Mang hơi thở lãng mạn, nét quyến rũ vô tận và vẻ cổ tích huyền bí, những chiếc đèn lồng Hội An treo khắp các lối ngõ của phố cổ sẽ cho bạn thấy một Việt Nam thật khác - một nơi bị ảnh hưởng bởi những tàn dư văn hóa Trung Quốc và Nhật Bản từ thời xa xưa.
Trải qua nhiều thế kỷ cho đến tận ngày nay, quy trình tạo nên chiếc đèn lồng từ các khung tre và những nét cọ tinh tế trên lụa tơ tằm vẫn được hoàn thiện tỉ mỉ như cái cách nó đã được làm từ giữa thế kỷ 17 tại khu vực cảng buôn bán cổ xưa này. Từ đó, Hội An luôn là một thế giới thu nhỏ, nơi lưu giữ những tinh túy của những chiếc đèn lồng nổi tiếng và cả những nghệ nhân làm nên chúng.
Quá trình chế tác đèn lồng
Là một nghề thủ công cần được hoàn thiện tỉ mỉ theo thời gian với những quy trình đặc biệt, việc sản xuất đèn lồng bao gồm cả một "chuỗi" những công đoạn được phụ trách bởi những nghệ nhân sống rải rác khắp thị trấn. Một số nhà sẽ chuyên trách làm khung, đảm bảo cho các quả cầu và khối hình trụ, hình giọt nước được uốn và làm cong tròn đến hoàn hảo.
Tiếp đó, một nhóm thứ hai sẽ tập hợp loạt thợ thủ công, họa sĩ và người vẽ minh họa tinh tế để thể hiện các nhân vật và trang trí những hình ảnh công phu lên nhiều loại lụa bọc ngoài đèn. Thành phẩm sau đó sẽ được gửi đến các chủ cửa hàng buôn bán dọc theo bờ sông Thu Bồn.
Người sản xuất đèn lồng
Bà Nga đã điều hành công việc kinh doanh đèn lồng của riêng mình tại một trong những con hẻm nhỏ của Hội An trong nhiều thập kỷ. Dựa vào các khung đúc sẵn và lụa đã được sơn, bà giống như một "người gác cổng" lưu giữ những tinh hoa và linh hồn của những chiếc đèn lồng nơi phố Hội. Bà kết hợp nhịp nhàng tất cả các yếu tố vào một sản phẩm cuối cùng, đảm bảo lụa được cắt dán cẩn thận và tất cả các phụ kiện được thêm vào khi cần thiết.
Sở hữu một con mắt sắc sảo để phát hiện ra bất kỳ sai sót nào trong suốt quá trình làm hoặc tới khi sản phẩm hoàn thiện, bà Nga liên tục phân loại các nguyên liệu, thậm chí còn chấp nhận làm lại những cái mới và loại bỏ những cái cũ đã không còn phù hợp. Phần lớn công việc kinh doanh của bà phát triển từ những chiếc đèn lồng có sẵn/sản xuất hàng loạt, tuy nhiên bà cũng thường tạo nên các thiết kế hoặc minh họa tùy chỉnh riêng để có được những chiếc đèn độc đáo nhất.
Các nhóm thợ
Các chủ cửa hàng thường điều hành một nhóm các thợ thủ công, với những nhiệm vụ và công việc đặc thù của từng người. Họ có kỹ năng cá nhân rất cao, đảm nhận việc cắt vải phức tạp, quy trình đúc vải thành khung hay các nhiệm vụ trang trí công phu như thêm tay cầm, phần nắp bao đèn và ruy băng. Một số doanh nghiệp chỉ chuyên về một loại đèn lồng, trong khi số khác lại tạo nên rất nhiều loại đèn lồng với kiểu dáng và màu sắc đa dạng.
Thời gian
Bất kỳ nghệ nhân nào cũng dành một sự cẩn mật và nhiều thời gian nhất có thể cho nghề làm đèn này. Các công đoạn làm đèn nói chung về cơ bản đều khá giống nhau. Tuy nhiên, với kỹ thuật và tiến độ khác nhau sẽ cho ra những sản phẩm với chất lượng và số lượng khác nhau.
Bởi thế, nhiều trường hợp người mới bắt đầu có thể hoàn thiện chỉ 1 hoặc 2 đèn lồng mỗi ngày, trong khi đó người dày dạn kinh nghiệm hơn với nhiều năm luyện tập có thể làm tới 20 chiếc mỗi ngày.
Những mẫu trang trí
Các thiết kế lụa cho đèn lồng trải dài trên nhiều thể loại, từ khiêm tốn, bình dân cho đến xa hoa. Do đó, những chủ cửa hàng đèn lồng cũng phải sắp xếp các loại đèn theo từng phân khúc khác nhau sao cho bắt mắt và hợp lý nhất. Nhiều đèn làm bằng lụa có hoa văn và họa tiết sẽ được treo với rất ít để đảm bảo tính thống nhất và hoà hợp về màu sắc thẩm mỹ.
