Viễn bắc nước Nga, nơi những giấc mộng đóng băng

27/02/2022

Ở tận cùng phía bắc nước Nga, có những truyền thuyết và những cuộc sống ngừng trôi - chúng đóng băng theo thời gian. Hãy theo chân nhiếp ảnh gia Evgenia Arbugaeva quay trở về quê hương của cô, nơi còn lưu giữ những vẻ đẹp đầy ám ảnh và những khắc nghiệt của thiên nhiên vùng cực bắc.

Tại đây có một câu nói rằng, Chỉ cần trong người ta còn chảy dòng máu vùng cực bắc, vùng đất ấy sẽ luôn cất tiếng gọi.

Evgenia Arbugaeva đã dành cả thời thơ ấu để chạy khắp đây đó quanh lãnh nguyên, ngắm nhìn cực quang trên đường đi bộ tới trường, dưới màn đêm vùng cực.

Nhiều năm trước, cô rời quê hương Tikis, một cảng biển xa xôi trên bờ biển Laptev nước Nga, để đến sống ở các thành phố lớn, các quốc gia khác nhau. Nhưng đúng như câu nói cổ, Bắc Cực đã cất tiếng gọi. Cô khao khát sự cô lập và nhịp sống chậm rãi của nơi ấy. Tại miền viễn bắc băng giá, trí tưởng tượng của cô bay như gió, không có chướng ngại vật. Mọi đồ vật đều trở thành biểu tượng, mọi sắc màu đều có ý nghĩa.

21

Đối với những người tôi chụp cũng vậy. Đôi khi, tôi lại nghĩ câu chuyện của họ là các chương trong một cuốn sách, chúng hé lộ những giấc mơ khác nhau, nhưng đều được kết nối bằng tình yêu dành cho mảnh đất này. Có một ẩn sĩ tưởng tượng rằng mình đang sống trên một con tàu trên biển, và một người phụ nữ trẻ ước mong được sống cùng người mình yêu bên rìa thế giới. Có một cộng đồng người vẫn đang lưu giữ quá khứ và tương lai, họ tuân theo các truyền thống và kể lại những câu chuyện thần thoại của tổ tiên. Cuối cùng, có cả giấc mơ khám phá và chinh phục vùng địa cực của Liên Xô cũ. Mỗi giấc mơ lại có một bảng màu và bầu không khí riêng biệt. Mỗi con người ở lại đây, đều có một lý do để ở lại.

Giấc mơ đầu tiên thuộc về Vyacheslav Korotki. Ông là trạm trưởng của Trạm khí tượng Khodovarikha lâu đời, trên một bán đảo biệt lập ở biển Barents - một vùng đất cằn cỗi, gầy guộc mà Korotki tả, có cảm giác giống như một con tàu.

Trang thông tin du lịch và phong cách sống Travellive+
Trang thông tin du lịch và phong cách sống Travellive+

Lần đầu tiên gặp ông, Evgenia ngay lập tức nhận ra chiếc áo khoác vải bạt ông đang mặc, loại mà tất cả đàn ông đều mặc thời Xô Viết ở quê cô. Ông Korotki là một polyarnik - có nghĩa là chuyên gia về vùng cực bắc, và đã dành cả cuộc đời mình để làm việc ở Bắc Cực. Đến hôm nay, ông vẫn làm công việc báo cáo thời tiết.

Vào một ngày yên tĩnh và lặng gió, Vyacheslav Korotki lênh đênh một mình trên chiếc thuyền tự làm, ở một vùng vịnh hẹp ngoài biển Barents, gần Trạm khí tượng Khodovarikha.

Vào một ngày yên tĩnh và lặng gió, Vyacheslav Korotki lênh đênh một mình trên chiếc thuyền tự làm, ở một vùng vịnh hẹp ngoài biển Barents, gần Trạm khí tượng Khodovarikha.

Bên ngoài cửa trạm, Evgenia có thể nghe thấy tiếng băng chuyển động và tiếng gió mài qua dây điện đài radio, nghe như có người thổi sáo. Bên trong thì yên lặng, chỉ có tiếng bước chân của Korotki và tiếng cửa kêu cót két đánh dấu thời gian trôi qua. Cứ sau ba tiếng, ông lại ra ngoài, rồi trở lại, lẩm bẩm quan sát một mình: "Gió nam tây nam, 12 mét/giây, gió giật tới 18 mét, đang mạnh dần lên, áp suất giảm, sắp có bão tuyết”. Sau đó, ông sẽ báo lại toàn bộ những thứ ấy cho một người mà ông chưa bao giờ gặp mặt, ở đầu bên kia của chiếc radio cũ kêu rè rè.

Đến một ngày, Evgenia cảm thấy chán ngán. Màn đêm vùng cực khiến suy nghĩ của cô trở nên hỗn loạn. Cô mang một tách trà đến cho Korotki và hỏi rằng làm thế nào ông có thể sống ở đây, một mình, ngày qua ngày lặp lại y như nhau.

