Hoa lê nở vào hai mùa đẹp nhất trong năm, đầu mùa Thu – quãng cuối tháng 10, khi những cánh đồng lúa xã Hồng Thái trở thành biển vàng trải dài tít tắp, khi lễ hội nhảy lửa của người Dao tiền hào hứng diễn ra, khi cơn gió mát rượi dưới trời thu trong xanh cao vời vợi điểm xuyết các cánh dù lượn đủ màu sặc sỡ của đội chuyên chơi dù lượn khiến không gian lâng lâng thơ thới thì lúc đó hoa lê nở lần thứ hai trong năm.
Lần đầu hoa nở tất nhiên là vào mùa Xuân, khoảng cuối tháng Hai đầu tháng Ba, khi Tết Nguyên đán vừa đi qua, khi hương xuân còn vấn vít bảng lảng quanh đây khiến du khách vẫn phải mặc thêm một chiếc áo khoác mỏng khi đi du xuân thì những cành lê màu xám bạc, những gốc lê sần sùi trong mùa Đông bừng nở những chùm hoa xinh xắn trắng muốt khoe sắc núi rừng chân chất, bát ngát lộng lẫy đan cài cùng màu xanh của chồi non lộc biếc đầy sức sống dịp tân niên tạo nên khung cảnh bồng bềnh, diễm lệ.
Hoa lê – loài hoa mỏng manh dịu dàng với năm cánh trắng tinh khôi
Hoa lê mùa Xuân tất nhiên to hơn, đẹp hơn hoa lê mùa Thu. Những cành lê ủ đầy nhựa sống căng tràn chỉ đợi chờ xuân đến là bung tỏa rực rỡ. Nhưng mùa Thu với gió mát trăng thanh khiến cho những cành hoa lê nở thêm phần thi vị.
Khi chúng tôi dời hồ Thủy điện Na Hang đi lên Hồng Thái, trời đã cuối chiều. Sau gần hai giờ hành trình với khoảng cách hơn 50 km qua những con đường núi ngoằn ngoèo thì đến homestay vào đúng bữa cơm tối. Mấy cậu em hồ hởi đón mừng, giục người nhà đun lại thức ăn. Ngoài món lợn “tên lửa” có đủ cả thịt nướng thịt hấp lòng dồi thủ thì có thêm món cá chép ruộng. Cậu chủ homestay hào hứng giới thiệu: Lợn “tên lửa” nuôi trong trang trại chỉ cho ăn thân chuối trồng ngoài vườn băm nhỏ trộn cám xay từ lúa nương. Còn đây là món đặc sản cá chép ruộng rán giòn - cá này nhỏ hơn chép thường nhưng thịt thơm, chiên giòn rụm ăn được tất. Cá chép ruộng ngon nhất là vào vụ lúa chín cuối tháng Mười, khi đó cá trong ruộng có nước đủ đầy nhất, ăn nhiều đọt lúa sắp trổ bông hoặc đang ngậm sữa nên từng con chắc lẳn, thịt rất thơm và béo. Nghe cậu em kể mà chúng tôi nuốt nước miếng từng hồi.
Bữa cơm tối với thịt lợn "tên lửa" và món cá chép ruộng
Rượu ngon thịt béo cá thơm, không khí núi rừng tràn trề hương xuân thơm tho trong mát làm chúng tôi đánh một giấc ngon lành tới tận sáng. Ăn sáng xong nai nịt gọn ghẽ, cậu em thuê chiếc xe máy chở tôi đến điểm đầu tiên ngắm hoa lê ở Hồng Thái: Đường hoa lê dài nhất Việt Nam, con đường chạy dài hơn 5 km từ trung tâm xã Hồng Thái đến giáp địa phận xã Cổ Linh, huyện Pắc Nặm, tỉnh Bắc Kạn.
Con đường hoa lê
Năm 2023, tuyến đường này đã được tổ chức “Kỷ lục Việt Nam” trao bằng chứng nhận Kỷ lục về tuyến đường hoa lê dài nhất Việt Nam. Đang giữa mùa Xuân, những cây hoa lê bung nở trắng tinh khôi được trồng hai bên tuyến đường, uốn lượn bên những triền dốc vùng cao, gối lên màu xanh của núi rừng tạo thành một khung cảnh tuyệt mỹ khiến du khách, dù tản bộ, đi xe đạp hay chạy xe máy chầm chậm như anh em chúng tôi đều không khỏi trầm trồ, chốc chốc lại phải dừng lại tạo dáng hay bấm máy ảnh lia lịa bên những cây lê nở đầy hoa trắng đẹp thanh khiết mà lộng lẫy, cùng đắm mình vào không khí trong lành nơi bản làng xinh đẹp mùa Xuân tràn căng sức sống mà quên đi những ngày tháng mệt mỏi với những xô bồ, khói bụi chốn thị thành. Vừa đi thong dong bên những tán hoa lê, vừa phóng tầm mắt qua cánh đồng lúa xanh non bát ngát hoặc gặp những cây cổ thụ ven đường có đường kính thân cây phải mấy người ôm, cậu em vừa kể cho tôi phong cảnh đẹp mà lý thú của vùng đất này rồi lại tặc lưỡi tiếc rẻ: "Thời gian anh lưu lại Hồng Thái ngắn quá, nếu ở dài hơn, em dẫn anh đi nhiều hơn, chắc chắn anh sẽ rất thích".
Trong vườn hoa lê cổ thụ
Lang thang hết con đường hoa lê với vẻ đẹp siêu thực, cậu em chở tôi đến thăm vườn lê cổ thụ. Đi qua vòm cổng gỗ với thanh chắn bằng một cây vầu khô, khi bước chân vào, lại một lần nữa tôi ngỡ ngàng với một khoảng đất đồi rộng lớn, dưới chân là cỏ non mới nhú lên từ những lớp lá khô cỏ mục của mùa cũ tạo nên màu xanh non mơn man, phía trên là những gốc lê – dù tôi ít tiếp xúc với loài cây này nhưng không nghĩ có những gốc lê to như thế. Và hoa và hoa và hoa, hoa của mùa Xuân làm cho bạn mỗi khi đứng dưới một gốc lê thấy như một sắc trắng tinh khiết thơm ngát đẹp đẽ, rung rinh trong cơn gió phủ tràn lên trí não, lên mọi giác quan với một cảm giác thật hiếm gặp.
Vườn lê cổ thụ xã Hồng Thái, huyện Na Hang
Quanh quẩn dưới những gốc lê già phủ đầy hoa, tôi hết đứng lại ngồi lại bò xoài trên những phiến đá nhấp nhô trên đồi, nhìn ngắm và chụp ảnh, bất giác gặp mấy chú ngựa da láng mướt khỏe mạnh ung dung gặm cỏ bên vạt đồi. Biết là chẳng thể quyến luyến mãi với hoa lê, với Na Hang, với Hồng Thái, với mùa Xuân thanh khiết mà diễm lệ của nơi này, tôi đành phải dời đi mà lòng xao xuyến không thôi, hẹn một ngày trở lại với non xanh nước biếc, với núi đồi và với những mùa hoa lê trắng tinh khôi, đẹp mê mải.
“Hoa lê trắng nụ cười em mầu nắng
Đồi núi trập trùng uyển chuyển dáng em đi
Lữ khách phương xa đứng lặng ngẫm ngợi gì
Về hay ở? Chân đi không nỡ bước...”
