Giữa nhịp sống hối hả của thế kỷ 21 và cái nóng bức của mùa hè, một ốc đảo bình yên tại Việt Nam đã bất ngờ trở thành tâm điểm chú ý của du lịch quốc tế. Mới đây, tờ South China Morning Post (SCMP), một trong những nhật báo hàng đầu châu Á, đã công bố danh sách 6 ngôi làng vùng cao ấn tượng nhất châu Á, được ca ngợi là những điểm dừng chân lý tưởng để "tránh xa nhịp sống hiện đại và cái nóng mùa hè". Trong danh sách danh giá này, Tả Van thuộc tỉnh Lào Cai đã vinh dự được xướng tên là đại diện tiêu biểu của Việt Nam, gắn liền với danh hiệu đầy thơ mộng: "ngôi làng trên mây".
Bài viết của SCMP không chỉ mô tả Tả Van như một điểm đến hoàn hảo để thoát ly khỏi những bộn bề đô thị, mà còn nhấn mạnh nơi đây là không gian lý tưởng để du khách "hít thở bầu không khí trong lành, chiêm ngưỡng thiên nhiên hùng vĩ và trải nghiệm lối sống bản địa đặc trưng".
Tả Van – viên ngọc ẩn mình giữa núi rừng Tây Bắc
Vị trí địa lý của Tả Van càng tô điểm thêm vẻ đẹp thơ mộng của ngôi làng này. Nằm ẩn mình trong thung lũng Mường Hoa huyền thoại, cách trung tâm phường Sa Pa khoảng 12 km về phía Nam Tây Nam, Tả Van nằm dưới chân dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ. Theo thông tin từ Cổng thông tin điện tử tỉnh Lào Cai, Tả Van ngày nay là một xã được hình thành từ việc sáp nhập các xã Hoàng Liên, Mường Hoa và Tả Van cũ, tạo nên một vùng đất rộng lớn hơn nhưng vẫn giữ nguyên vẹn nét đẹp nguyên sơ.
Điều làm nên sức hút đặc biệt của Tả Van chính là sự bảo tồn gần như nguyên vẹn những giá trị văn hóa truyền thống. Giữa bạt ngàn ruộng bậc thang xanh mướt, uốn lượn ôm lấy sườn đồi, và ven những khe suối trong lành, các dân tộc Giáy, H'Mông và Dao vẫn duy trì nếp sống nhà sàn mộc mạc, gắn liền với nghề nông và dệt thổ cẩm truyền thống. Cuộc sống chân chất, bình dị của người dân bản địa chính là yếu tố làm say lòng du khách, mang đến trải nghiệm chân thực và khác biệt.
Ruộng lúa tại Tả Van trải dài theo độ dốc đồi, ôm lấy bản
Cảnh sắc thiên nhiên tại Tả Van biến đổi kỳ diệu theo mùa. Vào mùa mưa, khoảng tháng 5-6, những thửa ruộng lúa ngập nước biến thành những "chiếc gương khổng lồ", phản chiếu mây trời tạo nên một khung cảnh mờ ảo, độc đáo như tranh vẽ. Khi lúa chín vào tháng 9-10, cả thung lũng Tả Van khoác lên mình tấm áo vàng rực rỡ, xen lẫn trong màn sương mây huyền ảo, tạo nên một bức tranh vô cùng sống động và quyến rũ.
Khác với Cát Cát – một điểm du lịch đã quá quen thuộc với dòng du khách tấp nập, Tả Van giữ được một nhịp sống chậm rãi và bình dị hơn nhiều. Theo thông tin từ Sở Thông tin Cơ sở và Thông tin Đối ngoại, khi đi xuyên qua bản, du khách sẽ bắt gặp những ngôi nhà sàn phân tán giữa ruộng, những con đường mòn nhỏ quanh co, những cây cầu treo mộc mạc bắc ngang suối, cùng với đó là âm thanh tự nhiên của suối chảy róc rách và tiếng chim rừng hót líu lo, mang lại cảm giác thư thái tuyệt đối.
Làng bản giữ gìn bản sắc
Tả Van không chỉ là nơi để ngắm cảnh, mà còn là điểm đến để du khách hòa mình vào cuộc sống của người dân bản địa. Nhiều blog du lịch quốc tế như Authentik Travel hay Eduardo & Mônica đã hết lời ca ngợi trải nghiệm "sống như một phần của cộng đồng người bản địa" tại Tả Van, giúp họ không chỉ chiêm ngưỡng cảnh đẹp mà còn hiểu sâu sắc hơn về văn hóa địa phương. Du khách có thể tham gia vào các hoạt động bình dị như dệt vải, lên nương cấy lúa, chèo mảng ngang suối, hoặc cùng ăn, cùng ở với người dân, tạo nên những kỷ niệm khó quên.
Trong danh sách 6 ngôi làng vùng cao ấn tượng nhất châu Á, Tả Van, tỉnh Lào Cai được chọn là đại diện tiêu biểu với danh hiệu "ngôi làng trên mây
Đáng chú ý, Tả Van là một trong những xã tiên phong phát triển mô hình du lịch cộng đồng tại Lào Cai. Theo Báo Lào Cai, chính quyền địa phương đã và đang định hướng phát triển bền vững, kết hợp hài hòa giữa du lịch với việc gìn giữ bản sắc văn hóa và cảnh quan tự nhiên. Mục tiêu không chỉ là giảm áp lực cho khu vực trung tâm Sa Pa mà còn tạo sinh kế ổn định cho người dân vùng cao.
Theo thống kê từ Phòng Văn hóa - Thông tin Sa Pa, tính đến năm 2024, xã Tả Van đã có tới 72 cơ sở kinh doanh du lịch và dịch vụ, trong đó có 63 homestay với hơn 300 phòng lưu trú và 6 cơ sở ăn uống. Vào mùa cao điểm, Tả Van có thể đón từ 200–300 khách mỗi ngày, với phần lớn là du khách quốc tế, cho thấy sức hấp dẫn mạnh mẽ của ngôi làng này.
Chính quyền xã cũng tích cực vận động người dân bảo tồn ruộng bậc thang, duy trì nghề dệt thổ cẩm truyền thống và không xây dựng các công trình kiên cố phá vỡ cảnh quan. Phó Chủ tịch UBND xã chia sẻ trên Đài Phát thanh – Truyền hình Lào Cai: "Chúng tôi tuyên truyền, vận động người dân duy trì mô hình truyền thống để phục vụ du lịch", khẳng định cam kết bảo tồn giá trị cốt lõi của Tả Van.
Theo một bài viết trên Cổng Thông tin Điện tử tỉnh Lào Cai được đăng tải vào năm 2024, Tả Van là một trong 6 điểm du lịch cộng đồng tiêu biểu của tỉnh Lào Cai, nằm trong đề án phát triển du lịch nông thôn mới đến năm 2030, với mục tiêu tổng thể là đón 1,7 triệu lượt khách mỗi năm cho toàn tỉnh.