Ông nói với tôi: "Con trông đợi nhiều quá, ai cũng vậy cả. Nhưng không phải ngày nào cũng giống nhau đâu. Con nhìn xem, hôm nay cực quang sáng ngời và có cả hiện tượng băng mỏng bao phủ biển rất hiếm gặp. Không tuyệt sao khi ta được thấy những vì sao tối nay, chúng đã trốn sau những đám mây cả tuần trời rồi". Tôi thấy có lỗi vì đã chăm chăm nhìn vào bên trong bản thân quá nhiều mà quên mất quan sát bên ngoài. Kể từ đó, tôi học cách ngắm nhìn mọi thứ với niềm yêu thích.

Chú vẹt Kesha, một món quà năm mới từ NAG Evgenia Arbugaeva, cùng làm bạn với Korotki khi ông đang nghỉ ăn trưa.

Chú vẹt Kesha, một món quà năm mới từ NAG Evgenia Arbugaeva, cùng làm bạn với Korotki khi ông đang nghỉ ăn trưa.

Chiếc radio cũ giúp Korotki báo cáo dữ liệu về nhiệt độ và lượng mưa tới trạm khí tượng ở thành phố gần nhất, Arkhangelsk, cách đó 500 dặm.

Chiếc radio cũ giúp Korotki báo cáo dữ liệu về nhiệt độ và lượng mưa tới trạm khí tượng ở thành phố gần nhất, Arkhangelsk, cách đó 500 dặm.

Mô hình ngọn hải đăng mà Korotki xây từ các que diêm, được đặt trên một cuốn sách tham khảo từ thời Liên Xô có tên

Mô hình ngọn hải đăng mà Korotki xây từ các que diêm, được đặt trên một cuốn sách tham khảo từ thời Liên Xô có tên "Động lực học của băng biển".

Korotki đi về phía một ngọn hải đăng đã ngừng hoạt động hơn 10 năm trước. Khi thiếu củi, ông sẽ cạy các tấm gỗ của ngọn hải đăng để sưởi ấm.

Korotki đi về phía một ngọn hải đăng đã ngừng hoạt động hơn 10 năm trước. Khi thiếu củi, ông sẽ cạy các tấm gỗ của ngọn hải đăng để sưởi ấm.

Có một tháng, Evgenia sống cùng một cặp vợ chồng trẻ - Evgenia Kostikova và Ivan Sivkov, họ đang thu thập dữ liệu khí tượng ở một vùng đất lạnh giá khác bên rìa nước Nga. Kostikova đã rủ Sivkov yêu quý của mình cùng nhau lên phía bắc, sau một năm bên nhau tại một thành phố ở Siberia. Họ đến đây, theo dõi thời tiết, đốn củi, nấu ăn, trông nom ngọn hải đăng và chăm sóc lẫn nhau. Nguồn trợ giúp y tế duy nhất là một chiếc trực thăng ở xa, nhưng cũng có khi phải mất hàng tuần để trực thăng bay đến nơi nếu thời tiết trở xấu. Hầu như ngày nào Kostikova cũng gọi điện thoại cho mẹ, nhưng vì có rất ít chuyện để nói, lắm khi cô chỉ bảo mẹ mở loa ngoài và cứ đi làm việc nhà như thường. Kostikova sẽ ngồi đó và lắng nghe âm thanh ở nhà nơi phương xa.

"Tôi hay mang theo đồ ăn vặt như socola và trái cây" - Evgenia nói, "Những thứ nhỏ bé này ở Bắc Cực thì quý như vàng, chúng thắp lên nụ cười rạng rỡ trên gương mặt của Kostikova. Cô ấy gói từng quả táo trong lớp giấy báo, như thể chúng được làm bằng pha lê vậy".

Kostikova giữ ấm bằng một bộ tản nhiệt nhỏ khi đọc sách. Năm 19 tuổi, cô bắt đầu làm việc tại trạm địa cực đầu tiên, và ngay lập tức biết rằng Bắc Cực là nơi cô thuộc về.

Kostikova giữ ấm bằng một bộ tản nhiệt nhỏ khi đọc sách. Năm 19 tuổi, cô bắt đầu làm việc tại trạm địa cực đầu tiên, và ngay lập tức biết rằng Bắc Cực là nơi cô thuộc về.

“Bên rìa thế giới” - đó là dòng chữ Ivan Sivkov viết bằng sơn trắng lên tấm lán để đồ bằng gỗ.

“Bên rìa thế giới” - đó là dòng chữ Ivan Sivkov viết bằng sơn trắng lên tấm lán để đồ bằng gỗ.

Kostikova và Sivkov, cùng với chú chó Dragon, thu thập các mẫu nước để đo độ mặn của nước biển xung quanh bán đảo Kanin.

Kostikova và Sivkov, cùng với chú chó Dragon, thu thập các mẫu nước để đo độ mặn của nước biển xung quanh bán đảo Kanin.

Kostikova và Sivkov tiến về phía ngọn hải đăng, ngọn hải đăng dường như đang bay lên giữa cơn bão tuyết. Đây là một trong số ít những ngọn hải đăng còn sót lại ở Bắc Cực.

Kostikova và Sivkov tiến về phía ngọn hải đăng, ngọn hải đăng dường như đang bay lên giữa cơn bão tuyết. Đây là một trong số ít những ngọn hải đăng còn sót lại ở Bắc Cực.

