Trong văn học và điện ảnh, tình yêu là đề tài chưa bao giờ lỗi thời. Khi đặt trong bối cảnh nước Anh thời Nhiếp chính (Regency) thì đề tài này lại càng trở nên hấp dẫn nhờ nét văn hóa đặc biệt của một thời đại xa hoa được thống trị bởi giới quý tộc.
Đó là khi hôn nhân trở thành cuộc đua gay cấn và đầy phức tạp với hàng loạt những toan tính và quy chuẩn khắt khe mà mỗi gia đình thượng lưu phải sẵn sàng nhập cuộc.
Khi quý tộc nước Anh hẹn hò
Vào đầu thế kỉ 19 tại Anh, việc yêu đương, hẹn hò đóng vai trò tuyệt đối quan trọng bởi ảnh hưởng mà nó tác động lên thanh danh, địa vị và kinh tế của cả gia đình. Vì vậy, mặc dù hôn nhân thời kỳ này không mang tính cưỡng ép, sắp đặt, nhưng việc hẹn hò với ai, kết hôn như thế nào vẫn phải được cân nhắc cẩn thận.
Một đối tượng phù hợp được đánh giá theo hệ thống các tiêu chí: trước hết phải có xuất thân tương xứng về địa vị, tài sản gia đình đủ đầy, có phẩm chất cá nhân tốt, chưa từng vướng phải lời đàm tiếu, và sau cùng mới là sự tương đồng về tính cách. Không phải là điều quá bất ngờ khi nói rằng việc tìm kiếm một cá nhân thỏa mãn tất cả những yếu tố trên không phải là một nhiệm vụ dễ dàng. Điều đó biến câu chuyện hôn nhân thành một cuộc chiến nảy lửa không chỉ của mỗi chàng trai, cô gái trong độ tuổi cập kê mà thậm chí là của cả gia đình.
Lấy chủ đề tình yêu thời Nhiếp chính, series đình đám Bridgerton của Netflix đã tái hiện hình ảnh những công tước, tiểu thư trong trang phục lộng lẫy, cùng khiêu vũ tại những lâu đài nguy nga và trao nhau ánh mắt tình tứ trong những bữa tiệc tưởng như chẳng có hồi kết. Trên thực tế, đó cũng chính là nơi “thị trường” hôn nhân diễn ra sôi động nhất.
Hằng năm, những gia đình danh giá nhất Anh Quốc tạm rời trang viên sang trọng của họ để tụ hội tại London, tham gia và giao lưu tại các vũ hội sang trọng bậc nhất. Bên cạnh việc kết nối quan hệ làm ăn giữa giới quý tộc, đây còn là cơ hội quý giá để các quý tộc trẻ gặp gỡ những người cùng tầng lớp, từ đó tiến đến hôn nhân. Họ diện lên mình những trang phục đẹp đẽ nhất, cẩn trọng trong từng lời nói, bước đi; đồng thời luôn phải quan sát và dò tìm đối tượng phù hợp.
Lúc bấy giờ, lịch sự và tế nhị là tôn chỉ của giới quý tộc. Phẩm chất ấy chi phối mọi hành động của họ từ cách ăn uống, giao lưu và thậm chí cả hẹn hò. Vì vậy, cách các cặp đôi tìm hiểu nhau cũng vô cùng khác với chúng ta ngày nay. Khi đã xác định mục tiêu phù hợp, đàn ông sẽ gửi hoa cho người phụ nữ mà họ yêu mến rồi sau đó chính thức đến thăm gia đình nàng. Họ có thể hẹn hò bằng cách tản bộ trong công viên hoặc cưỡi ngựa với sự đồng hành của một người giám sát, đồng thời trao nhau những bức thư tay hằng ngày. Nếu mối quan hệ tiến triển tốt đẹp, người đàn ông sẽ chính thức ngỏ lời cầu hôn, cùng thảo luận với gia đình vị hôn thê về các khoản tài chính cần thiết như hồi môn, hôn lễ và các trợ cấp trước khi họ chính thức trở thành vợ chồng.
Cuộc cạnh tranh với những tiêu chuẩn đầy khắt khe
Áp lực của việc tìm kiếm một người bạn đời lý tưởng để làm rạng danh gia đình là gánh nặng khiến những quý tộc trẻ, đặc biệt là phái nữ, phải có sự chuẩn bị thật tốt. Ngoài nhan sắc, để tạo một ấn tượng hoàn hảo nhất, họ phải thuần thục những kĩ năng hát, khiêu vũ, chơi nhạc cụ và phải biết duy trì những cuộc trò chuyện thú vị. Việc xây dựng một hình tượng thanh cao, khiêm tốn và dịu dàng vô cùng quan trọng, bởi chỉ cần một lời đàm tiếu cũng dễ dàng phá hủy thanh danh và tước đi cơ hội tìm được người bạn đời như ý.
Tìm được đối tượng phù hợp mới chỉ là bước đầu của cả một quá trình vô cùng phức tạp. Thông thường, trong giai đoạn hẹn hò, nam giới sẽ là người chủ động và nữ giới sẽ đưa ra quyết định mình muốn ở cạnh ai. Tuy nhiên, họ cũng cần rất khéo léo để không làm phật lòng những người theo đuổi, đồng thời vẫn thể hiện sự yêu thích đặc biệt cho một đối tượng cụ thể mà không ảnh hưởng đến thanh danh nếu mọi chuyện không thành. Tại một vũ hội, nếu một cô gái dành quá nhiều thời gian bên một chàng trai, dư luận sẽ dễ dàng gán cho cô cái mác "dễ dãi" hoặc ngầm hiểu rằng họ sẽ sớm kết hôn. Trong tình huống này, nếu không có lời cầu hôn nào được đưa ra, danh tiếng của cả hai sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Khi chưa kết hôn, một đôi nam nữ cũng không được phép ở bên cạnh nhau mà không có người giám sát. Một khi điều này xảy ra, họ buộc phải kết hôn bởi những định kiến và lời dèm pha sẽ hủy hoại tương lai của cả hai và hai bên gia đình. Sự soi xét của cộng đồng chính vì thế trở thành một rào cản lớn, khiến các cặp đôi phải vô cùng thận trọng trong quá trình tìm hiểu.
“Không một cô gái trẻ nào được phép ở một mình với người đàn ông khác nếu như không có quan hệ huyết thống. Trinh tiết và sự khiêm nhường là những phẩm chất bắt buộc ở người phụ nữ. Nếu bị vấy bẩn, thanh danh của cô ấy sẽ bị hủy hoại hoàn toàn trên thị trường hôn nhân” - Nhà sử học Amanda Vickery cho biết.
Tuy nhiên, vật chất và địa vị không định đoạt toàn bộ những cuộc hôn nhân của thời kỳ này. Sự hòa hợp về tính cách và tình yêu cũng là một yếu tố được khuyến khích bởi đó là nền tảng cho một mối quan hệ bền vững. Chính vì vậy, các cặp đôi được tự do trong phạm vi nhất định khi chọn lựa bạn đời của mình, thay vì phải tuân theo sự sắp xếp của gia đình. Sự lãng mạn và ngọt ngào trong bối cảnh cổ điển đậm màu sắc tôn giáo này đã trở thành cảm hứng cho rất nhiều các tác phẩm nghệ thuật kinh điển như Pride and Prejudice của Jane Austen hay Bridgerton của Julia Quinn.
