Tọa lạc tại thành phố Wuppertaler, miền Tây nước Đức, đường sắt Wuppertal Schwebebahn có tổng chiều dài chặng đường khoảng 13.3 km, đi qua thành phố và dòng sông Wuppert.
Đường sắt Wuppertal Schwebebahn được xem là ý tưởng đột phá và độc đáo với các toa tàu treo ở độ cao 12 m hoặc 8 m tùy địa hình bên dưới. Hiện tại, đường tàu vẫn phục vụ hơn 80.000 người mỗi ngày. Qua thời gian, con tàu đã được trùng tu và hiện đại hóa nhiều lần để đảm bảo an toàn và đáp ứng nhu cầu của du khách.
Nguồn gốc ra đời
Vào cuối thế kỷ 19, khi nền công nghiệp ở thành phố Wuppertal đã phát triển mạnh, các quan chức địa phương cho rằng họ đủ khả năng xây dựng một hệ thống giao thông mang tính đột phá - đường sắt treo. Cùng thời điểm, những thành phố khác ở Đức mới chỉ đơn thuần là xây dựng tàu điện ngầm.
Tại thị trấn Wuppertal khi đó, ngành dệt may ở địa phương bùng nổ khiến khu vực này phát triển từ khu định cư nhỏ ven sông Wuppert thành đô thị 40.000 cư dân với nhu cầu đi lại cao. Do thung lũng sông dài và quanh co, các phương án đường sắt truyền thống hoặc xe điện trên mặt đất trở nên bất khả thi.
Năm 1893, thương gia kiêm kỹ sư Eugen Langen gửi thiết kế đường sắt treo cho chính quyền thành phố. Trước đó, Langen đã thử nghiệm dùng đường sắt treo để vận chuyển hàng hóa tại nhà máy đường ở Cologne. Quá trình xây dựng bắt đầu vào năm 1898 và tuyến đường sắt khánh thành vào năm 1901 với tổng chi phí 680 triệu USD (khoảng 15,7 tỉ VND). Đích thân hoàng đế Wilhelm II đã tham gia buổi chạy thử nghiệm đường tàu cùng với vợ ông là Auguste Viktoria.
Tuyến đường sắt treo Wuppertal có thể vượt qua các chướng ngại vật như đường bộ và đường thủy
Dự án sử dụng 20.000 tấn thép để tạo ra tuyến đường sắt trên cao uốn lượn qua thành phố cùng 20 nhà ga đẹp mắt. Các khoang tàu làm từ kính và gỗ có thể chở 65 hành khách mỗi toa. Mạng lưới được mở rộng dần và đạt chiều dài 13,3 km vào năm 1903. Hành trình bắt đầu và kết thúc ở nút giao giữa ga Vohwinkel và Oberbarmen.
Trong vài năm sau đó, chiều dài đoàn tàu tăng từ 2 lên 6 toa, cứ 5 phút lại có một chuyến. Số lượng hành khách sau đó giảm do nhiều công nhân ở Wuppertal nhập ngũ, nhưng năm 1925, mạng lưới đã chở 20 triệu hành khách qua sông Wuppert.
Hoạt động từ năm 1901, Schwebebahn là tuyến đường sắt trên cao chạy điện với các toa treo lâu đời nhất trên thế giới và là một trong số ít loại hình này
Trái ngược với vẻ ngoài mạo hiểm, tính đến năm 1999, đường tàu này vẫn được coi là phương tiện vận chuyển công cộng an toàn nhất ở Đức với một vài tai nạn nhỏ trong gần 100 năm vận hành. Sau vài sự cố, đường tàu mở cửa trở lại vào năm 2019 và vẫn tiếp tục được người dân Wuppertale sử dụng rộng rãi.
Một biểu tượng có một không hai
Tàu điện treo ngược cho đến nay là một phương tiện giao thông an toàn và thân thiện môi trường, chạy bằng năng lượng điện và không tạo ra khí thải. Ngoài ra, tàu điện chạy trên cao nên sẽ không gây áp lực cho giao thông mặt đất. Schwebebahn đã trải qua nhiều lần trùng tu và được hiện đại hóa qua thời gian. Những toa xe được thay thế bằng những toa xe điện đời mới có ghế đệm, điều hòa nhiệt độ, màn hình thông tin, đèn LED và hệ thống mô-tơ mới.
Những toa xe điện đời mới có ghế đệm, điều hòa nhiệt độ, màn hình thông tin, đèn LED và hệ thống mô-tơ mới
Với các nhà khai thác đường sắt, ưu điểm của công trình giúp giải phóng tình trạng kẹt xe và nút giao thông, bên cạnh đó là tốc độ nhanh. Đường sắt treo là một hình thức vận chuyển hiếm gặp, nên tuyến đường sắt với chuyến tàu điện lộn ngược Schwebebah cũng thu hút rất nhiều khách du lịch.
Du khách có thể thoải mái ngắm nhìn khung cảnh tuyệt đẹp của thành phố Wuppertal
Không chỉ là niềm tự hào của người dân ở thành phố Wuppertal, Đức, đoàn tàu treo ngược đã nổi tiếng khắp thế giới. Vì có rất ít thành phố nào trên hành tinh này sở hữu hệ thống giao thông công cộng vận chuyển 25 triệu hành khách mỗi năm mà không hề chạm đất.
Đường sắt vận chuyển 25 triệu lượt hành khách mỗi năm
Một sự thật thú vị liên quan đến đường tàu treo ngược này diễn ra vào năm 1950. Vị khách nổi tiếng nhất của Schwebebah là chú voi cái Ấn Độ có tên Tuffi của rạp xiếc Althoff. Tuffi thường không sợ hãi mọi người xung quanh, vì vậy chủ rạp xiếc Franz Althoff thường xuyên đưa Tuffi đi khắp nơi để quảng cáo cho chương trình của mình.
Sau vài phút di chuyển bằng tàu hỏa, Tuffi bắt đầu hoảng sợ và trở nên kích động. Nó giẫm đạp lên một hàng ghế, phá vỡ, và nhảy qua cửa sổ xuống dòng sông bên dưới 10 m. May mắn, cô voi chỉ bị thương nhẹ, nhưng sự kiện này đã gây chú ý khắp nước Đức vào tháng 7/1950.
Chú voi Tuffi rơi từ trên tàu xuống sông nhưng may mắn chỉ bị thương nhẹ
Sau sự cố của chú voi Ấn Độ kể trên, nhà quản lý đã đưa ra yêu cầu hành khách chỉ được phép mang theo chó dẫn đường hoặc chó cảnh sát lên tàu.
Bức tượng làm từ đá bazan được tạo ra vào năm 2020 bởi nghệ sĩ Bernd Bergkemper nằm ở vị trí chính xác nơi Tuffi hạ cánh vào năm 1950
Ngày nay, Schwebebahn vẫn hoạt động với 25 triệu hành khách mỗi năm trước khi xuất hiện đại dịch Covid-19. Giá vé đi tàu có hiệu lực trong 24h với giá 7,8 USD (hơn 180.000 VND). Hành khách có thể tận hưởng chuyến đi và chiêm ngưỡng 20 ga, từ ga Kluse đến Werther Bridge, với lối kiến trúc bắt mắt, hiện đại.
Với 20.000 tấn thép được sử dụng để tạo ra tuyến đường sắt trên cao uốn lượn qua thành phố cùng 20 nhà ga đẹp mắt
