Thế kỷ 16 là khoảng thời gian căng thẳng tôn giáo mạnh mẽ. Châu Âu bị giằng xé giữa Giáo hội Công giáo La Mã và phong trào Tin Lành. Cuối cùng dẫn đến việc Vua Henry VIII quyết định thành lập một giáo hội mới, một giáo hội của nước Anh nhưng không giới hạn trong khuôn khổ địa lý - Giáo hội Anh giáo.
Sau vua Henry VIII, nước Anh tiếp tục được cải cách dưới sự cai trị của con trai ông – Edward VI. Edward VI theo đạo Tin Lành, vừa bệnh tật đầy mình lại vừa quá non trẻ, nên các quan đại thần ra sức nắm quyền cai trị, liên tục đưa ra luật mới về những hình thức trong việc thờ phụng cũng như có nhiều cải tổ cấp tiến, triệt để. Sau 6 năm trị vì ngắn ngủi, Queen Mary – người kế tục của Edward kế nghiệp. Mary có quan điểm trái ngược, bà sùng đạo Công giáo La Mã, xử phạt nặng nề những người Anh từ chối từ bỏ niềm tin vào đạo Tin Lành dưới thẩm quyền của Giáo hội Công giáo. Gần 300 người chống đối bà bị thiêu sống. Từ đó bà bị người dân gọi là “Bloody Mary” (Mary đẫm máu).
Mary được kế tục bởi người chị cùng cha khác mẹ - Nữ hoàng Elizabeth I. Bà phục hồi Giáo hội Anh ở mức độ vừa phải. Trong suốt thời bà cai trị, Giáo hoàng tuyên bố Elizabeth là kẻ Tin lành dị giáo và kêu gọi loại bà khỏi ngai vàng. Một loạt cuộc nổi dậy và giết người nhằm kích động Nữ hoàng vào những cuộc đàn áp nghiêm trọng đối với người Công giáo, đặc biệt là các linh mục.
Linh mục Công giáo bị cấm vào nước Anh, và bất cứ ai cho họ trú ẩn cũng sẽ bị trừng phạt nặng nề. Một mạng lưới kẻ chỉ điểm, gián điệp, thợ săn linh mục theo dõi các linh mục Công giáo. Những người bị bắt sẽ bị giam cầm, tra tấn hoặc nặng hơn là treo cổ.
Để không bị bắt và thoát khỏi cái chết, nhiều vị linh mục sống chung với các gia đình Công giáo quyền lực, giàu có trong vỏ bọc một người họ hàng hay một giáo viên. Nơi trú ẩn được gọi là hầm linh mục được xây dựng trong nhà phòng các trường hợp khẩn cấp. Hầm linh mục thường được xây dựng trong lò sưởi, sau các bức tường giả và dưới cầu thang. Căn hầm nhỏ và không có nhiều diện tích để người trú ẩn có thể di chuyển. Có những lúc các thợ săn linh mục lục soát ngôi nhà, cẩn thận đo đạc để tìm kiếm không gian bị che giấu, các vị linh mục sẽ nằm yên và im lặng để tránh bị phát hiện. Trong đó không có thực phẩm, không có nơi để giải quyết vấn đề vệ sinh. Đôi khi, vị linh mục sẽ chết trong hầm do bị đói hoặc thiếu oxy.
Ảnh: Jim Barton
Jesuit Nicholas Owen là người thợ lành nghề nhất xây dựng hầm linh mục. Ông dành phần lớn cuộc đời mình để xây những ngôi nhà Công giáo La Mã trên khắp nước Anh. Sự khéo léo của ông thể hiện ở chỗ một số hầm chỉ được phát hiện trong quá trình cải tạo nhiều thập kỷ sau đó. Nicholas Owen được cho là chủ mưu vụ trốn thoát nổi tiếng của Cha John Gerard từ Tháp London năm 1597.
Mặt cắt ngang của phía Tây của Harvington Hall Worcestershire, cho thấy nơi trú ẩn được xây dựng bởi Nicholas Owen, xoay quanh cầu thang lớn. Ảnh: harvingtonhall.
Cửa sập vào một nhà nguyện ở Harvington Hall, nơi Thánh lễ có thể được tổ chức bởi bất kỳ vị linh mục nào đang cư trú vào thời điểm đó. Ảnh: harvingtonhall.
Một nơi ẩn náu ở Harvington Hall sảnh phía trên lò nướng bánh mì. Ảnh: harvingtonhall.
Nơi ẩn náu này nằm đằng sau lò sưởi giả tại Harvington Hall. Nó dẫn vào căn gác, trong đó có một lối ra cho phép các linh mục di chuyển tới một phần khác của ngôi nhà khi có vấn đề. Ảnh: harvingtonhall.
Ảnh: Allan Fea
Ảnh: Sjwells53
Lối vào hầm linh mục tại Havrington Hall. Ảnh: Quodvultdeus
Một hầm linh mục tại Tòa án Coughton. Ảnh: nationaltrust
Ngọc Anh (Theo AmusingPlanet)
