á, mỗi nơi đều có những nét đặc trưng riêng trong phong tục này, nhưng tựu chung lại là tinh thần sẻ chia, chúc phúc và lan tỏa yêu thương.