Nếu Hoàng Tử Bé đến từ Andean

17/11/2021

Mỗi bức ảnh - một câu chuyện của người nhiếp ảnh gia đặt ra câu hỏi về văn hóa bản địa. River Claure đã "chơi" với những biểu tượng của Hoàng Tử Bé, của quê hương mình, và của cả toàn thể, để tạo nên một Andean nhiều sắc thái.

*Andean, hay cộng đồng Andean (Andean group) là thị trường chung được Hiệp hội Thương mại Tự do Mỹ Latin phê chuẩn và được các nước Bolivia, Chile, Colombia, Ecuador và Peru thông qua vào năm 1969.

Một ngày nọ, River Claure ngẫu hứng tìm kiếm từ khóa “Bolivia” trên mạng. Đúng như dự đoán, anh chỉ tìm được những hình ảnh lạc đà, núi cao và người dân mặc quốc phục. “Những hình ảnh này đều được thể hiện qua lăng kính người ngoại quốc, và cứ như thể văn hoá Andean đã đóng băng vậy” - River bộc bạch. Với anh, văn hoá Andean vẫn luôn song hành và phát triển cùng thế giới này.

Sau khi đọc Hoàng Tử Bé của Antoine de Saint-Exupéry, River trăn trở về những hình ảnh trong cuốn sách, và về hình ảnh của quê hương. Người nhiếp ảnh gia, khi đó 23 tuổi, bắt đầu băn khoăn: Nếu như tác phẩm kinh điển ấy không lấy bối cảnh ở sa mạc Sahara mà ở núi Andes thì sao? Và nếu như nhân vật chính của câu chuyện không phải là cậu hoàng tử tóc vàng, mà là một đứa trẻ Andean tóc sẫm màu?

Trang thông tin du lịch và phong cách sống Travellive+
Hoàng Tử Bé đi dọc một vườn hoa hồng ẩn dụ, nơi mà nụ hoa mọc từ bím tóc của những người phụ nữ da đỏ Andean, được gọi là cholitas, và họ mặc váy pollera. Giống như bông hồng yêu thích của Hoàng Tử Bé đến từ tiểu hành tinh B-612, bông hồng của cậu thiếu niên này chỉ là một trong số vô vàn bông hồng khác. Tuy nhiên, cậu vẫn luôn coi bông hồng của mình là độc nhất.

Hoàng Tử Bé đi dọc một vườn hoa hồng ẩn dụ, nơi mà nụ hoa mọc từ bím tóc của những người phụ nữ da đỏ Andean, được gọi là cholitas, và họ mặc váy pollera. Giống như bông hồng yêu thích của Hoàng Tử Bé đến từ tiểu hành tinh B-612, bông hồng của cậu thiếu niên này chỉ là một trong số vô vàn bông hồng khác. Tuy nhiên, cậu vẫn luôn coi bông hồng của mình là độc nhất.

Trong tiếng Aymara (ngôn ngữ của nhóm người Aymara-Bolivia ở dãy Andes), không có từ nào để dịch ra với nghĩa “hoàng tử”. River đã đặt tiêu đề cho câu chuyện phiên bản của mình là Warawar Wawa ("warawar" là ngôi sao và "wawa" là đứa trẻ). Anh cảm thấy cái tên ấy mang một tính nghệ thuật, vừa nắm bắt được tinh thần của tác phẩm gốc, vừa tượng trưng cho sự linh thiêng của dãy Andes. Qua ống kính của mình, River đã nhào nặn Hoàng Tử Bé thành đứa con của các vì sao.

Một cây xương rồng gần thị trấn San Cristobal (Bolivia). Chiếc roi ôm quanh cây xương rồng là biểu tượng của sự quyền lực, được mang bởi những người lãnh đạo Andean. Đồng thời chiếc roi tượng trưng cho quyền lực của loài rắn trong cuộc hành trình Hoàng Tử Bé tìm đường về nhà.

Một cây xương rồng gần thị trấn San Cristobal (Bolivia). Chiếc roi ôm quanh cây xương rồng là biểu tượng của sự quyền lực, được mang bởi những người lãnh đạo Andean. Đồng thời chiếc roi tượng trưng cho quyền lực của loài rắn trong cuộc hành trình Hoàng Tử Bé tìm đường về nhà.

Một yatiri - người thông thái, người lãnh đạo tâm linh đang nhìn thế giới qua lăng kính thực tế ảo. Qua đây, River đặt ra câu hỏi: Điều gì đã mất đi khi chúng ta vùi lấp các giác quan vào thế giới ảo, và điều gì sẽ nhận được khi ta biết giữ lấy cội nguồn văn hóa của mình?

Một yatiri - người thông thái, người lãnh đạo tâm linh đang nhìn thế giới qua lăng kính thực tế ảo. Qua đây, River đặt ra câu hỏi: Điều gì đã mất đi khi chúng ta vùi lấp các giác quan vào thế giới ảo, và điều gì sẽ nhận được khi ta biết giữ lấy cội nguồn văn hóa của mình?

