Một vòng Cuba trong 10 ngày

Havana cổ kính

Dân Cuba đi bộ là chính, đi bộ 4-5 km là chuyện thường ở đây. Khi nghe người chủ căn casa particular (cách người Cuba gọi homestay) tôi ở nói vậy, tôi cũng muốn “sống như người Cuba”. Điểm đầu tiên tôi đến là Quảng trường Khởi nghĩa Plaza de la Revolution rộng lớn với điểm nhấn là đài tưởng niệm ông José Martí, và Văn phòng Chính phủ với mặt tiền là tác phẩm chân dung bằng thép của Che Guevara và Camilo Ciènfuegos - hai vị anh hùng dân tộc của Cách mạng Cuba. Nơi đây từng diễn ra nhiều cuộc biểu tình chính trị do Fidel Castro lãnh đạo. Ngày nay, quảng trường này là nơi diễn ra những sự kiện lớn trong nước như diễu hành ngày Quốc tế Lao động 1/5, ngày Cách mạng Quốc gia 26/7,…

Gần đó là El Capitolio với thiết kế khiến tôi liên tưởng tới Tòa nhà Quốc hội Hoa Kỳ ở Washington D.C (Mỹ). El Capitolio từng là nhà Quốc hội của Chính phủ Cuba trước khi cuộc cách mạng Cuba diễn ra thành công vào năm 1959 nên nhiều người vẫn gọi đây là Tòa nhà Quốc hội Cuba. Hiện tại, tòa nhà này được dùng làm Học viện Khoa học Cuba. Phía trước El Capitolio, bạn dễ dàng nhận được nhiều lời mời trải nghiệm những chiếc xe cổ điển từ những người tài xế đang dàn hàng ngang ở khoảng sân đậu xe. Mặc dù họ đưa cái bảng giá tới 80 CUC (khoảng 1,6 triệu đồng) cho một giờ trải nghiệm nhưng bạn hoàn toàn có thể thỏa thuận với giá thấp hơn phân nửa. Nếu bạn chưa muốn đi liền, có thể đi bộ tiếp một đoạn ngắn nữa để đến khu Havana Vieja - trung tâm của phố cổ Havana.

Dấu hiệu để bạn nhận biết khu phố cổ là đường được lát bằng những viên đá vuông vức, đều nhau và những góc phố ngập tràn tiếng đàn hát của các nghệ sĩ đường phố. Old Havana luôn có lý do để giữ chân khách du lịch, từ những căn chung cư cũ mèm mà mấy thế hệ dân Cuba vẫn đang sống bên trong đến những công trình kiến trúc theo phong cách Baroque hoành tráng: Nhà thờ Plaza de la Cathedral; những nơi mà Ernest Hemingway đã từng ở, từng sống, từng đến uống rượu... Chưa một phút giây nào tôi thấy chán khi cứ lang thang dọc ngang khu phố cổ Old Havana này.

Khi chiều dần buông xuống cũng là lúc tôi hướng đến Pháo đài Castillo de San Salvador de la Punta, nơi bắt đầu của đại lộ ven biển Malecón dài 8 km nổi tiếng ở La Habana. Một trong những đặc trưng của con đường này là trò câu cá của những người đàn ông Havana sống gần đây. Những người còn lại thì tụ tập để ngắm hoàng hôn vì đây chính là nơi ngắm mặt trời lặn đẹp nhất Havana.

Sau khi dành nửa ngày tiếp theo để tiếp tục nhìn ngắm những kiến trúc cổ kính trên dọc con đường từ căn casa particular đến trung tâm của Old Havana, đến quán La Bodeguita del Medio để thưởng thức ly Mojito kinh điển ở Havana, tôi đón chuyến phà qua quận Casablanca. Điểm hấp dẫn ở đây nằm ở trên đỉnh của ngọn đồi, nơi bạn có thể nhìn thấy ngôi nhà mà vị anh hùng dân tộc Che Guevara từng sống và bức tượng Chúa Jesus khổng lồ đang hướng về phía Old Havana. Đi bộ men theo con đường xinh đẹp ấy khoảng 2 km nữa, tôi đến với Pháo đài Saint Charles - hay còn gọi là La Cabaña, được xây dựng từ khoảng thế kỷ thứ 18. Đây là điểm đẹp nhất để có thể ngắm nhìn vẻ đẹp toàn cảnh của thành phố Havana từ khu thành phố cổ đến những khách sạn cao tầng nằm ở khu phố mới.

