Lễ hội chùa Thầy được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia là sự kiện quan trọng, đánh dấu giá trị lịch sử, văn hóa đặc sắc của lễ hội. Đây là niềm tự hào của người dân địa phương, góp phần thúc đẩy du lịch, quảng bá văn hóa truyền thống của dân tộc.
Dịp này là một trong những lễ hội lớn được tổ chức trong khu vực, thu hút sự tham gia đông đảo của người dân địa phương và du khách từ nhiều nơi khác nhau. Đặc điểm nổi bật của lễ hội là sự tổ chức các nghi lễ truyền thống độc đáo và đặc sắc như lễ tế khai hội, lễ mộc dục, lễ phục nghinh bài vị, lễ cúng yên vị khai hội và rước lễ của các thôn lên chùa Cả.
Ngoài các phần lễ truyền thống, lễ hội còn mang đến không gian tái hiện đời sống sinh hoạt và sản xuất của cộng đồng, cùng với các trò chơi dân gian truyền thống. Điều này tạo ra một không khí sôi động và hấp dẫn, giúp mọi người có cơ hội trải nghiệm và tham gia vào văn hóa địa phương một cách chân thực và đầy màu sắc.
Tại buổi lễ, người dân và du khách được thưởng thức chương trình nghệ thuật "Quốc Oai - khơi nguồn di sản" với nhiều tiết mục nghệ thuật đặc sắc, như: hát tuồng, hát chèo, biểu diễn cồng chiêng, múa rối… Các màn trình diễn đều được chuẩn bị kỹ lưỡng, ẩn chứa trong đó là những giá trị to lớn về lịch sử, văn hóa và con người Quốc Oai…
Trong suốt thời gian diễn ra lễ hội, tại khu vực chùa Thầy, Ban Tổ chức bố trí 150 gian hàng giới thiệu, quảng bá các sản phẩm văn hóa, du lịch, ẩm thực, sản phẩm làng nghề, OCOP để khách thập phương đến tham quan, mua hàng.
Bên cạnh đó, tổ chức các hoạt động biểu diễn nghệ thuật, thể dục thể thao, vui chơi trải nghiệm, các trò chơi dân gian đánh đu, đấu vật, thưởng thức ẩm thực, xem trình diễn thực cảnh "Tinh hoa Bắc Bộ”.