Trong Hoàng Tử Bé, chúng ta được nhìn thế giới qua đôi mắt trong trẻo nhất. River đã chơi cùng câu chuyện ấy với chính mình. Nhiếp ảnh gia được truyền cảm hứng bởi nhà xã hội học Silvia Rivera Cusicanqui, người đã khuyến khích mọi người tái nhận thức về văn hóa Bolivia bằng cách nắm bắt được ch'ixi. Trong tiếng Aymara, ch'ixi là cách dệt các sợi chỉ đen-trắng với nhau để tạo ra cảm giác về màu thứ ba, màu xám. River cho rằng: "Toàn cầu hóa cũng chỉ là những vệt loang màu của văn hóa bản địa". Trong tác phẩm của mình, anh "dệt" những biểu tượng Andean đan xen các biểu tượng toàn cầu một cách trực quan nhất, để người xem có thể nhìn được xa hơn, sâu hơn những hình ảnh mơ hồ trước đây về dãy Andes.

Trên đỉnh núi ở Copacabana (Bolivia), Warawar Wawa nhìn về xa xăm, chú chó đại diện cho con cáo của Hoàng Tử Bé đang bên cạnh cậu.

Trên đỉnh núi ở Copacabana (Bolivia), Warawar Wawa nhìn về xa xăm, chú chó đại diện cho con cáo của Hoàng Tử Bé đang bên cạnh cậu.

Bạn có nhìn ra dáng hình con trăn nuốt chửng con voi không? Bức ảnh mô tả gangochos - những tấm vải nilon gói hàng hoá ở chợ đang bao trùm một chiếc xe tải.

Bạn có nhìn ra dáng hình con trăn nuốt chửng con voi không? Bức ảnh mô tả gangochos - những tấm vải nilon gói hàng hoá ở chợ đang bao trùm một chiếc xe tải.

Một

Một "sự sống" trồi lên từ mặt nước hồ Titicaca, đồng thời biểu trưng cho sự đồng thuận của vị thần Wiracocha (theo tín ngưỡng Andean, Wiracocha được biết đến như đấng sáng tạo vĩnh hằng và tạo ra vũ trụ). Giống như cây cột đèn trong Hoàng Tử Bé, thực thể này chiếu sáng cho người dân.

Chùm ánh sáng lấp lánh trên những đồng xu giả chìm trong hồ Titicaca, hình ảnh được một số người coi là cái nôi của nền văn hoá Andean. River ám chỉ đến lễ hội Alasitas, nơi mọi người mua những món đồ được yêu thích - kể cả tiền bạc - và được chúng ban phước. Lễ hội cũng giống như thế giới kì ảo của Warawar Wawa.

Chùm ánh sáng lấp lánh trên những đồng xu giả chìm trong hồ Titicaca, hình ảnh được một số người coi là cái nôi của nền văn hoá Andean. River ám chỉ đến lễ hội Alasitas, nơi mọi người mua những món đồ được yêu thích - kể cả tiền bạc - và được chúng ban phước. Lễ hội cũng giống như thế giới kì ảo của Warawar Wawa.

Warawar Wawa đang giơ một cánh tay vàng - một cử chỉ của sự đón chào nồng hậu và tình bạn. Cách sử dụng lá vàng thật trong nghệ thuật, mà cụ thể là những bức tranh, đã trở nên phổ biến sau sự xâm chiếm của người Tây Ban Nha. Văn hoá Andean đã tiếp tục nâng cao kỹ thuật ấy vào những tác phẩm dệt may tinh xảo.

Warawar Wawa đang giơ một cánh tay vàng - một cử chỉ của sự đón chào nồng hậu và tình bạn. Cách sử dụng lá vàng thật trong nghệ thuật, mà cụ thể là những bức tranh, đã trở nên phổ biến sau sự xâm chiếm của người Tây Ban Nha. Văn hoá Andean đã tiếp tục nâng cao kỹ thuật ấy vào những tác phẩm dệt may tinh xảo.

Warawar Wawa tung bay trên một hoang mạc muối chứ không phải cát, trên cánh đồng muối tại Uyuni, Bolivia.

Warawar Wawa tung bay trên một hoang mạc muối chứ không phải cát, trên cánh đồng muối tại Uyuni, Bolivia.

12riverclaure

River Claure đã kết nối bộ ảnh của mình với nguyên gốc Hoàng Tử Bé như thế nào?

Trả lời câu hỏi này, River Claure cho biết anh (và ekip) dù đã lên ý tưởng mới, thoát khỏi câu chuyện Hoàng Tử Bé, nhưng thực tế vẫn được dẫn dắt nhờ tác phẩm gốc. "Tôi đã xem tất cả các hình minh họa trong cuốn sách gốc, sau đó vẽ ra những ý tưởng của mình, từ rất lâu trước khi thực hiện chụp. Dù các bản phác thảo vẽ ra những thứ cụ thể, trên thực tế, tôi đã quyết định để những bức hình tự do "lơ lửng", cũng chẳng có chú thích ảnh, để chúng bay trong thế giới riêng của mình".

Trong cuốn sách ảnh Warawar Wawa - Hoàng Tử Bé phiên bản Andean, của nhiếp ảnh gia River Claure.

Trong cuốn sách ảnh Warawar Wawa - Hoàng Tử Bé phiên bản Andean, của nhiếp ảnh gia River Claure.

Dưới chân Warawar Wawa, sát bức tường, là chiếc roi - biểu tượng cho con rắn trong Hoàng Tử Bé.

Dưới chân Warawar Wawa, sát bức tường, là chiếc roi - biểu tượng cho con rắn trong Hoàng Tử Bé.

Empty
Empty
Quỳnh Phương (Ảnh: River Claure - Nguồn: Vist Projects, National Geographic)
Trang thông tin du lịch và phong cách sống Travellive+
Trang thông tin du lịch và phong cách sống Travellive+
RELATED ARTICLES