Tôi thích ngồi ở bên phía pháo đài này vào buổi chiều để ngắm cảnh mặt trời lặn với chai bia Cristal do Cuba sản xuất trên tay, thêm một chút nhạc chill được phát ra từ chiếc loa mang theo. Lúc này, La Habana lộng lẫy hơn với những ánh đèn đường phố, với ánh sáng phát ra từ những căn chung cư cũ. Và, để đánh dấu một ngày bình yên trôi qua, họ còn bắn quả pháo từ khẩu thần công đặt ở pháo đài San Carlos gần đó vào mỗi 9 giờ tối hằng ngày. Đây là một trải nghiệm khá là độc đáo mà bạn không nên bỏ qua khi đến Havana.

Viñales bình yên

Nói đến Cuba là phải nói đến xì gà. Khi lang thang ở Havana, bạn sẽ nhận được rất nhiều lời mời chào mua xì gà từ những người dân Cuba. Cách La Habana khoảng 150 km là một ngôi làng trồng và sản xuất xì gà ở thị trấn Viñales.

Cuộc sống ở Viñales khá bình yên, không nhộn nhịp như ở La Habana nhưng không có nghĩa là thiếu sức sống. Nhiều ngôi nhà liên tiếp nhau được treo bảng “Casa Pariticular”, nhiều nhà hàng xen kẽ cho tôi biết: Viñales cũng là một điểm đến hấp dẫn có thể níu chân du khách ở lại đây một vài đêm.

Phương tiện thú vị nhất để tới nơi trồng thuốc lá là cưỡi ngựa. Chỉ với vài hướng dẫn cơ bản từ người nài ngựa, tôi đã có thể dễ dàng nhảy lên lưng ngựa và mất hơn một tiếng đồng hồ để băng qua những con đường đất ghồ ghề. Khi thấy xa xa là những căn nhà mái lá giữa mảng vườn màu xanh lá cây, tôi biết tôi đang ở rất gần nông trại trồng các cây thuốc lá rồi.

Ông chủ trang trại dẫn tôi đi xem khu vườn cây thuốc lá và ngôi nhà phơi lá thuốc lá, nói về thời gian thu hoạch lá, cách phơi, cách tẩm mùi vị thế nào. Rồi ông ngồi xuống, lấy tấm ván đã mòn nhiều đặt lên đùi và bắt đầu thực hiện những thao tác để cuốn điếu xì gà. Chưa tới 5 phút, từ một nhúm lá, một điếu xì gà đẹp mắt đã hình thành qua bàn tay khéo léo và chắc nịch của ông ấy.

Ở Cuba, mỗi nông trại sau khi thu hoạch đều phải bán lại 90% sản lượng cho nhà nước và người nông dân chỉ giữ 10% còn lại để dùng hoặc bán lại cho du khách. Nếu đã cất công đến tận đây rồi thì đừng chần chừ mà mua xì gà đem về nhé, giá chỉ khoảng 1 CUC (25.000 đồng) cho một điếu xì gà, rẻ bằng 1/3 - 1/4 các loại xì gà được gắn thương hiệu khác.