Một phần có lẽ vì sự cô lập gần như tuyệt đối, 300 người Chukchi ở làng Enurmino vẫn giữ những truyền thống từ xa xưa, sống ngoài khơi xa đất liền như tổ tiên ngày trước, tin vào những huyền thoại và truyền thuyết được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Đối với người Chukchi, được làm thợ săn là một điều vinh dự. Dân làng săn hải mã và cá voi để sống sót qua mùa đông dài, nhưng họ vẫn tuân theo quy định hạn ngạch của Liên bang Nga và quốc tế.

Những người thợ săn Chukchi trở về nhà sau khi săn được một con cá voi xám để lấy thịt. Trên hành trình trở về, theo truyền thống, họ giữ im lặng, chỉ suy nghĩ trong tâm trí, cầu xin sự tha thứ của con cá, và giải thích lý do tại sao họ cần phải đi săn.

Những người thợ săn Chukchi trở về nhà sau khi săn được một con cá voi xám để lấy thịt. Trên hành trình trở về, theo truyền thống, họ giữ im lặng, chỉ suy nghĩ trong tâm trí, cầu xin sự tha thứ của con cá, và giải thích lý do tại sao họ cần phải đi săn.

Một hộp sọ hải mã nằm trên bàn trong nhà một thợ săn người Chukchi. Thịt hải mã là thực phẩm chính của cộng đồng Chukchi, họ được phép săn bắn đối với hải mã và cá voi theo hạn ngạch hàng năm.

Một hộp sọ hải mã nằm trên bàn trong nhà một thợ săn người Chukchi. Thịt hải mã là thực phẩm chính của cộng đồng Chukchi, họ được phép săn bắn đối với hải mã và cá voi theo hạn ngạch hàng năm.

Nikolai Rovtin chìm trong suy nghĩ sau khi kể về người vợ của mình, bà đã qua đời vào năm 2019. Hiện ông sống một mình tại một trạm thời tiết bỏ hoang.

Nikolai Rovtin chìm trong suy nghĩ sau khi kể về người vợ của mình, bà đã qua đời vào năm 2019. Hiện ông sống một mình tại một trạm thời tiết bỏ hoang.

Cô bé Vika Taenom mặc chiếc váy Chukchi truyền thống gọi là kamleika, tập một điệu nhảy truyền thống tại trung tâm văn hóa của làng Enurmino.

Cô bé Vika Taenom mặc chiếc váy Chukchi truyền thống gọi là kamleika, tập một điệu nhảy truyền thống tại trung tâm văn hóa của làng Enurmino.

Giấc mơ về sự vĩ đại của Liên Xô nay đã bị bao phủ trong sương giá ở Dikson, trên bờ biển Kara. Vào thời kỳ hoàng kim những năm 1980, nơi đây được gọi là thủ phủ Bắc Cực của Nga, nhưng kể từ khi Liên bang Xô Viết sụp đổ, Dikson gần như trở thành một thị trấn ma.

Những tuần đầu tiên, tôi cảm thấy thất vọng với những bức ảnh mình chụp, trong bóng tối vô tận của Dikson. Nhưng bất chợt sau đó, cực quang bừng sáng trên bầu trời, tô lên mọi thứ những ánh màu neon suốt vài giờ đồng hồ. Có một bức tượng người lính được chụp đúng lúc cực quang chuyển xanh, trông như gã quái vật Frankenstein đã trốn khỏi cuốn sách của Mary Shelley để chạy đến vùng Bắc Cực cô độc. Rồi cực quang mờ dần, và thị trấn từ từ biến mất trở lại trong bóng tối, cho đến khi không thể nhìn thấy được nữa.

Cực quang tạo nên một vầng sáng xanh thần kì bao phủ bức tượng ở quảng trường thành phố Dikson.

Cực quang tạo nên một vầng sáng xanh thần kì bao phủ bức tượng ở quảng trường thành phố Dikson.

"Tôi tưởng tượng tiếng nhạc đang phát và những ngôi sao đồng thời lấp lánh đồng loạt sau khi tôi bước vào căn phòng này".

Một con búp bê thủ công ngồi tựa vào bệ cửa sổ lạnh giá của một ngôi trường bỏ hoang ở Dikson. Những năm 1980, thị trấn này là nơi cư trú của khoảng 5.000 người.

Một con búp bê thủ công ngồi tựa vào bệ cửa sổ lạnh giá của một ngôi trường bỏ hoang ở Dikson. Những năm 1980, thị trấn này là nơi cư trú của khoảng 5.000 người.

Những đứa trẻ cuối cùng đến trường ở mảnh đất này đều đã trưởng thành, nhưng sách giáo khoa của chúng vẫn mở tung, như bị đóng băng bởi thời gian.

Những đứa trẻ cuối cùng đến trường ở mảnh đất này đều đã trưởng thành, nhưng sách giáo khoa của chúng vẫn mở tung, như bị đóng băng bởi thời gian.

An dịch - Bài và ảnh: Evgenia Arbugaeva
RELATED ARTICLES