Giữa vô vàn quán cà phê chạy theo trào lưu hiện đại, Nghê chọn một lối đi riêng – chậm rãi, cổ kính và đậm đà bản sắc giữa phố Hoàng Mai, Hà Nội. Không chỉ là nơi thưởng thức cà phê, Nghê từng là nơi lưu giữ ký ức của một gia đình, là không gian nghệ thuật thấm vào từng bức tường, khóm cây và cả chốn dừng chân cho những tâm hồn kiếm tìm sự tĩnh lặng giữa lòng đô thị.
Trải qua thời gian và biến động, ngôi nhà đã được gìn giữ qua ba thế hệ, từ các cụ tổ đến ông ngoại và em ông ngoại, những người giữ lửa truyền thống. Đến nay, người đời thứ năm trong gia đình tiếp tục gắn bó với chốn này, thổi vào đó một sức sống mới không phải bằng bê tông hay kính thép, mà bằng nghệ thuật và lòng trân trọng quá khứ.
Ngôi nhà cổ hơn 100 tuổi
Với công việc liên quan đến nghệ thuật, vị chủ quán – người thuộc đời thứ năm trong gia đình, từ lâu đã ấp ủ mong muốn tạo nên một không gian cà phê riêng: nơi vừa có thể tiếp khách, vừa diễn ra những hoạt động nghệ thuật trong khung cảnh đậm chất văn hóa. Và như một sự sắp đặt tự nhiên, ngôi nhà cổ của gia đình đã trở thành mảnh đất lý tưởng để hiện thực hoá không gian mang tên Nghê.
Ngôi nhà cổ của gia đình đã trở thành mảnh đất lý tưởng để hiện thực hoá không gian mang tên Nghê
“Kỷ niệm đáng nhớ nhất trong hành trình biến ngôi nhà tổ thành quán cà phê chắc chắn là khoảng thời gian cải tạo sân vườn. Những ngày đầu tiên bắt tay vào dọn dẹp, cả gia đình và bạn bè đều xắn tay áo, cùng nhau chặt chuối, nhặt lá, xúc từng bao tải cành cây, dọn sạch từng góc sân. Chính khoảng thời gian ấy, sự hỗn độn dần nhường chỗ cho gọn gàng và tình cảm giữa các thành viên trong gia đình cũng thêm gắn bó, dần trở thành phần ký ức quý giá mà người chủ trẻ của Nghê sẽ mãi mang theo” - anh Huy Anh chủ quán Nghê chia sẻ.
Chiếc bảng cùng những nét phấn mộc mạc
Không gian thoáng đãng tại Nghê
Nghê và dấu chấm nghệ thuật
Tên gọi “Nghê” không chỉ đơn thuần là sự chọn lựa ngẫu nhiên. Đó là sự cộng hưởng giữa yếu tố văn hoá bản địa và tinh thần sáng tạo đương đại. Trong sân nhà có bốn con nghê cổ canh giữ - linh vật truyền thống của người Việt, đại diện cho sự uy nghi, tinh anh và thuần khiết. Đặt tên quán là “Nghê.” là để ghi nhớ và tôn vinh giá trị bản sắc, còn dấu chấm ở cuối - “Nghê.” là một sự lặng im mang nhiều tầng nghĩa, một lời mời gọi sự tò mò, một không gian mở cho cảm nhận cá nhân. Có người đọc là “Nghê”, có người lại đọc thành “Nghệ” - cả hai cách đều đúng, bởi nghệ thuật đâu chỉ có một lối diễn giải.
Chính điều đó cũng phản ánh tinh thần mà chủ nhân quán muốn lan toả, nghệ thuật không nên bị đóng khung trong khuôn mẫu, nó là sự tự do và đa chiều trong cảm nhận như chính cái tên quán vậy.
Những bức hình gia đình đa thế hệ của vị chủ quán
Không gian nghệ thuật tại nghê.
Không giống các quán cà phê trong tòa nhà cao tầng hay nằm trên mặt đường lớn, Nghê lặng lẽ nép mình trong một khuôn viên yên tĩnh, được bao quanh bởi hàng cây cổ thụ, giàn hoa leo và những bụi chuối xanh um. Sân vườn rộng rãi, thoáng đãng, dù không cầu kỳ trong cách sắp đặt, nhưng lại có một vẻ đẹp rất mộc mạc, thân quen. Đó là vẻ đẹp của thời gian, của lá rụng, của lớp rêu phong phủ trên mái ngói, của những cánh cửa gỗ nặng trĩu tuổi đời, tất cả tạo nên một không gian lắng đọng, tách biệt khỏi nhịp sống vội vàng ngoài kia.
Bước vào Nghê, người ta không chỉ uống cà phê mà còn bước vào khoảng đối thoại với nghệ thuật. Những bức tranh treo khắp nơi từ phòng khách, hành lang không phải tranh trang trí đơn thuần, mà là những tác phẩm trong bộ sưu tập cá nhân của bố chủ quán, người đã có niềm đam mê hội hoạ từ năm 1997.
Như một bảo tàng nghệ thuật thu nhỏ
Đặc biệt, một phần lớn trong bộ sưu tập ấy là tranh của hoạ sĩ Phạm Lực - cây đại thụ của mỹ thuật Việt Nam đương đại, người được mệnh danh là “Picasso Việt Nam”. Từ năm 2001, sau lần tình cờ gặp gỡ và trò chuyện với hoạ sĩ Phạm Lực, bố của chủ quán đã thực sự bị cuốn hút bởi tranh của ông - những tác phẩm dung dị nhưng sâu sắc, giàu cảm xúc và mang đậm tinh thần dân tộc. Trong đó, hình ảnh người nông dân, người mẹ, người lính… luôn hiện lên chân thực, bình dị mà xúc động.
Khi những tác phẩm ấy được đặt trong không gian nhà cổ, điều kỳ diệu xảy ra giữa cái cũ và cái mới, giữa quá khứ và hiện tại, giữa truyền thống và sáng tạo - mọi thứ hoà quyện vào nhau một cách hài hoà đến khó tin. Nghê không còn là một quán cà phê, mà trở thành chốn nghệ thuật sống, nơi mà mỗi bước chân đi qua đều có thể bắt gặp một lát cắt văn hoá Việt.
Trong thời đại của những quán cà phê check-in rực rỡ hay không gian co-working hiện đại, Nghê vẫn chọn lối không đèn màu chớp nháy, không công nghệ phô trương, chỉ có mái nhà xưa và những bức tranh kể chuyện. Đó là nơi mà người ta có thể tìm đến để đọc một cuốn sách, nhâm nhi ly cà phê rang mộc, ngắm một bức tranh sơn dầu, hay chỉ đơn giản là ngồi yên và thở trong một buổi chiều yên tĩnh. Có lẽ, điểm khác biệt lớn nhất của nơi đây không nằm ở thiết kế, mà nằm ở tâm hồn. Nó mang theo tình yêu của một gia đình dành cho truyền thống, mang theo đam mê nghệ thuật của nhiều thế hệ và mang theo ước mơ về một không gian sống tử tế, nơi cái đẹp được nâng niu và sẻ chia.
