Ước tính trung bình mỗi năm, trên toàn cầu có 320 triệu cuốn sách bị vứt bỏ. Tại quận Cankaya, thuộc thủ đô Ankara của Thổ Nhĩ Kỳ, những người công nhân dọn vệ sinh đã hợp lực để thu gom những cuốn sách bị bỏ đi, biến chúng thành một thư viện suốt nhiều năm qua.
Thư viện được xây dựng trong khuôn viên một nhà máy gạch bỏ hoang, mở ra một kho tàng với hàng nghìn cuốn sách bị vứt bỏ đã được thu gom và tái sinh trở lại, trở thành phương tiện mang đến nguồn tri thức cho nhiều người. Nhờ sự đóng góp lớn từ cộng đồng, thư viện đã mở cửa cho công chúng từ tháng 9/2017 đến nay.
Ý tưởng thành lập thư viện bắt nguồn từ việc những công nhân dọn vệ sinh thường xuyên bắt gặp các cuốn sách cũ bị bỏ lại trong thùng rác. Họ đã lượm lặt chúng và dần dần tích lũy thành một bộ sưu tập sách cho bản thân và những người trong gia đình sử dụng. Khi biết đến việc làm ý nghĩa này, người dân địa phương cũng bắt đầu quyên góp sách, sau đó thành phố quyết định mở thư viện công cộng.
Hiện tại, thư viện đặc biệt này đã có hơn 50.000 đầu sách với nhiều thể loại từ văn học, hư cấu, nghiên cứu khoa học, sách ngoại ngữ cho đến truyện tranh dành cho trẻ em,... Ngoài phục vụ nhu cầu đọc tại chỗ, thư viện còn cho các tổ chức như trường học, tổ chức giáo dục và nhà tù mượn sách.
Để quản lý thư viện "đồ sộ" này, chính quyền thành phố đã thuê một thủ thư làm việc toàn thời gian, đồng thời, thư viện được trang bị các kệ sách và trang trí từ những vật liệu tái chế. Giờ đây, nó phục vụ người dân với vai trò là một trung tâm cộng đồng.
Hàng ngày, 700 công nhân thu gom rác của thành phố có thể vào đây để đọc sách hoặc chơi cờ vua trong thời gian nghỉ giải lao. Ngoài những người công nhân ham tìm hiểu tri thức, thư viện cũng thu hút rất nhiều trẻ em là con, cháu của công nhân và học sinh các trường lân cận đến mượn sách. Nơi đây còn là điểm dừng chân quen thuộc với những người đi xe đạp ở thung lũng lân cận, khi họ đi ngang qua và ghé vào để nghỉ ngơi, lướt nhanh những trang sách.
Thổ Nhĩ Kỳ đang lên kế hoạch biến một chiếc xe tải chở rác thành thư viện di động để có thể dễ dàng phục vụ nhu cầu phát triển văn hóa đọc của người dân. Ngoài ra, thư viện cũng được lên kế hoạch mở rộng hoạt động bằng cách hỗ trợ các trường học đang thiếu sách.
Alper Tasdelen, Thị trưởng Çankaya nói: "Một thùng rác của người này có thể là kho báu của những người khác". Những nhân viên bộ phận vệ sinh ở Thổ Nhĩ Kỳ, những người thường được cho là tầng lớp lao động có trình độ học vấn thấp, đã khiến nhiều người trong chúng ta phải thay đổi quan điểm của mình, khi họ chính là những người đã và đang mang đến tri thức cho cộng đồng xung quanh.
