Khám phá cigar
Lịch sử hơn ngàn năm của cigar bắt nguồn từ thuốc lá của người Maya cổ đại ở Mexico và Trung Mỹ. Thời xưa, người Maya hút thuốc bằng tẩu hoặc những điếu cigar kiểu cổ được cuốn hờ trong lá chuối mễ hay lá cọ chứ không chặt tay và cầu kỳ như bây giờ. Người ta cho rằng nguồn gốc của từ “cigar” chính là từ “sikar” trong tiếng Maya. Cigar được nhà thám hiểm Christopher Columbus phát hiện vào năm 1492 và bắt đầu trở nên phổ biến ở châu Âu từ thế kỷ 17. Hình dáng chỉn chu của điếu cigar như ta biết ngày nay thì có từ thế kỷ 20.
Cigar đắt giá vì sự kỳ công trong công đoạn sản xuất. Cigar chất lượng phải được làm từ lá thuốc lá trồng và ủ theo phương pháp tự nhiên không dùng hoá chất ở những vùng khí hậu thích hợp như Cuba. Sau khi thu hoạch, lá thuốc lá sẽ được phơi khô khoảng 25 đến 45 ngày rồi ủ với nhiệt độ và độ ẩm thích hợp. Hằng ngày, người thợ sẽ phải kiểm tra độ ẩm của lá và lật để lá ủ được đều. Sau cùng mới đến cuốn cigar nhưng để cuốn những điếu cigar đẹp và đều tay đòi hỏi người thợ phải có tay nghề lâu năm. Cách nhận biết cigar cao cấp với cigar rẻ tiền đó là phần trong của cigar cao cấp dùng nguyên chiếc lá cuốn lại chứ không bị cắt nhỏ. Từ việc trồng lá thuốc lá, phơi khô, ủ, kiểm tra cho đến cuốn cigar đều đòi hỏi rất nhiều thời gian và nhân công, vì vậy, tạo ra một điếu cigar thủ công không hề đơn giản.
Ở Việt Nam, thú hút cigar mới trở nên phổ biến mấy năm trở lại đây. Sau một thời gian dài bỏ thuốc lá thì bố tôi bắt đầu hút lại cách đây 2 - 3 năm, nhưng lần này là cigar chứ không phải thuốc lá. Vốn có sở thích sưu tầm nhiều thứ, cigar bỗng dưng trở thành mục tiêu sưu tầm mới của ông và đến nay, ông vẫn không ngừng thu thập các loại cigar mà mình thích. Cũng giống như các bộ sưu tập khác của bố tôi, ông sưu tầm chẳng vì lý do đặc biệt nào cả mà chỉ vì sở thích cá nhân mà thôi.
Đi du lịch để “tuyển quân” cigar
Tuy cigar Cuba là có tiếng nhất, nhưng bố tôi lại cho rằng không nhất thiết cứ phải là cigar Cohiba của Cuba mới ngon. Ngoài Cuba ra, còn có cigar từ nhiều nước khác rất đáng thử như Nicaragua, Cộng hoà Dominica, Ecuador và Honduras. Chính sự phong phú của cigar đã làm bố tôi thêm hứng thú trong công cuộc “tuyển quân” cho đội quân cigar của mình.
Mỗi khi du ngoạn đâu đó, bố tôi thường tìm đến các cửa hàng cigar số 1 nơi mình đến. Tham quan các cửa hàng cigar lâu đời ở những quốc gia khác nhau là một cách thú vị để mua được cigar ưng ý. Phần lớn các cửa hàng này là cha truyền con nối hoặc cửa hàng chính hãng của các thương hiệu lớn như La Casa del Habano và Davidoff of Geneva. Các chuỗi cửa hàng La Casa del Habano chuyên bán cigar Cuba rất dễ tìm ở các thành phố lớn trên thế giới, ngoại trừ ở Mỹ. Còn Davidoff of Geneva là thương hiệu đình đám nhất của Thuỵ Sĩ, có cửa hàng chính ở Geneva rất lớn và được trang trí bằng những lá thuốc lá thật treo trên trần nhà.
Còn có nhiều hàng cigar khác để lại ấn tượng sâu đậm vì cách bài trí cổ kính và sang trọng như tiệm Fincato ở Rome (Ý), Davidoff ở Zurich (Thuỵ Sĩ), A la Civette ở Paris (Pháp) hay Sol Cigar Co AS ở Oslo (Na Uy). Độc đáo nhất có lẽ phải kể đến tiệm cigar gia đình Marukin ở Tokyo (Nhật), tiệm nhỏ xinh nằm trong một ngôi nhà cổ với nhiều chi tiết trang trí tinh vi. Tiệm Manuel's ở Zurich thì đông vui phù hợp cho giới trẻ vì có thể vừa hút cigar vừa ngồi uống bia ngoài vỉa hè. Ngoài các cửa hàng lâu đời kể trên, cũng có những nơi trông rất chuyên nghiệp nhưng lại mới mở như Best Cigars ở Sofia (Bulgaria).