Trinidad sôi động

Trinidad cách Havana khoảng 320 km và tôi mất gần 8 tiếng ngồi xe bus để tới đó. Đây là một trong những thị trấn đầu tiên được người Tây Ban Nha khai phá và nó nhanh chóng trở nên giàu có từ việc trồng mía, nuôi gia súc và sản xuất thuốc lá. Phần lớn kiến trúc thuộc địa ở các cung điện và các ngôi nhà đầy màu sắc ở đây vẫn được bảo tồn tốt. Điều này khiến Trinidad được xem là một trong những thị trấn lịch sử được bảo tồn tốt nhất vùng Bắc Mỹ và được UNESCO công nhận là di sản thế giới vào năm 1988.

Thị trấn Trinidad được ví như một bông hoa dại nở trên sườn núi với những dãy nhà mái ngói đỏ, những bờ tường nhiều màu sắc và những con đường lát đá cuội bóng lưỡng, trải dài từ trên sườn núi Candelaria đến tận ven bờ biển Caribbean xanh rì.

Tôi đến Museo Nacional de la Lucha Contra Bandidos (Bảo tàng Quốc gia về cuộc chiến với quân xâm lược) - biểu tượng của thị trấn Trinidad - để tìm hiểu về cuộc chiến chống lại quân xâm lược diễn ra vào những năm 1960, và leo lên nóc tháp chuông của tòa nhà này để có thể ngắm nhìn toàn cảnh thị trấn Trinidad từ trên cao. Gần bảo tàng là Quảng trường Plaza Mayor, nơi từng diễn ra nhiều cuộc mua bán mía, đường và nô lệ vào khoảng thế kỷ 18 đến 19. Quảng trường được bao quanh bởi những căn nhà nhiều màu sắc của những gã địa chủ thời ấy - ngày nay đa số được dùng để làm viện bảo tàng.

Kế bên Quảng trường Plaza Mayor là khu sôi động nhất Trinidad - The Steps. Khi chẳng biết làm gì, bạn cứ đến đây mà ngồi, gọi thêm ly Mojito rồi nhâm nhi ngắm dòng người qua lại. Có thể nói, đến Trinidad mà không ngồi trên những bậc thềm này coi như là một thiếu sót lớn cho chuyến đi ấy. Ở đây có ban nhạc chơi từ sáng đến tối. Tuy nhiên, sau 8 giờ tối, khu này bắt đầu trở thành một vũ trường Salsa ngoài trời hoành tráng. Các hàng rào được lập ra tới tận bậc thang cuối cùng, bạn phải trả 1 CUC (khoảng 25.000 đồng) cho vé vào cổng. Vào đó, bạn order gì thì tính riêng, nhưng bao vui luôn. Nếu có thể, hãy đi học nhảy Salsa, Disco... trước khi sang Cuba thì khi vào The Steps nhảy giao lưu sẽ vui lắm.

Dù mang trên mình nhiều yếu tố lịch sử, nhiều căn nhà cổ nhưng mọi góc phố của Trinidad luôn có những tiếng nhạc phát ra. Có thể từ một chiếc loa của những gã thanh niên Trinidad đang tụ tập ở góc phố ấy, hay như từ trong căn nhà nhỏ xíu so với độ khủng của dàn âm thanh và tất nhiên là từ những ban nhạc acoustic đường phố.

Trinidad lại đem đến cho tôi một trải nghiệm thú vị khi ngồi trên nóc nhà, uống những ly chanchara (một loại cocktail đặc trưng của Trinidad với mật ong, chanh và rượu rum), ăn tôm hùm nướng, ngắm mặt trời lặn dần trong những bản nhạc salsa, disco, chachacha mà ban nhạc đang chơi trực tiếp ngay tại đó. Có thể nói, chỉ ngồi ở đây một buổi chiều thôi là đã tận hưởng hết cả Trinidad!

Một lựa chọn khác để ngắm toàn cảnh Trinidad là leo lên đỉnh ngọn núi Loma de Vigia, cách trung tâm Trinidad khoảng 3 km. Đường đi khá là dễ, chỉ hơi dốc một chút nhưng lên tới nơi rồi mới thấy khung cảnh ở đây thật đáng công sức bỏ ra. Nơi đây đặt trạm ăng-ten liên lạc của Trinidad, có người canh gác và... bán bia cùng các đồ uống khác để góp phần cho buổi ngắm hoàng hôn của bạn thêm thi vị.

