Chùa Đùng - Quá khứ và hiện tại
Từ Hà Nội, xe di chuyển theo Quốc lộ 1, qua thành phố Phủ Lý và đến phố Tâng thuộc huyện Thanh Liêm thì rẽ trái. Trên hành trình, xe đi qua những ngôi làng nhỏ xinh, có làng nằm giữa cánh đồng lúa xanh mướt, có làng nằm sát chân đồi với làn gió mát và lá cây non tươi. Sau khoảng ba cây số, cuối cùng bạn sẽ đến được chùa Đùng hay còn có tên mới là Địa Tạng Phi Lai Tự. Cái tên nghe thật lạ tai, gợi liên tưởng đến những vùng đất xa xôi, huyền bí.
Ngôi chùa Địa Tạng Phi Lai Tự được xây dựng lại chính xác trên nền móng của chùa Đùng cổ kính. Dãy núi Đùng uốn lượn như một cánh cung, ôm trọn ngôi chùa vào lòng. Chính giữa trung tâm, ngôi chùa hiện lên thật uy nghiêm mà cũng rất gần gũi với thiên nhiên. Vị trí độc đáo này giúp chùa vừa có không gian riêng tư, vừa có thể bao quát trọn vẹn cánh đồng xanh tươi trải dài trước mặt.
Chùa Đùng hay còn có tên mới là Địa Tạng Phi Lai Tự
Theo đó, sau những trận chiến khốc liệt với quân Chiêm Thành, nhiều tù binh đã được đưa về đây và góp phần xây dựng nên ngôi chùa này. Chính sự kiện lịch sử đó đã tạo nên một dấu ấn độc đáo trong kiến trúc của chùa, nơi giao thoa giữa truyền thống Việt và nét đẹp Chămpa.
Năm 2015, nhờ sự đồng lòng của chính quyền địa phương và Phật tử, ngôi chùa cổ kính được trùng tu lại trên nền móng cũ. Trong quá trình trùng tu, nhiều hiện vật quý giá mang đậm phong cách Chămpa đã được phát lộ, như một lời minh chứng sinh động cho lịch sử hào hùng của ngôi chùa. Hiện nay, những món cổ vật này được gìn giữ cẩn thận tại phòng trà thất.
Ngôi chùa Địa Tạng Phi Lai Tự được xây dựng lại chính xác trên nền móng của chùa Đùng cổ kính
Ngôi chùa cổ kính ẩn mình giữa Hà Nam
Có dịp ghé thăm chùa Địa Tạng, Tuấn Anh chia sẻ: “Mình đã đến chùa Đùng nhiều lần, thường vào các dịp Tết, nhưng vì quá đông người nên nếu bạn muốn vãn cảnh hay chụp ảnh, tốt nhất là nên đi vào những ngày thường”.
Chùa Địa Tạng có một điểm rất đặc biệt, đó là ngôi chùa duy nhất ở Việt Nam hiện nay không gắn với thần linh. Mục đích chính của chùa là cầu an cho chúng sinh, cứu khổ cứu nạn, thể hiện lòng từ bi vô hạn của Đức Địa Tạng Vương.
Ngôi chùa duy nhất ở Việt Nam hiện nay không gắn với thần linh
Không gian Phật điện bao trùm bởi một sự thanh tịnh đến lạ thường. Không có khói hương nghi ngút, không có những mâm lễ cầu kỳ, tất cả đều rất đơn giản. Khách đến chùa đều được yêu cầu giữ gìn sự trang nghiêm, không được phép chụp ảnh, quay phim hay tạo ra tiếng ồn. Thay vào đó, mọi người ngồi yên tại chỗ, chắp tay niệm Phật. Chính sự giản dị này đã tạo nên một không gian thiền tịnh, giúp mọi người dễ dàng tập trung vào việc tu tập.
“Nếu đi vào ngày bình thường, khi không có khách, không khí ở chùa Đùng rất yên tĩnh và thanh tịnh, trong khi vào các ngày lễ thì lại quá đông. Mình đã thăm nhiều chùa ở nhiều nơi, nhưng ấn tượng đặc biệt của chùa Đùng là kiến trúc độc đáo của nó. Đối với những bạn lần đầu đến chùa Đùng, nên chọn ngày vắng để tránh sự đông đúc trong các dịp lễ. Ngoài ra, nhớ mặc quần dài và chùa có thời gian quy định không cho phép chụp ảnh và cấm sử dụng drone”, Tuấn Anh nhắn nhủ.
Không gian bao trùm bởi một sự thanh tịnh đến lạ thường
Chùa Địa Tạng như một bức tranh thủy mặc tuyệt đẹp, được “vẽ nên” bởi bàn tay của thiên nhiên. Ngôi chùa nép mình trong vòng tay của dãy núi Đùng, tựa lưng vào vách đá sừng sững, phía trước là một khu rừng thông xanh ngát. Những mạch nước ngầm róc rách chảy quanh chùa, tạo nên một không gian thanh tĩnh, hữu tình. Sự hài hòa giữa kiến trúc cổ kính và thiên nhiên hoang sơ đã tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp, khiến người ta cảm thấy như lạc vào chốn bồng lai tiên cảnh.
Bên phải ngôi chùa, triền núi được tận dụng để tạo nên một không gian xanh mát, đậm chất thiền. Những mảnh đất bằng phẳng được thiết kế tinh tế, trở thành những góc nhỏ mang đậm dấu ấn Phật giáo. Mỗi tiểu cảnh, mỗi bức tượng đều ẩn chứa những thông điệp sâu sắc về cuộc sống, về sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên. Cây cỏ, hoa lá được lựa chọn kỹ càng, tạo nên một bức tranh hài hòa, yên bình, giúp du khách tìm thấy sự tĩnh lặng trong tâm hồn.
Chùa Địa Tạng như một bức tranh thủy mặc tuyệt đẹp
Ngôi chùa và toàn bộ quần thể kiến trúc toát lên một vẻ đẹp tinh tế, mang đậm phong cách Nhật Bản. Con đường dẫn vào chùa được lát bằng những phiến đá màu đen nhạt, vừa đủ rộng cho hai người đi kề nhau. Sự đơn giản, mộc mạc trong từng chi tiết kiến trúc như một lời mời gọi du khách chậm lại,
Sân đá trắng biểu tượng cho “bể khổ” nhân sinh, là nơi thử thách lòng kiên nhẫn của mỗi người. Mỗi bước chân đều là một bước vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc sống. Việc đi chậm, đi chắc, biết chờ đợi và nhường nhịn chính là cách để ta vượt qua bể khổ, tìm đến sự an lạc.
Sân đá trắng biểu tượng cho “bể khổ” nhân sinh
