Nằm trên bán đảo Absheron gần thủ đô Baku của đất nước Azerbaijan, ngọn núi Yanar Dag thường được gọi là "ngọn núi cháy" với bức tường lửa cháy không ngừng suốt 4.000 năm và chưa có dấu hiệu dừng lại dù thời tiết có thay đổi như thế nào. Nguyên nhân là do trữ lượng khí đốt tự nhiên của đất nước này quá dồi dào, đôi khi bị rò rỉ lên bề mặt.
Những đám cháy như vậy vốn xuất hiện rất nhiều ở Azerbaijan ngày trước. Tuy nhiên, do việc khai thác khí tự nhiên cho sinh hoạt và sản xuất ngày càng phát triển, hầu hết các ngọn lửa đã bị dập tắt. Ngọn lửa trên núi Yanar Dag là một trong số ít còn lại, và có lẽ là ngọn lửa ấn tượng nhất.
Tục lệ thờ thần lửa
Cái tên Azerbaijan trong tiếng Ba Tư có nghĩa là "lửa". Từ thời cổ đại, người dân nơi đây đã có tục lệ thờ lửa và dựng đền đài quanh những ngọn lửa vĩnh cửu cháy nhờ nguồn khí gas tự nhiên dưới đất.
Nhiều người dân nơi đây theo tôn giáo Zoroastrian cổ đại, có nguồn gốc ở Iran và phát triển mạnh mẽ ở Azerbaijan trong thiên niên kỉ thứ nhất trước Công nguyên. Tôn giáo này quan niệm rằng lửa là mối liên kết giữa con người và thế giới siêu nhiên, là phương tiện để thấu hiểu thế giới tâm linh và đạt được trí tuệ. Lửa có thể thanh lọc, duy trì sự sống và là một phần quan trọng trong quá trình thờ phụng.
Đền thờ thần lửa Ateshgah
Để có cái nhìn sâu sắc hơn về lịch sử thờ phụng lửa của đất nước Azerbaijan, du khách nên đến đền thờ thần lửa Ateshgah ở phía đông thành phố Baku. Đền thờ là khu phức hợp hình ngũ giác được xây dựng vào thế kỉ 17-18 bởi những người Ấn Độ định cư ở Baku.
Cái tên Ateshgah xuất phát từ tiếng Ba Tư, có nghĩa là "ngôi nhà của lửa". Trung tâm khu vực này là một đền thờ được xây dựng trên lỗ thông hơi khí gas tự nhiên, có một ngọn lửa cháy liên tục. Thực tế, ngọn lửa này đã tắt từ năm 1969. Ngày nay, nó cháy được nhờ nguồn cung cấp khí gas chính của thành phố Baku và chỉ được thắp sáng cho khách du lịch.
Ngôi đền đã không còn được sử dụng làm nơi thờ cúng từ cuối thế kỷ 19. Từ năm 1975, nơi đây đã trở thành một bảo tàng và được đề cử là Di sản thế giới của UNESCO vào năm 1998. Ước tính đền thờ thần lửa Ateshgah đón khoảng 15.000 du khách mỗi năm.