Cienfuegos - Hòn ngọc phương Nam

Vào năm 1819, thị trấn thuộc địa Cienfuegos được thành lập để trở thành trung tâm mua bán mía đường, thuốc lá và cà phê. Và vào năm 2005, UNESCO đã công nhận Trung tâm đô thị lịch sử Cienfuegos là một di sản thế giới do nó là mẫu hình tốt nhất về quy hoạch đô thị của Kỷ nguyên ánh sáng Tây Ban Nha đầu thế kỷ 19.

Khác với nhiều thành phố ở Cuba, tôi nhận ra ở đây là các con đường rộng rãi hơn và khá là trầm khi không có những góc phố rộn ràng tiếng nhạc. Điểm đầu tiên tôi đến là Công viên José Martí, xung quanh công viên có nhiều công trình kiến trúc nổi bật như Bảo tàng Museo Provincial với lối kiến trúc tân cổ điển được xây dựng từ năm 1893 để làm sòng bài, Thánh đường Cienfuegos được xây dựng vào năm 1833, Nhà hát Tomas Terry được xây dựng từ năm 1888 và Cung điện Ferrer được xây dựng vào năm 1918…

Kế bên Công viên José Martí là con đường Santa Isabel với nhiều sạp hàng bán đồ lưu niệm, nối thẳng ra cây cầu cảng Muelle Real. Ở đây bạn có thể ngồi uống bia, uống Mojito ở quán pub ngay đó hoặc ngồi thả chân xuống mặt nước và ngắm nhìn cảnh mặt trời lặn.

Buổi sáng ở Cienfuegos bắt đầu trễ lắm. Cửa hàng, quán xá mở muộn. Sau khi ăn sáng bằng món bánh táo kiểu Cuba xong, tôi lên chiếc taxi đang đỗ gần đấy để đến bãi biển Playa Ranchon - một trong những bãi biển đẹp nhất vùng biển Caribbean.

Ở đây, bạn có thể tham gia lặn bình khí (scuba dive) ở Diving Center ngay gần đó. Mỗi ngày có hai ca lặn vào lúc 9 giờ và 11 giờ sáng. Bạn cần có mặt trước khi ca lặn bắt đầu 15 phút để làm các thủ tục đăng ký và chuẩn bị các dụng cụ đi lặn biển. Vùng biển ở Cuba nói chung không có quá nhiều cá mà lại nổi tiếng với những dãy san hô đẹp mắt.

Thành phố biển Varadero

Hai ngày cuối của hành trình tôi cũng dành cho biển. Thành phố Varadero được mệnh danh là khu resort biển lớn nhất vùng Caribbean vì thành phố này có khoảng 20 km đường bờ biển liên tục với biển xanh, cát trắng, nắng vàng. Bãi biển ở Varadero còn đẹp hơn ở Cienfuegos, nước biển xanh đến đã mắt, mực nước thấp đến nỗi tôi đi xa bờ gần 2 mét mà nước mới chỉ mới ngang ngực.

Varadero là điển hình của một thành phố biển và sống về đêm. Ban ngày ở đây khá là vắng vẻ và trầm buồn, chủ yếu là những du khách tắm nắng hoặc tắm biển, một số khác vào công viên Josone nằm lên những bải cỏ xanh rì để đọc sách. Nếu các hoạt động này không hấp dẫn bạn, bạn có thể đặt tour đi đảo Cayo Romero để tắm biển, lặn ngắm san hô trong một ngày.

