Giữa lòng Amsterdam, nơi những con kênh nên thơ uốn lượn dưới những mái nhà cổ kính, theo ghi nhận từ CNN, sự kết hợp nghiệt ngã giữa giá thuê nhà leo thang đến chóng mặt, doanh thu ảm đạm kéo dài, và đặc biệt là sự thay đổi sâu sắc trong thị hiếu của du khách – những người ngày càng có xu hướng tìm đến các quán xá dựa trên những thước phim ngắn đầy hấp dẫn trên TikTok, đang đẩy nhiều cửa hàng mang đậm dấu ấn thời gian của thành phố vào bờ vực suy tàn.
Nằm lặng lẽ trong một tòa nhà kiên cố đã chứng kiến bao đổi thay của thế kỷ XVII, tiệm trà và cà phê mang tên gọi 't Zonnetje có ý nghĩa "mặt trời nhỏ" trong tiếng Hà Lan, đang chuẩn bị đóng cửa sau nhiều năm hoạt động. Bà Marie-Louise Velder, người đã dành cả tâm huyết để gìn giữ ngọn lửa ấm áp của 't Zonnetje, dự định sẽ ngừng hoạt động vào cuối tháng Năm này, sau những nỗ lực không ngừng nghỉ để duy trì hơi thở cho một di sản.
Những tiệm gắn bó suốt nhiều thế kỷ như 't Zonnetje khó trụ vững trước áp lực giá thuê và các quán ăn thời thượng nổi lên nhờ TikTok
CNN không khỏi xót xa nhận định rằng, những cửa tiệm đã trở thành một phần không thể tách rời của lịch sử Amsterdam như 't Zonnetje đang ngày càng chật vật để tồn tại giữa áp lực kinh tế ngày càng gia tăng. Trong khi đó, một thế giới quán xá hiện đại, thời thượng, được "lăng xê" mạnh mẽ bởi TikTok, cùng với sự bành trướng của những chuỗi bánh ngọt đại trà lại không ngừng mọc lên như nấm sau mưa, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu, có lẽ là nhất thời của du khách.
Kate Carlisle, một cư dân đã gắn bó với Amsterdam suốt tám năm và là một vị khách quen thuộc của 't Zonnetje, bày tỏ nỗi buồn sâu sắc trước viễn cảnh tiệm đóng cửa. Bà nghẹn ngào chia sẻ rằng đây không chỉ là sự mất mát của một địa điểm kinh doanh, mà còn là sự tổn thất to lớn đối với di sản văn hóa của thành phố. "Đây là một di sản thực sự - từ kiến trúc của tòa nhà, câu chuyện lịch sử ẩn sau nó, đến cả con phố nơi nó tọa lạc" bà Carlisle nhấn mạnh. "Mọi người cần phải chung tay, làm tất cả những gì có thể để cứu lấy nơi này. Nếu không, Amsterdam sẽ dần trở thành một chuỗi những trung tâm thương mại vô hồn, đánh mất đi bản sắc vốn có."
Sự đóng cửa của quán cà phê 400 tuổi này để lại nhiều tiếc nuối cho du khách
Những nhân viên tại 't Zonnetje cũng đồng lòng cho rằng quán không chỉ đơn thuần là một nơi buôn bán, mà còn là một phần cốt lõi trong tinh thần của Amsterdam, một điểm hẹn thân tình của cả người dân địa phương và du khách, nơi lưu giữ những câu chuyện và ký ức của hàng thế kỷ. "Dĩ nhiên, Amsterdam không thiếu những tiệm trà và cà phê khác," một nhân viên chia sẻ, "nhưng đa số đều mang tính đại trà. 't Zonnetje thực sự rất đặc biệt, nó có một linh hồn riêng."
Quàn được xem là ký ức tuổi thơ của nhiều vị khách
Hành trình của bà Velder với 't Zonnetje bắt đầu vào năm 1999, một cách đầy ngẫu hứng và dựa trên sự tin tưởng tuyệt đối – "chỉ một cái bắt tay" thay cho hợp đồng, bà nhớ lại. Những năm đầu tiên đầy thử thách, nhưng với quyết tâm cao độ, bà đã không ngừng học hỏi, tìm hiểu sâu sắc về ngành nghề và nhu cầu của khách hàng. Bà kể về những ngày đầu gian khó, khi việc kinh doanh chỉ bắt đầu với "một xô than, một xô nước và những loại thảo mộc đơn sơ." Rồi dần dà, trà xuất hiện, và sau đó là cà phê, từng bước đặt nền móng cho 't Zonnetje ngày hôm nay.
"'t Zonnetje thực sự rất đặc biệt, nó có một linh hồn riêng"
Bằng sự tận tâm và đam mê, bà Velder đã từng bước xây dựng danh tiếng cho quán, nổi tiếng với chất lượng sản phẩm được tuyển chọn kỹ lưỡng từ khắp mọi miền trên thế giới. Trong thời kỳ đỉnh cao, 't Zonnetje từng sở hữu một bộ sưu tập trà phong phú lên đến 350 loại, trong đó có không ít loại được bà pha chế theo những "công thức bí mật" độc đáo. Tuy nhiên, trước kế hoạch đóng cửa đã cận kề, bà đã hạn chế việc nhập thêm hàng mới. Hiện tại, quán vẫn còn phục vụ khoảng 15 loại cà phê hảo hạng.
Trong quá khứ, tiệm từng có tới 350 loại trà - một số do chính bà pha chế theo "công thức bí mật"
Amsterdam, thành phố đang tưng bừng kỷ niệm 750 năm lịch sử, đã phải đối mặt với bài toán nan giải về việc bảo tồn di sản văn hóa trong bối cảnh du lịch phát triển quá nhanh, kéo theo nhiều hệ lụy không mong muốn. Đáng buồn thay, nhiều dịch vụ mang tính giải trí không lành mạnh lại trở thành điểm thu hút du khách, khiến họ dần quay lưng lại với những địa điểm mang trong mình giá trị lịch sử và văn hóa sâu sắc. Một ví dụ điển hình là vào tháng 3 năm 2023, cựu võ sĩ quyền anh người Mỹ Mike Tyson đã khai trương cửa hàng bán cần sa đầu tiên của mình tại Amsterdam, một dấu hiệu cho thấy sự thay đổi trong định hướng du lịch của thành phố.
Trong suốt thập kỷ qua, chính quyền Amsterdam đã nỗ lực chuyển hướng du lịch, tập trung thu hút những du khách đến với thành phố để thưởng lãm văn hóa, khám phá bảo tàng và trải nghiệm những giá trị lịch sử đích thực, thay vì chỉ tìm kiếm những thú vui nhất thời và có phần tiêu cực. Tuy nhiên, câu chuyện buồn của 't Zonnetje lại một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về những thách thức không nhỏ trong việc bảo tồn bản sắc văn hóa trước sự lấn át của những xu hướng mới và áp lực kinh tế ngày càng gia tăng. Số phận của "mặt trời nhỏ" đang treo lơ lửng, và sự ra đi của nó sẽ để lại một khoảng trống khó có thể lấp đầy trong bức tranh đa sắc màu của Amsterdam.
