Xuân trên miền đá xám

Nếu ai hỏi về một vùng đất tôi có thể đến 4 mùa trong năm, tôi sẽ trả lời nơi ấy là Hà Giang. Với tôi, Hà Giang không chỉ là một nơi để đến mà còn là chốn để về, không chỉ là niềm mong đợi mà còn là hoài niệm và nỗi nhớ.

Trong ký ức của tôi, Hà Giang là cảm giác choáng ngợp trước những dãy núi điệp trùng lần đầu gặp mặt; là ngô xanh mướt mải những ngày hè trong vắt; là những triền đồi tam giác mạch Ma Lé hồng rực trong nắng sớm mùa thu; là mặt hồ bay bay sương khói những sáng rét 5 độ C; là những triền đồi Mèo Vạc sương mù bảng lảng những sáng chớm đông hay một nụ hoa mỏng manh co ro trong băng giá. Mỗi thời điểm trong năm, Hà Giang là một màu sắc không lẫn vào đâu được trong tâm trí. Mảnh đất vừa thân thuộc vừa lạ lẫm để mỗi lần đặt chân đến là bao rạo rực, bất ngờ.

Tôi trở lại Hà Giang một ngày xuân của năm 2023.

Hà Giang mùa xuân tựa một cô gái miền sơn cước vừa choàng tỉnh sau giấc ngủ đông dài. Cô gái ấy nhẹ nhàng thêu lên chiếc váy vốn thô ráp, xám xịt của mình bằng sắc hồng rực hoa đào, trắng muốt hoa lê, sắc đỏ hoa gạo và lác đác cải vàng đung đưa. Những nét chấm phá vừa đủ rực rỡ để trở nên kiêu sa nhưng không mất đi nét dung dị vốn là tính cách. Có lẽ, những điều chân thực mới khe khẽ chạm được vào từng cung bậc cảm xúc.

Tôi ùa vào xuân. Tôi băng qua những con đường ở Phố Cáo, Sủng Là, Phó Bảng, Lao Xa ngập tràn nhựa sống mới. Không khí trong trẻo nơi cao nguyên lấp đầy lồng ngực. Trên những đoạn đường như thế, tôi không cần phải đi vội, mà cố gắng thật chậm rãi, thật thong thả để bức tranh đang vẽ ra trước mắt khắc những đường nét thật sâu đậm trong tâm trí.

Với tôi, bình minh và hoàng hôn vẫn là hai thời điểm đầy cảm xúc. Bình minh là sự bắt đầu với nhiều háo hức, hoàng hôn là khi kết thúc với những nỗi suy tư.

Lao Xa 5 độ C, chúng tôi dậy từ khi trời còn tờ mờ sáng. Cái không khí ẩm và buốt vấn vít vào khăn choàng. Dù đã mặc ba lớp áo vẫn không ngăn được từng luồng gió lạnh len lỏi qua những kẽ hở để cắt vào da thịt. Từ trên cao nhìn xuống, thung lũng Sủng Là ngập trong sương sớm mờ ảo, từng lớp núi ẩn hiện, đan xen trong sương như thể vết loang mềm mại của màu nước. Tôi đứng đó, lặng người, cho đến khi ánh nắng đầu tiên lóe ra từ cánh rừng xa xa. Khi nắng bắt đầu ngập tràn xuyên từng kẽ lá, chúng tôi rẽ vào một con đường nhỏ ở Lán Xì. Hai bên mận trổ trắng như tuyết. Bóng hoa in lên lên vách nhà trình tường vàng óng. Cánh hoa lả tả rơi trên mái ngói âm dương mộc mạc. Tôi đắm mình vào cái không khí yên bình như thể nghe thấy từng luồng hơi thở của cỏ cây. Có những thời khắc, chẳng cần gì nhiều hơn những điều đang hiển hiện xung quanh để lòng hạnh phúc, thảnh thơi.

Mùa xuân, dưới tán mận, tán đào, chim chóc chuyền cành, cây cối đâm chồi nảy lộc, còn người dân hối hả, bắt đầu lên nương làm đất cho vụ ngô mới. Trên nương đá, mẹ vừa địu em má đỏ hây hây, vừa thu hoạch củ cải. Váy đỏ, xanh, vàng nhấp nhô giữa ruộng cải trổ hoa. Bò kéo những bước nặng nhọc đi từng đường cày mùa xuân.

Còn đấy bao nỗi vất vả, gian lao, nhưng mùa xuân khiến lòng người phấn khởi, hân hoan đến lạ thường.

Bài, ảnh: Xuân Phương