Với 10 ngày thì khó để có thể khám phá được hết đất nước này, nhưng ít ra là tôi đã có nhiều trải nghiệm và cơ hội tìm hiểu cuộc sống của Cuba từ thành phố, đến vùng quê, đến thị trấn xa xôi và đến cả những bãi biển đẹp. Trên chuyến bay trở về, trong tâm trí tôi cứ mãi lặp đi lặp lại giai điệu và lời bài hát Havana do ca sĩ người Mỹ gốc Cuba Camila Cabello thể hiện như là một lời tôi muốn nói:

“…Havana

Half of my heart is in Havana

He took me back to East Atlanta

Oh, but my heart is in Havana…”

Thông tin thêm

Visa: Bạn cần phải xin visa Cuba (hay còn gọi là Tourist Card) trước khi bay đến Cuba với chi phí 20 USD. Lưu ý, nhớ kiểm tra kỹ thông tin về visa transit ở nước bạn dự kiến quá cảnh.

Hành trình: Cuba nằm cách Việt Nam nửa vòng trái đất, gần với Mỹ, Mexico… nên để đến đây bạn cần phải bay ít nhất 2 chuyến và quá cảnh ở một nước khác. Từ Việt Nam, bạn có thể bay quá cảnh ở Pháp, Canada, Mexico,… Tôi thấy rẻ nhất, đường bay tiện nhất và giờ bay đẹp nhất là bay với hãng Aeroflot và quá cảnh ở Moscow (Nga). Tổng thời gian của hành trình là 34 tiếng, bao gồm cả thời gian quá cảnh.

Thời điểm: Cuba có khí hậu nhiệt đới và hai mùa rõ rệt nên thời gian đẹp nhất để đến Cuba là từ tháng 12 đến tháng 4, khi là mùa khô, trời xanh và nhiều nắng. Ngược lại, từ khoảng tháng 5 đến tháng 11 là mùa mưa. Cuba thường xuyên có bão vào khoảng tháng 8 đến tháng 10.

Phương tiện di chuyển:

- Ở Cuba, đa số người dân đi bộ nếu quãng đường khoảng 4-5 km.

- Di chuyển trong thành phố, bạn có thể thỏa thuận giá với những tài xế taxi vì họ hầu như không chạy theo công-tơ-mét. Cuba có xe bus địa phương nhưng luôn đông và phải xếp hàng khá lâu.

- Di chuyển giữa các thành phố có thể chọn hãng xe Viazul vì có thể đặt mua vé online trước chuyến đi, hoặc đến bến xe để mua vé trước ngày đi.

- Ở nhiều thành phố nhỏ như Trinidad, Cienfuegos, Vinales, bạn còn có thể di chuyển bằng xe ngựa.

Tiền tệ: Cuba có hai loại tiền tệ được lưu hành. Đồng tiền Peso (hay còn gọi là đồng CUP hoặc đồng MN - moneda nacional) là loại tiền tệ để dân Cuba giao dịch với nhau. Đồng tiền CUC là loại tiền tệ để khách du lịch sử dụng tại Cuba. Tỷ giá tham khảo: 1 CUC = 23.500 đồng, 1 CUC = 25 CUP.

Ẩm thực: Ẩm thực Cuba mang đậm khẩu vị và phong cách của Tây Ban Nha. Đa số người dân Cuba tự nấu ăn ở nhà nên sẽ không có nhiều món ăn đường phố. Bạn cần phải vào các nhà hàng do nhà nước quản lý để ăn hoặc các quán ăn Paladar do người Cuba mở ra để kiếm thêm thu nhập.

Những lưu ý khác:

- Cuba không có phổ biến Internet và SIM 4G không bán cho khách du lịch. Để có thể truy cập Internet, bạn cần đến điểm phát Wifi ở trong thành phố bạn đến, mua thẻ cào và đăng nhập để sử dụng.

- Chuẩn bị sẵn nhiều đồng 1 CUC để tip mỗi khi bạn đi ăn nhà hàng, vào quán pub, hay khi đi xe bus mà có hành lý,…

- Cẩn thận với những lời mời gọi mua xì gà từ dân địa phương.

Chi phí dự kiến: Vé máy bay khứ hồi có giá khoảng 1.500 USD, chi phí sinh hoạt mỗi ngày trung bình khoảng 45 USD.

Vinh Lê