Chuyên đề sưu tầm của bố tôi là những điếu tubo cigars, tức là các điếu cigar được để trong ống hợp kim, nhôm, thuỷ tinh, nhựa hoặc bìa giấy. Mục đích chính của cigar để trong ống là để bảo quản tốt trong quá trình di chuyển. Ngoài ra thì mẫu mã của những chiếc vỏ ống cũng rất đa dạng, có loại đẹp và lạ. Điểm đặc biệt là mỗi ống được làm riêng cho từng điếu cigar và tubo cigars không được sản xuất nhiều nên sẽ hiếm gặp hơn cigar thông thường. Mỗi lần đi đâu bắt gặp hàng cigar, bao giờ tôi cũng ghé vào hỏi các loại tubo cigars mà cửa hàng có. Nhưng khó khăn lắm mới tìm được loại bố tôi chưa có vì ông có tới gần 400 loại tubo cigars khác nhau.
Bố tôi cũng khá quan tâm đến bảng xếp hạng cigar và thường săn lùng các điếu ngon nhất mỗi năm. Một trong những nơi xếp hạng cigar đáng tin cậy nhất phải kể đến Cigar Aficionado (Dân Sành Cigar) là tạp chí Mỹ đã hoạt động được 26 năm. Họ đánh giá cigar trên thang điểm 100 và dựa vào 4 yếu tố: hình thức, vị, chất lượng đốt và trải nghiệm chung. Trong bộ sưu tập của bố tôi có các điếu ngon nhất năm 2005 và từ năm 2010 đến năm 2018. Điếu số 1 của năm 2018 là điếu E.P. Carrillo Encore Majestic của Cộng hoà Dominica, được chấm 96/100 điểm.
Sống chậm và tận hưởng
Hút cigar không hẳn là một thú vui lành mạnh. Theo nghiên cứu thì cigar cũng có tác hại đối với sức khoẻ không kém gì thuốc lá. Tuy nhiên, nếu nói đến những thứ độc hại xung quanh ta trong thế giới hiện đại thì ngay đến không khí mà chúng ta hít thở mỗi giây và thức ăn chúng ta tiêu thụ hàng ngày cũng chưa chắc an toàn 100%. Thậm chí các chuyên gia Anh còn cho rằng đường trong thực phẩm cũng nguy hiểm ngang với rượu bia và thuốc lá. Trong khi đó, nhà tâm lý học người Áo Sigmund Freud (1856 – 1939), một người nghiện cigar với mật độ hút 20 điếu mỗi ngày, mất năm 83 tuổi ở Anh. Còn cựu Thủ tướng Anh Winston Churchill (1874 – 1965), ngày nào cũng hút 8 đến 10 điếu cigars và uống khá nhiều rượu, hưởng thọ đến 90 tuổi. Dù sao thì nhìn chung, hút cigar vẫn không tốt cho sức khoẻ.
Có lẽ chỉ ai sành cigar mới hiểu được điều thi vị mà nó mang đến. Như đã nhắc đến ở trên, mùi vị thơm ngon đặc trưng của cigar được tạo nên từ những vùng thổ nhưỡng trù phú và để hoàn thiện nó thì không thể thiếu bàn tay khéo léo của con người. Thẩm cigar cũng tương tự thẩm rượu vang vì có những loại không chỉ có mùi khói từ lá thuốc lá, mà cả các tầng lớp hương vị tuỳ theo quá trình tẩm ướp như vị cay, ngọt, mùi gỗ, ca cao, hạt dẻ, vân vân. Trong vòng xoáy của thời đại công nghiệp hoá này, mấy ai dành ra cả một tiếng đồng hồ để thưởng thức hương vị tinh tế của một món thủ công như cigar? Chẳng phải một tiếng này là khoảng thời gian quý giá để lánh xa những bộn bề của cuộc sống hiện đại và trở nên thư thái? Mỗi người có một cách thư giãn khác nhau và bố tôi đã chọn cigar.
Cigar không đơn thuần là một xa xỉ phẩm, cigar chính là lịch sử, là văn hoá, là phong cách sống. Và cứ thế, điếu cigar đã gắn liền với hình ảnh bố tôi, người luôn đam mê hết mình, không tuân thủ bất kỳ quy luật nào và tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn nhất có thể. Thông thường, cigar là biểu tượng của một quý ông lịch lãm và quyền lực, nhưng với tôi, cigar đơn giản là phút giây thư giãn của một người cha trải đời và xứng đáng được hưởng thụ. Có lẽ điếu cigar chính là biểu tượng cho sự điềm đạm của bố tôi. Còn với bố tôi thì sao? Một điếu cigar cũng chỉ là một điếu cigar mà thôi.
